Chityna (stgr. χιτών chiton ‘wierzchnia szata’) – organiczny związek chemiczny z grupy biopolimerów, polisacharyd zbudowany z cząsteczek β-glukozaminy[1][2], połączonych wiązaniami β-1,4-glikozydowymi[2]. Występuje w ścianach komórkowych wodorostów[2], grzybów[1][2] i bakterii[2], a także w szkieletach zewnętrznych stawonogów[1][2] (które tworzy wraz z białkami oraz solami wapnia i magnezu[2]). Jej obecność potwierdzono także u mięczaków, ramienionogów i mszywiołów[2].

Chityna
Ogólne informacje
Monomery

acetyloglukozamina

Struktura meru

C
8
H
13
O
5
N

Identyfikacja
Numer CAS

1398-61-4

Podobne związki
Pochodne

chitozan

Cykada opuszczająca swój chitynowy egzoszkielet w czasie wylinki

Chemicznie chityna ma podobną strukturę do celulozy. Zamiast merów glukozydowych posiada ona jednak mery N-acetyloglukozoaminowe (dokładnie N-acetylo-D-glukozo-2-aminowe). Tak jak w celulozie, tworzą one długie łańcuchy polimerowe poprzez wiązania β-1,4-glikozydowe. Wymiana części atomów tlenu na atomy azotu w strukturze chityny w stosunku do struktury celulozy powoduje, że w chitynie występują dużo silniejsze międzycząsteczkowe wiązania wodorowe, co skutkuje większą wytrzymałością mechaniczną chityny w stosunku do celulozy[potrzebny przypis].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Shigehiro Hirano, Chitin and Chitosan, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, 2005, DOI10.1002/14356007.a06_231 (ang.).
  2. a b c d e f g h Słownik tematyczny. Biologia, cz. 1, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 37, ISBN 978-83-01-16529-1.