badać

badać (język polski)

mężczyzna bada (1.1) próbkę

mężczyzna bada (1.1) owady

lekarz bada (1.2) pacjentkę

technik bada (1.3) paliwo

wymowa:

IPA: [ˈbadat͡ɕ], AS: [badać], ​

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. zbadać)

(1.1) przeprowadzać obserwację, analizę naukową czegoś (obiektu, pojęcia)

(1.2) sprawdzać stan zdrowia pacjenta, poddawać pacjenta oględzinom lekarskim

(1.3) przyglądać się czemuś lub komuś uważnie

(1.4) prowadząc śledztwo, przesłuchiwać kogoś

(1.5) daw. torturować w celu wydobycia zeznań

czasownik zwrotny niedokonany badać się (dk. zbadać się)

(2.1) poznawać się nawzajem

(2.2) poddawać się badaniu lekarskiemu

odmiana:

(1.1-4) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		badać
czas teraźniejszy		badam	badasz	bada	badamy	badacie	badają
czas przeszły	m	badałem	badałeś	badał	badaliśmy	badaliście	badali
	ż	badałam	badałaś	badała	badałyśmy	badałyście	badały
	n	badałom	badałoś	badało
tryb rozkazujący		niech badam	badaj	niech bada	badajmy	badajcie	niech badają
pozostałe formy czas przyszły m będę badał, będę badać będziesz badał, będziesz badać będzie badał, będzie badać będziemy badali, będziemy badać będziecie badali, będziecie badać będą badali, będą badać ż będę badała, będę badać będziesz badała, będziesz badać będzie badała, będzie badać będziemy badały, będziemy badać będziecie badały, będziecie badać będą badały, będą badać n będę badało, będę badać będziesz badało, będziesz badać będzie badało, będzie badać czas zaprzeszły m badałem był badałeś był badał był badaliśmy byli badaliście byli badali byli ż badałam była badałaś była badała była badałyśmy były badałyście były badały były n badałom było badałoś było badało było forma bezosobowa czasu przeszłego badano tryb przypuszczający m badałbym, byłbym badał badałbyś, byłbyś badał badałby, byłby badał badalibyśmy, bylibyśmy badali badalibyście, bylibyście badali badaliby, byliby badali ż badałabym, byłabym badała badałabyś, byłabyś badała badałaby, byłaby badała badałybyśmy, byłybyśmy badały badałybyście, byłybyście badały badałyby, byłyby badały n badałobym, byłobym badało badałobyś, byłobyś badało badałoby, byłoby badało imiesłów przymiotnikowy czynny m badający, niebadający ż badająca, niebadająca badające, niebadające n badające, niebadające imiesłów przymiotnikowy bierny m badany, niebadany badani, niebadani ż badana, niebadana badane, niebadane n badane, niebadane imiesłów przysłówkowy współczesny badając, nie badając rzeczownik odczasownikowy badanie, niebadanie

(2.1-2) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		badać się
czas teraźniejszy		badam się	badasz się	bada się	badamy się	badacie się	badają się
czas przeszły	m	badałem się	badałeś się	badał się	badaliśmy się	badaliście się	badali się
	ż	badałam się	badałaś się	badała się	badałyśmy się	badałyście się	badały się
	n	badałom się	badałoś się	badało się
tryb rozkazujący		niech się badam	badaj się	niech się bada	badajmy się	badajcie się	niech się badają
pozostałe formy czas przyszły m będę się badał, będę się badać będziesz się badał, będziesz się badać będzie się badał, będzie się badać będziemy się badali, będziemy się badać będziecie się badali, będziecie się badać będą się badali, będą się badać ż będę się badała, będę się badać będziesz się badała, będziesz się badać będzie się badała, będzie się badać będziemy się badały, będziemy się badać będziecie się badały, będziecie się badać będą się badały, będą się badać n będę się badało, będę się badać będziesz się badało, będziesz się badać będzie się badało, będzie się badać czas zaprzeszły m badałem się był badałeś się był badał się był badaliśmy się byli badaliście się byli badali się byli ż badałam się była badałaś się była badała się była badałyśmy się były badałyście się były badały się były n badałom się było badałoś się było badało się było forma bezosobowa czasu przeszłego badano się tryb przypuszczający m badałbym się, byłbym się badał badałbyś się, byłbyś się badał badałby się, byłby się badał badalibyśmy się, bylibyśmy się badali badalibyście się, bylibyście się badali badaliby się, byliby się badali ż badałabym się, byłabym się badała badałabyś się, byłabyś się badała badałaby się, byłaby się badała badałybyśmy się, byłybyśmy się badały badałybyście się, byłybyście się badały badałyby się, byłyby się badały n badałobym się, byłobym się badało badałobyś się, byłobyś się badało badałoby się, byłoby się badało imiesłów przymiotnikowy czynny m badający się, niebadający się ż badająca się, niebadająca się badające się, niebadające się n badające się, niebadające się imiesłów przymiotnikowy bierny m badany, niebadany badani, niebadani ż badana, niebadana badane, niebadane n badane, niebadane imiesłów przysłówkowy współczesny badając się, nie badając się rzeczownik odczasownikowy badanie się, niebadanie się

przykłady:

(1.2) Co powinien zrobić lekarz, który zauważy, że jego kolega niedokładnie bada pacjenta?

(1.3) Badał wzrokiem okolicę, szczególnie przyglądając się jej mieszkańcom.

składnia:

kolokacje:

(1.1) badać próbki / znaleziska / eksponaty / zjawiska / sytuację / …

(1.2) badać chorego

synonimy:

(1.1) analizować, studiować

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. badanie n, badacz mos, badaczka ż, badany mos

przym. badawczy

przysł. badawczo

związki frazeologiczne:

etymologia:

czasownik wielokrotny od pol. bóść (pierwotne znaczenie: kłuć, nakłuwać)

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) study, test; (1.2) examine; (1.3) watch, observe
• arabski: (1.1) بحث, نظر
• białoruski: (1.1) даследаваць
• chiński standardowy: (1.2) 看病 (kànbìng), 检查 (jiǎnchá)
• duński: (1.1) undersøge; (1.2) undersøge; (1.3) undersøge
• esperanto: (1.1) esplori; (1.2) esplori
• francuski: (1.1) analyser, étudier, explorer; (1.2) examiner, ausculter; (1.3) sonder, interroger
• hebrajski: (1.1) בדק (badak)
• hiszpański: (1.1) examinar; (1.2) examinar; (1.3) examinar
• japoński: (1.1) 研究(けんきゅう) する; (1.2) 診察(しんさつ) する
• jidysz: (1.1) באַטראַכטן (batrachtn); (1.2) באַטראַכטן (batrachtn); (1.3) באַטראַכטן (batrachtn)
• niemiecki: (1.1) forschen, prüfen; (1.2) untersuchen; (1.3) beobachten
• nowogrecki: (1.1) εξετάζω; (1.2) εξετάζω; (1.3) εξετάζω
• rosyjski: (1.1) исследовать
• szwedzki: (1.1) forska, undersöka; (1.2) undersöka; (1.3) sondera
• ukraiński: (1.1) досліджувати
• wilamowski: (1.2) underzichia
• włoski: (1.1) esaminare, analizzare, studiare; (1.2) esaminare, visitare; (1.3) scrutare

źródła: