Hieronim Bonaparte

władca Królestwa Westfalii

Hieronim Bonaparte, właśc. wł. Girolamo Bonaparte, fr.: Jérôme-Napoléon Bonaparte (ur. 15 listopada 1784 w Ajaccio, zm. 24 czerwca 1860 na zamku Villegenis koło Paryża) – najmłodszy syn Carlo Maria Buonaparte i Letycji Buonaparte, brat Józefa Bonaparte, Napoleona I, Ludwika Bonaparte i Lucjana Bonaparte. W latach 1807–1813 król nowo utworzonego Królestwa Westfalii (jako Hieronim). Wolnomularz[1]

Hieronim Bonaparte
Ilustracja
Hieronim Bonaparte jako król Westfalii
Wizerunek herbu
Faksymile
król Westfalii
Okres

od 1807
do 1813

Dane biograficzne
Dynastia

Bonapartowie

Data i miejsce urodzenia

15 listopada 1784
Ajaccio

Data i miejsce śmierci

24 czerwca 1860
zamek Villegenis koło Paryża

Miejsce spoczynku

Dôme des Invalides

Ojciec

Carlo Maria Buonaparte

Matka

Letycja Buonaparte

Żona

1. Elisabeth Patterson,
2. Katarzyna Wirtemberska,
3. Justyna Pecori-Suárez

Dzieci

z Elisabeth Patterson:
Hieronim Napoleon Bonaparte-Patterson;
z Katarzyną Wirtemberską:
Napoleon Józef,
Matylda);
nieślubne:
Jenny von Pappenheim

Odznaczenia
Wielki Mistrz Orderu Korony Westfalii Krzyż Wielki Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Order Korony Żelaznej I klasy (Włochy) Order Królewski Hiszpanii Order Obojga Sycylii (Neapol) Order św. Andrzeja (Imperium Rosyjskie) Order Złotego Runa (Hiszpania) Order Królewski Serafinów (Szwecja) Order Słonia (Dania) Order św. Huberta (Bawaria) Krzyż Wielki Orderu Korony Wirtemberskiej Order Ludwika (Hesja) Order Korony Rucianej (Saksonia) Order Orła Czarnego (Prusy) Krzyż Wielki Orderu Świętego Józefa (Toskania)

Pobyt w USA

edytuj

Hieronim otrzymał edukację we flocie i udał się w 1801 z ekspedycją swego szwagra gen. Leclerca na Haiti, skąd w 1802 wysłano go z depeszami do Francji. Ścigany przez angielską flotę schronił się w USA, gdzie osiadł w Baltimore. Poznał tam i poślubił w 1803 córkę miejscowego kupca – Elisabeth Patterson (1785–1879), z którą miał syna Hieronima Napoleona Bonaparte-Pattersona. Syn tego ostatniego, Charles Joseph Bonaparte (1851–1921), uznawany za twórcę FBI (1908), był na początku XX wieku ministrem sprawiedliwości i prokuratorem generalnym USA.

Powrót do Francji

edytuj

Brat Hieronima – Napoleon I - nie uznał małżeństwa i pod jego presją Hieronim w 1805 rozwiódł się i powrócił do Francji. Napoleon wynagrodził go tytułem Cesarskiej Wysokości i stopniem admiralskim. Hieronim brał udział w wojnie z Prusami w latach 1806–1807, a korpus przez niego dowodzony wkroczył na Śląsk 2 listopada 1806 r. Okupacja Śląska trwała przez dwa lata.

Traktat tylżycki stworzył z księstwa Brunszwiku, elektoratu Hesji-Kassel oraz z obszarów należących do księstwa Hanoweru i do Prus – nowe Królestwo Westfalii ze stolicą w Kassel, którego koronę otrzymał Hieronim (18 sierpnia 1807), rządząc tam jako Hieronymus I.

22 sierpnia 1807 w Fontainebleau po raz drugi ożenił się, tym razem z Katarzyną Wirtemberską (1783–1835) – córką króla Fryderyka I, z którą miał czworo dzieci (wyróżnili się później Napoleon Józef i Matylda). Jednym z jego nieślubnych dzieci była Jenny von Pappenheim.

Król Westfalii

edytuj
 

Pogodny, wesoły i dobroduszny król Hieronim – zwany König Lustig (do dziś w dialekcie westfalskim słowo schromm, pochodzące od Jérōme, oznacza wesołka, żartownisia) – był bardzo popularny w Westfalii; za jego rządów przeprowadzono wiele reform (m.in. zniesiono pańszczyznę), które były wzorem dla innych państw Związku Reńskiego. W czasie zmierzchu ery napoleońskiej brał udział w kampanii rosyjskiej 1812 roku i bitwach pod Quatre-Bras (16 VI 1815) i Waterloo (18 VI 1815). Po ostatecznej klęsce Napoleona Królestwo Westfalii rozwiązano 26 października 1813. Hieronim uzyskał u teścia w 1816 tytuł księcia Monfort i osiedlił się najpierw w Austrii, potem w 1827 roku we Włoszech. Do ojczyzny powrócił po przejęciu władzy przez bratanka, Ludwika Napoleona. Początkowo był gubernatorem Kościoła Inwalidów, w 1850 został mianowany marszałkiem Francji i marszałkiem senatu.

W roku 1840 zawarł trzecie małżeństwo z włosko-hiszpańską arystokratką – Justyną Pecori-Suárez, markizą Bartolini-Bardelli (1811–1903), które pozostało bezdzietne. W 1853 przystąpił z nią do ślubu cywilnego, jednak odesłał ją do Florencji, gdzie po jego śmierci uzyskała pensję od Napoleona III.

Pochowany w Dôme des Invalides[2].

Odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Ludwik Hass, Wolnomularstwo w Europie środkowo-wschodniej w XVIII i XIX wieku, 1982, s. 340.
  2. [1]
  3. a b c d e f g h i j k l m n Ordres Étrangères. „Almanach royal de Westphalie”, s. 114-121, 1813. (fr.). 
  4. L’Ordre royal d’Espagne. legiondhonneur.fr. [dostęp 2017-10-12]. (fr.).

Bibliografia

edytuj
  • Almanach de Gotha, Gotha 1930
  • C.F. von Wrangel, Les maisons souveraines de l’Europe, Stockholm 1897