Superliga polska w piłce ręcznej mężczyzn
Orlen Superliga Mężczyzn[2] – najwyższa w hierarchii klasa męskich ligowych rozgrywek piłki ręcznej w Polsce, będąca jednocześnie najwyższym szczeblem centralnym (I poziom ligowy). Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (co sezon), systemem kołowym, od edycji 2007/08 do edycji 2019/20[3] i ponownie od edycji 2023/24 dodatkowo z fazą play-off na zakończenie każdego z sezonów i przeznaczone są dla najlepszych polskich drużyn klubowych. Jej triumfator zostaje mistrzem Polski, zaś najsłabsze drużyny relegowane są do I ligi. Czołowe zespoły klasyfikacji końcowej każdego sezonu uzyskują prawo występów w europejskich pucharach w sezonie następnym (Lidze Mistrzów, Pucharze EHF, bądź Pucharze Challenge EHF – zależnie od pozycji polskiej federacji w klubowym rankingu EHF).
| |
 2024/2025
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Dyscyplina | |
| Organizator rozgrywek | |
| Data założenia |
1956 |
| Założyciel | |
| Poprzednia nazwa |
I liga (1956–1998) |
| Prezes |
Piotr Należyty |
| Przewodniczący Rady Nadzorczej |
Henryk Szczepański |
| Partner TV | |
| Sponsor tytularny | |
| Rozgrywki | |
| Liczba drużyn |
14 |
| Niższy poziom ligowy | |
| Puchary |
Liga Mistrzów |
| Zwycięzcy | |
| Pierwszy zwycięzca |
Sparta Katowice |
| Obecny zwycięzca |
8 - Orlen Wisła Płock |
| Najwięcej zwycięstw |
20 - Industria Kielce |
| Strona internetowa | |
Historia
edytujDecyzję o przeprowadzaniu mistrzostw Polski piłki ręcznej mężczyzn w formule ligowej podjęto w 1956 r., a pierwsza edycja ligi odbyła się w sezonie 1956/57. Od samego początku do dziś rywalizacja ligowa toczona jest w tzw. wersji duńskiej (czyli odmianie 7-osobowej) na obiektach zamkniętych (halach sportowych). Od premierowej edycji rozgrywki ligowe zarządzane są przez Związek Piłki Ręcznej w Polsce. Najwięcej tytułów mistrza Polski zdobył Barlinek Industria Kielce – 20.
Na przestrzeni lat zmianom ulegała zarówno nazwa rozgrywek (pierwotnie I liga, następnie Ekstraklasa, a od 2010 r. Superliga), jak i system ich przeprowadzania (klasyczna formuła ligowa, formuła ligowa z późniejszym podziałem na grupę mistrzowską i grupę spadkową, formuła ligowa z fazą play-off), różna była też liczba drużyn przystępujących do rywalizacji (od 6 do 12).
Od początku sezonu 2010/11 do sezonu 2022/23 sponsorem tytularnym rozgrywek Superligi było Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo, a ich oficjalna nazwa brzmiała PGNiG Superliga Mężczyzn[4].
27 lutego 2016 zarząd ZPRP podjął uchwałę o powołaniu zawodowej ligi piłki ręcznej w Polsce, której rozgrywki od sezonu 2016/17 prowadzi Superliga sp. z o.o.[5] Akt założycielski przewidywał udział 12 drużyn z możliwością poszerzenia rozgrywek do 14 drużyn. Ostatecznie w sezonie 2016/2017 do rozgrywek przystąpiło 14 drużyn: 5 drużyn, które otrzymały bezwarunkowe licencje oraz 9 drużyn, które otrzymały licencje warunkowe[6].
Zgodnie z regulaminem rozgrywek ligi zawodowej w sezonie 2016/17 Superligi mogło wystąpić maksymalnie 16 zespołów[7]. Liga zawodowa została zamknięta na trzy lata i w tym okresie nie było spadków do I Ligi (regulamin dopuszczał jedynie możliwość wykluczenia klubu z rozgrywek Superligi), zaś w kwestii awansów Regulamin dopuszczał możliwość pod warunkiem uzyskania przez klub licencji na udział w rozgrywkach PGNiG Superligi oraz występowanie wolnych miejsc.
Po zakończeniu sezonu 2018/19 powróciły bezpośrednie spadki i awanse.
Przed startem sezonu 2023/24 w dniu 7 sierpnia 2023 r. Orlen nawiązał współpracę z Superligą, w wyniku czego nazwa rozgrywek została zmieniona na ORLEN Superliga[2].
Przed startem sezonu 2024/25 w dniu 21 sierpnia 2024 r. forBET zakłady bukmacherskie stały się oficjalnym partnerem rozgrywek Superligi. Umowa będzie obowiązywać przez dwa najbliższe sezony[8].
Triumfatorzy
edytujBilans klubów
edytuj| Klub[10] | Mistrzostwo Polski | Puchar Polski | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
|
= |
|
|
= | |
| Industria Kielce | 20 | 4 | 6 | 30 | 17 | 10 | 27 |
| Śląsk Wrocław | 15 | 6 | 14 | 34 | 7 | 3 | 10 |
| Wybrzeże Gdańsk | 10 | 9 | 3 | 22 | 2 | 2 | |
| Orlen Wisła Płock | 8 | 22 | 5 | 35 | 12 | 11 | 23 |
| Sparta Katowice | 3 | 4 | 1 | 8 | 1 | 1 | |
| Spójnia Gdańsk | 3 | 3 | 1 | 7 | 3 | 3 | |
| Hutnik Kraków | 3 | 1 | 1 | 5 | 3 | 3 | |
| Górnik Zabrze | 2 | 3 | 7 | 12 | 3 | 3 | |
| UKS Anilana Łódź | 1 | 5 | 6 | 12 | 2 | 2 | |
| WKS Grunwald Poznań | 1 | 2 | 3 | 6 | 3 | 3 | |
| Zagłębie Lubin | 1 | 2 | 1 | 4 | 1 | 2 | 3 |
| AZS Katowice | 1 | 1 | 3 | 5 | 0 | ||
| Warszawianka | 2 | 2 | 4 | 3 | 3 | ||
| MMTS Kwidzyn | 1 | 3 | 4 | 3 | 3 | ||
| Stal Mielec | 1 | 1 | 2 | 1 | 1 | ||
| Chrobry Głogów | 1 | 1 | 0 | ||||
| Zwierzyniecki Kraków | 1 | 1 | |||||
| Azoty-Puławy | 6 | 6 | 1 | 1 | |||
| Gwardia Opole | 2 | 2 | 0 | ||||
| Pogoń Szczecin | 2 | 2 | 0 | ||||
| Start Gniezno | 1 | 1 | 0 | ||||
Mistrzostwa Polski: stan na sezon 2023/24
Zestawienie królów strzelców
edytujTransmisje w telewizji
edytujNa przełomie XX i XXI wieku rozgrywki ligowe najwyższego szczebla w piłce ręcznej mężczyzn transmitowane były w Polsacie 2. Następnie, do sezonu 2007/08 prawa do pokazywania ekstraklasy szczypiornistów posiadała Telewizja Polska. Od sezonu 2008/09 zmagania tej ligi można śledzić w TV4 oraz na sportowych antenach Polsatu – najpierw w Polsacie Sport i Polsacie Sport Extra, a od sezonu 2011/12 również w Polsacie Sport News.
Od sezonu 2016/17 do sezonu 2018/19[12][13] mecze zawodowej ligi pokazywane były w nc+. Od sezonu 2019/20 do sezonu 2022/23 mecze ligi zawodowej można oglądać w TVP Sport[14].
W 2023 r Telewizja Polsat zakupiła prawa do pokazywania meczy na lata 2023/24-2029/30.[15]
| Superliga mężczyzn w piłce ręcznej w TV | |||
|---|---|---|---|
| Od | Do | Właściciel praw TV | Kanał(y) |
| 2008 | 2016 | Telewizja Polsat | TV4 Polsat Sport Polsat Sport Extra Polsat Sport News |
| 2016 | 2019 | nc+ | nSport+ |
| 2019 | 2023 | Telewizja Polska | TVP Sport |
| 2023 | 2030 | Telewizja Polsat | Polsat Sport 1 Polsat Sport 2 Polsat Sport 3 |
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Zależnie od aktualnej pozycji w rankingu EHF.
- ↑ a b ORLEN sponsorem tytularnym Superligi [online].
- ↑ Ostatecznie ze względu na pandemię koronawirusa nie rozegrano fazy play-off w sezonie 2019/20.
- ↑ Ekstraklasa piłkarek i piłkarzy ręcznych pod nową nazwą. sportowefakty.pl. [dostęp 2010-06-13]. (pol.).
- ↑ ZARZĄD ZPRP TWORZY LIGĘ ZAWODOWĄ [online], zprp.pl [dostęp 2016-06-16].
- ↑ Wszystko jasne. W PGNiG Superlidze będą dwie grupy [online], sportowefakty.wp.pl, 8 sierpnia 2016 [dostęp 2016-08-23] (pol.).
- ↑ Regulamin rozgrywek PGNiG Superligi [online], pgnig-superliga.pl [dostęp 2016-09-16].
- ↑ Szymon Zawada, forBET bukmacherem Superligi! Specjalna oferta i dofinansowanie opraw dla kibiców piłki ręcznej [online], zawodtyper.pl, 21 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-21].
- ↑ Od 2010 r. formalna nazwa klubu brzmi SPR Wisła Płock, jednak nazwa prowadzonej przez niego drużyny pochodzi od sponsora.
- ↑ Zespoły występują pod ostatnio lub aktualnie używaną nazwą.
- ↑ a b c Począwszy od sezonu 2016/17 tytuł "króla strzelców" przyznawany jest po zakończeniu rundy zasadniczej.
- ↑ To będzie rewolucja! PGNiG Superliga Mężczyzn w NC+!. sportowefakty.pl. [dostęp 2016-09-08]. (pol.).
- ↑ PGNiG Superliga mężczyzn przez 3 sezony w nc+. Mecz otwarcia już w sobotę! [online], zprp.pl [dostęp 2016-09-09] (pol.).
- ↑ PGNiG Superliga w TVP Sport [online], PGNiG Superliga, 25 czerwca 2019 [dostęp 2019-11-19] (pol.).
- ↑ Sportfive z prawami do transmisji meczów Orlen Superligi i Orlen Superligi Kobiet [online], www.wirtualnemedia.pl [dostęp 2024-07-19] (pol.).