gruby

gruby (język polski)

gruba (1.2) mata

wymowa:

IPA: [ˈɡrubɨ], AS: [gruby] ​

znaczenia:

przymiotnik

(1.1) otyły

(1.2) mający dużą grubość, średnicę

(1.3) st.pol. wulgarny, prostacki, nieokrzesany, grubiański

(1.4) przest. twarda lub pochylona spółgłoska

(1.5) o odzieży: ciepły

(1.6) o głosie: niski

rzeczownik, forma fleksyjna

(2.1) gw. (Górny Śląsk) M. lm od: gruba

odmiana:

(1.1-2), (1.5-6)

 

przypadek	liczba pojedyncza				liczba mnoga
	mos/mzw	mrz	ż	n	mos	nmos
mianownik	gruby		gruba	grube	grubi	grube
dopełniacz	grubego		grubej	grubego	grubych
celownik	grubemu		grubej	grubemu	grubym
biernik	grubego	gruby	grubą	grube	grubych	grube
narzędnik	grubym		grubą	grubym	grubymi
miejscownik	grubym		grubej	grubym	grubych
wołacz	gruby		gruba	grube	grubi	grube
stopień wyższy grubszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik grubszy grubsza grubsze grubsi grubsze dopełniacz grubszego grubszej grubszego grubszych celownik grubszemu grubszej grubszemu grubszym biernik grubszego grubszy grubszą grubsze grubszych grubsze narzędnik grubszym grubszą grubszym grubszymi miejscownik grubszym grubszej grubszym grubszych wołacz grubszy grubsza grubsze grubsi grubsze
stopień najwyższy najgrubszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik najgrubszy najgrubsza najgrubsze najgrubsi najgrubsze dopełniacz najgrubszego najgrubszej najgrubszego najgrubszych celownik najgrubszemu najgrubszej najgrubszemu najgrubszym biernik najgrubszego najgrubszy najgrubszą najgrubsze najgrubszych najgrubsze narzędnik najgrubszym najgrubszą najgrubszym najgrubszymi miejscownik najgrubszym najgrubszej najgrubszym najgrubszych wołacz najgrubszy najgrubsza najgrubsze najgrubsi najgrubsze

(1.3) nie występuje

przykłady:

(1.1) Był taki gruby, że z trudem się poruszał.

(1.2) Z sufitu zwisały jakieś grube kable.

(1.3) Tego prymitywa bawiły tylko grube żarty.

(1.5) Załóż coś grubszego, bo zapowiadali przymrozki.

(1.6) W słuchawce odezwał się gruby głos.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) tęgi, zażywny, korpulentny, tłusty; pot. opasły, spasiony, utuczony; eufem. puszysty, pulchny, okrągły, przy kości, dobrze zbudowany; gw. (Śląsk Cieszyński) pencaty

antonimy:

(1.1) chudy, szczupły

(1.2) cienki

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

(1.1-2) rzecz. grubość ż, grubas m, grubaska ż

(1.3) rzecz. grubianin; przym. grubiański

związki frazeologiczne:

gruba ryba • grube pieniądze • gruba forsa • gruba sprawa • gruby jak beczka • gruby jak świnia • gruby zwierz • gruba zwierzyna • grube kłamstwo • mieć grubą skórę • z grubej rury • szyty grubymi nićmi

etymologia:

uwagi:

(1.1) określenie nacechowane raczej negatywnie, nieuprzejme

tłumaczenia:

• albański: (1.1) trashë
• angielski: (1.1) fat; (1.2) thick
• arabski: (1.1) سمين (samīn); (1.2) ثخين (ṯaẖīn), سميك
• baskijski: (1.1) gizen, lodi, potolo; (1.2) lodi
• bhodźpuri: (1.2) मोटा
• chorwacki: (1.1) debeo; (1.2) debeo
• czeski: (1.1) tlustý
• dolnołużycki: (1.1) tłusty
• duński: (1.1) tyk, fed, overvægtig; (1.2) tyk; (1.6) tyk
• elfdalski: (1.1) diger
• esperanto: (1.1) dika; (1.2) dika
• estoński: (1.1) paks
• fiński: (1.1) lihava
• francuski: (1.1) gros
• hiszpański: (1.1) gordo m; (1.2) gordo m; (1.3) grosero; (1.5) gordo m; (1.6) grave
• ido: (1.1) obeza
• interlingua: (1.1) crasse
• islandzki: (1.1) feitur
• japoński: (1.2) 厚い; (1.5) 厚い
• jidysz: (1.1) באַלײַבט (balajbt), גראָב (grob); (1.2) דיק (dik), גראָב (grob); (1.3) גראָב (grob)
• kaszubski: (1.1) grëbi, sëti; (1.2) grëbi
• kataloński: (1.1) gras m; (1.2) gras m
• łaciński: (1.1) obesus, crassus
• manx: (1.2) chiu
• nepalski: (1.2) बाक्लो
• niderlandzki: (1.1) dik; (1.2) dik
• niemiecki: (1.1) dick
• norweski (bokmål): (1.1) tjukk, tykk; (1.2) tjukk, tykk
• norweski (nynorsk): (1.1) tjukk; (1.2) tjukk
• nowogrecki: (1.1) χοντρός; (1.2) χοντρός; (1.3) χοντρός; (1.6) χοντρός
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1)  ,    
• portugalski: (1.1) gordo, obeso; (1.2) grosso; (1.3) grosseiro
• rosyjski: (1.1) толстый; (1.2) толстый
• slovio: (1.1) tolstju (толстйу)
• słowacki: (1.2) hruby
• staroirlandzki: (1.2) tiug
• szwedzki: (1.1) tjock, fet; (1.2) tjock
• turecki: (1.1) şişman
• ukraiński: (1.1) товстий; (1.2) товстий
• walijski: (1.1) tew
• waloński: (1.2) spès
• wilamowski: gröw
• włoski: (1.1) grosso, panciuto

źródła: