Jan Podiebradowicz: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
m drobne merytoryczne, popr. tłum. z łac. |
m dr. tech. |
||
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
Linia 2: | Linia 2: | ||
|władca = Jan Podiebradowicz |
|władca = Jan Podiebradowicz |
||
|imiona = |
|imiona = |
||
|tytulatura = z Bożej łaski książę czeski i śląski na Ziębicach i Oleśnicy, hrabia kłodzki i szydłowiecki, pan opatowski |
|||
|grafika = |
|grafika = |
||
|opis grafiki = |
|opis grafiki = |
||
Linia 11: | Linia 10: | ||
|dewiza = |
|dewiza = |
||
|1. tytuł = Dziedziczny książę ziębicko-oleśnicki |
|1. tytuł = Dziedziczny książę ziębicko-oleśnicki |
||
|1. |
|1. sukcesja = |
||
|1. |
|1. od = 31 maja 1536 |
||
|1. do = 29 kwietnia 1542 |
|||
|1. koronacja = |
|1. koronacja = |
||
|1. poprzednik = [[Henryk II Podiebradowicz]] |
|1. poprzednik = [[Henryk II Podiebradowicz]] |
||
|1. następca = [[Henryk III Podiebradowicz]] |
|1. następca = [[Henryk III Podiebradowicz]] |
||
|2. tytuł = [[książęta oleśniccy|Książę oleśnicki]] |
|2. tytuł = [[książęta oleśniccy|Książę oleśnicki]] |
||
|2. od = |
|2. od = 29 kwietnia 1542 |
||
|2. do = |
|2. do = 28 lutego 1565 |
||
|2. jako = |
|||
|2. kogo = |
|||
|2. koronacja = |
|2. koronacja = |
||
|2. poprzednik = [[ |
|2. poprzednik = [[Henryk II Podiebradowicz]] |
||
|2. następca = [[Karol II Podiebradowicz]] |
|2. następca = [[Karol II Podiebradowicz]] |
||
|3. tytuł = [[Hrabiowie szydłowieccy|Hrabia szydłowiecki]] |
|3. tytuł = '''[[iure uxoris]]''' [[Hrabiowie szydłowieccy|Hrabia szydłowiecki]] |
||
|3. od = |
|3. od = 20 lutego 1536 |
||
|3. do = [[ |
|3. do = [[12 lutego]] [[1548]] |
||
|3. jako = mąż |
|3. jako = mąż |
||
|3. kogo = [[Krystyna Szydłowiecka|Krystyny Szydłowieckiej]] |
|3. kogo = [[Krystyna Szydłowiecka|Krystyny Szydłowieckiej]] |
||
Linia 31: | Linia 33: | ||
|3. następca = [[Mikołaj Radziwiłł (1515–1565)|Mikołaj Radziwiłł Czarny]] |
|3. następca = [[Mikołaj Radziwiłł (1515–1565)|Mikołaj Radziwiłł Czarny]] |
||
|4. tytuł = [[Książęta ziębiccy|Książę ziębicki]] |
|4. tytuł = [[Książęta ziębiccy|Książę ziębicki]] |
||
|4. od = |
|4. od = 1559 |
||
|4. do = |
|4. do = 28 lutego 1565 |
||
|4. jako = |
|||
|4. kogo = |
|||
|4. koronacja = |
|||
|4. poprzednik = [[Izabela Jagiellonka]] |
|4. poprzednik = [[Izabela Jagiellonka]] |
||
|4. następca = [[Karol Krzysztof Podiebradowicz]] |
|4. następca = [[Karol Krzysztof Podiebradowicz]] |
||
|dynastia = [[Podiebradowie]] |
|dynastia = [[Podiebradowie]] |
||
|data urodzenia = |
|data urodzenia = 4 listopada 1509 |
||
|miejsce urodzenia = [[Oleśnica]] |
|miejsce urodzenia = [[Oleśnica]] |
||
|data śmierci = |
|data śmierci = 28 lutego 1565 |
||
|miejsce śmierci = Oleśnica |
|miejsce śmierci = Oleśnica |
||
|przyczyna śmierci = |
|przyczyna śmierci = |
||
|miejsce spoczynku = [[Bazylika św. Jana Apostoła w Oleśnicy]] |
|||
|data pogrzebu = |
|||
|miejsce spoczynku = |
|||
|ojciec = [[Karol I Podiebradowicz]] |
|ojciec = [[Karol I Podiebradowicz]] |
||
|matka = [[Anna |
|matka = [[Anna żagańska (ok. 1480–1541)|Anna żagańska]] |
||
|rodzeństwo = [[Joachim Podiebradowicz]], [[Henryk II Podiebradowicz]], [[Jadwiga Podiebradówna]], [[Jerzy II Podiebradowicz]] |
|rodzeństwo = [[Joachim Podiebradowicz]], [[Henryk II Podiebradowicz]], [[Jadwiga Podiebradówna]], [[Jerzy II Podiebradowicz]] |
||
|1. związek = małżeństwo |
|1. związek = małżeństwo |
||
|1. związek z = [[Krystyna Szydłowiecka]] |
|1. związek z = [[Krystyna Szydłowiecka]] |
||
|1. związek od = |
|1. związek od = 20 lutego 1536 |
||
|1. związek do = |
|1. związek do = 1556 |
||
|1. dzieci = [[Karol Krzysztof Podiebradowicz]] |
|1. dzieci = [[Karol Krzysztof Podiebradowicz]] |
||
|2. związek = małżeństwo |
|2. związek = małżeństwo |
||
|2. związek z = [[Małgorzata Brunszwicka]] |
|2. związek z = [[Małgorzata Brunszwicka]] |
||
|2. związek od = |
|2. związek od = 8 września 1561 |
||
|2. związek do = |
|2. związek do = |
||
|2. dzieci = |
|||
|moneta = |
|||
|opis monety = |
|||
|odznaczenia = |
|odznaczenia = |
||
|commons = |
|commons = |
||
Linia 60: | Linia 67: | ||
|wikicytaty = |
|wikicytaty = |
||
}} |
}} |
||
'''Jan Podiebradowicz''', {{W języku|cs|Hanuš z Minstrberka}}, {{W języku|de|Johann von Münsterberg-Oels}} (ur. [[4 listopada]] 1509 w [[Oleśnica|Oleśnicy]] |
'''Jan Podiebradowicz''', {{W języku|cs|Hanuš z Minstrberka}}, {{W języku|de|Johann von Münsterberg-Oels}} (ur. [[4 listopada]] 1509 w [[Oleśnica|Oleśnicy]], zm. [[28 lutego]] [[1565]] tamże) – [[Księstwo oleśnickie|książę oleśnicki]] w [[1542 w polityce|1542]]–[[1565 w polityce|1565]] i [[Księstwo ziębickie|ziębicki]] w [[1559 w polityce|1559]]–1565, ''[[iure uxoris]]'' [[Hrabiowie szydłowieccy|hrabia szydłowiecki]] w [[1536 w polityce|1536]]–[[1547 w polityce|1547]] jako mąż [[Krystyna Szydłowiecka|Krystyny Katarzyny]], z oleśnickiej linii dynastii [[Podiebradowie|Podiebradów]]. |
||
Urodził się jako czwarty syn i dziesiąte dziecko [[Karol I Podiebradowicz|Karola I]] (1476–1536), księcia ziębicko-oleśnickiego, oraz jego żony [[Anna żagańska (ok. 1480–1541)|Anny]] (ok. 1480–1541), [[Księstwo żagańskie|księżniczki żagańskiej]], córki [[Jan II Szalony|Jana II Szalonego]] (1435–1504). Miał liczne rodzeństwo, braci: Henryka ''Starszego'' (1491), [[Joachim Podiebradowicz|Joachima]] (1503–1562), [[Henryk II Podiebradowicz|Henryka ''Młodszego'']] (1507–1548) i [[Jerzy II Podiebradowicz|Jerzego]] (1512–1553), oraz siostry: Annę (1499–1504), Katarzynę (1500–1507), [[Małgorzata Podiebradówna|Małgorzatę]] (1501–1551), [[Kunegunda Podiebradówna|Kunegundę]] (1504–1532), [[Urszula Podiebradówna|Urszulę]] (1505–1539), [[Jadwiga Podiebradówna|Jadwigę]] (1508–1531) i [[Barbara Podiebradówna|Barbarę]] (1511–1539). |
|||
Jeszcze za życia ojca został dopuszczony wraz z braćmi Joachimem i Henrykiem Młodszym do współrządzenia w księstwach ziębickim i oleśnickim. Wspólnie dbali o rozwój rzemiosł swoich ziem, czego wydatnym dowodem było nadanie [[Srebrna Góra (województwo dolnośląskie)|Srebrnej Górze]] statusu ''wolnego miasta górniczego'' (25 czerwca 1535)''.'' W odróżnieniu do braci i ojca będących [[Luteranizm|luteranami]], pozostał [[Katolicyzm|katolikiem]] i zapewnił [[Wolność religijna|równouprawnienie różnowierców]] w księstwach (1537). 20 lutego 1536 w [[Szydłowiec|Szydłowcu]] ożenił się z Krystyną Katarzyną (1519–1556), hrabiną szydłowiecką, córką [[Krzysztof Szydłowiecki|Krzysztofa]] (1466–1532), [[Kanclerz wielki koronny|kanclerza wielkiego koronnego]], i Zofii Targowickiej. Został dopuszczony do zarządu tymi dobrami na równi z żoną. Wraz ze śmiercią ojca (31 maja 1536) i objęciem władzy przez brata Henryka Młodszego, został [[Dziedziczny książę|dziedzicznym księciem]] ziębicko-oleśnickim. W czasie zaślubin króla węgierskiego [[Jan Zápolya|Jana Zápolyi]] (1487–1540) z [[Izabela Jagiellonka|Izabelą Jagiellonką]] (1519–1559), 23 lutego 1539 w [[Buda (Budapeszt)|Budzie]] został odznaczony [[Zakon Smoka|Orderem Smoka]]. |
|||
Po kreacji brata Henryka na [[Księstwo bierutowskie|księcia bierutowskiego]] przez [[Księstwo legnickie|legnickiego]] [[Fryderyk II legnicki|Fryderyka II Wielkiego]] (1480–1547) został jedynowładcą w Oleśnicy. 29 kwietnia [[1542 w polityce|1542]] w [[Legnica|Legnicy]] zawarł układ z braćmi potwierdzający swoje wyłączne prawo do rządów w księstwie i ustalający prawo [[Seniorat|senioratu]] dla dziedziczenia tych ziem. |
|||
== Przodkowie == |
|||
{| class="wikitable" style="background:000000; font-size:90%; text-align:center" |
|||
! colspan="9" | |
|||
|- |
|||
|'''Prapradziadkowie''' |
|||
|[[Wiktoryn z Podiebradów (zm. 1427)|Wiktoryn Boček z Podiebradów, pan Kunštátu]] |
|||
(1403–1427) |
|||
∞ok. 1419 |
|||
Anna z Vartenberka |
|||
(ok. 1402–?) |
|||
|[[Smil Holický ze Šternberka|Smil Holický, pan Šternberka]] |
|||
(ok. 1390–1433) |
|||
∞ok. 1423 |
|||
Barbara z Pardubic |
|||
(1408–1431) |
|||
|elektor Brandenburgii |
|||
[[Fryderyk I (elektor Brandenburgii)|Fryderyk I]] |
|||
(1371–1440) |
|||
∞1401 |
|||
[[Elżbieta bawarska]] |
|||
(1383–1442) |
|||
|margrabia Badenii |
|||
[[Jakub I (margrabia Badenii)|Jakub]] |
|||
(1407–1453) |
|||
∞1421 |
|||
[[Katarzyna lotaryńska]] |
|||
(1407–1439) |
|||
|ks. żagański |
|||
[[Henryk VIII Wróbel]] |
|||
(1357–1397) |
|||
∞1388 |
|||
[[Katarzyna opolska]] |
|||
(ok. 1367–1420) |
|||
|elektor Saksonii |
|||
[[Rudolf III Saski|Rudolf III]] |
|||
(ok. 1367–1419) |
|||
∞1396 |
|||
[[Barbara legnicka]] |
|||
(1372–1436) |
|||
|ks. opawski |
|||
[[Przemek I opawski|Przemysł I]] |
|||
(1365–1433) |
|||
∞ok. 1405 |
|||
Katarzyna ziębicka |
|||
(ok. 1390–1422) |
|||
|[[Puta III z Czastolowic|Půta Młodszy, pan Častolovic]] |
|||
(ok. 1400–1434) |
|||
∞ok. 1420 |
|||
Anna z Koldic |
|||
(ok. 1405–ok. 1450) |
|||
|- |
|||
|'''Pradziadkowie''' |
|||
| colspan="2" |kr. Czech |
|||
[[Jerzy z Podiebradów]] |
|||
(1420–1471) |
|||
∞1441 |
|||
[[Kunegunda ze Šternberka]] |
|||
(1612-1687) |
|||
| colspan="2" |elektor Brandenburgii |
|||
[[Albrecht III Achilles]] |
|||
(1414–1486) |
|||
∞1446 |
|||
[[Małgorzata badeńska]] |
|||
(1431–1457) |
|||
| colspan="2" |ks. żagański |
|||
[[Jan I żagański|Jan I]] |
|||
(ok. 1385–1439) |
|||
∞1408 |
|||
[[Scholastyka saska]] |
|||
(1391–1463) |
|||
| colspan="2" |ks. opawski |
|||
[[Wilhelm opawski|Wilhelm]] |
|||
(ok. 1410–1452) |
|||
∞1442 |
|||
Salomea z Častolovic |
|||
(ok. 1426–1489) |
|||
|- |
|||
|'''Dziadkowie''' |
|||
| colspan="4" |ks. ziębicki i oleśnicki |
|||
[[Henryk I Starszy z Podiebradów|Henryk I Starszy]] |
|||
(1448–1498) |
|||
∞1467 |
|||
[[Urszula Hohenzollernówna]] |
|||
(1450–1508) |
|||
| colspan="4" |ks. żagański |
|||
[[Jan II Szalony]] |
|||
(1435–1504) |
|||
∞1462 |
|||
Katarzyna Przemyślidka |
|||
(1443–1505) |
|||
|- |
|||
|'''Rodzice''' |
|||
| colspan="8" |ks. ziębicki i oleśnicki |
|||
[[Karol I Podiebradowicz|Karol I]] |
|||
(1476–1536) |
|||
∞1488 |
|||
[[Anna żagańska (ok. 1480–1541)|Anna żagańska]] |
|||
(ok. 1480–1541) |
|||
|- bgcolor="#FFFF00" |
|||
| colspan="9" |'''Jan Podiebradowicz (1509–1565) ''ks. ziębicki i oleśnicki''''' |
|||
|} |
|||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* |
* {{Cytuj książkę|nazwisko=Głogowski|imię=Stefan|tytuł=Genealogia Podiebradów|autor link=Stefan Głogowski|rok=1997|wydawca=[[Muzeum w Gliwicach|Muzeum]]|miejsce=Gliwice|isbn=8390503522|wydanie=2}} |
||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
* [http://genealogy.euweb.cz/bohemia/podieb.html Genealogia Podiebradowiczów] |
* [http://genealogy.euweb.cz/bohemia/podieb.html Genealogia Podiebradowiczów] |
||
{{Władcy Śląska (księstwo legnickie)}}{{Władcy Śląska (książęta głogowsko-żagańscy)}}{{Właściciele i Hrabiowie szydłowieccy}}{{Kontrola autorytatywna}} |
{{Władcy Śląska (księstwo legnickie)}}{{Władcy Śląska (książęta głogowsko-żagańscy)}}{{Właściciele i Hrabiowie szydłowieccy}} |
||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
[[Kategoria:Podiebradowie]] |
[[Kategoria:Podiebradowie]] |
Aktualna wersja na dzień 00:24, 21 mar 2024
Herb księstwa ziębickiego | |
Dziedziczny książę ziębicko-oleśnicki | |
Okres |
od 31 maja 1536 |
---|---|
Poprzednik | |
Następca | |
Książę oleśnicki | |
Okres |
od 29 kwietnia 1542 |
Poprzednik | |
Następca | |
iure uxoris Hrabia szydłowiecki | |
Okres | |
mąż | |
Poprzednik |
Krystyna Szydłowiecka |
Następca | |
Książę ziębicki | |
Okres |
od 1559 |
Poprzednik | |
Następca | |
Dane biograficzne | |
Dynastia | |
Data i miejsce urodzenia |
4 listopada 1509 |
Data i miejsce śmierci |
28 lutego 1565 |
Miejsce spoczynku | |
Ojciec | |
Matka | |
Rodzeństwo |
Joachim Podiebradowicz, Henryk II Podiebradowicz, Jadwiga Podiebradówna, Jerzy II Podiebradowicz |
Małżeństwo |
Krystyna Szydłowiecka |
Dzieci | |
Małżeństwo |
Małgorzata Brunszwicka |
Jan Podiebradowicz, cz. Hanuš z Minstrberka, niem. Johann von Münsterberg-Oels (ur. 4 listopada 1509 w Oleśnicy, zm. 28 lutego 1565 tamże) – książę oleśnicki w 1542–1565 i ziębicki w 1559–1565, iure uxoris hrabia szydłowiecki w 1536–1547 jako mąż Krystyny Katarzyny, z oleśnickiej linii dynastii Podiebradów.
Urodził się jako czwarty syn i dziesiąte dziecko Karola I (1476–1536), księcia ziębicko-oleśnickiego, oraz jego żony Anny (ok. 1480–1541), księżniczki żagańskiej, córki Jana II Szalonego (1435–1504). Miał liczne rodzeństwo, braci: Henryka Starszego (1491), Joachima (1503–1562), Henryka Młodszego (1507–1548) i Jerzego (1512–1553), oraz siostry: Annę (1499–1504), Katarzynę (1500–1507), Małgorzatę (1501–1551), Kunegundę (1504–1532), Urszulę (1505–1539), Jadwigę (1508–1531) i Barbarę (1511–1539).
Jeszcze za życia ojca został dopuszczony wraz z braćmi Joachimem i Henrykiem Młodszym do współrządzenia w księstwach ziębickim i oleśnickim. Wspólnie dbali o rozwój rzemiosł swoich ziem, czego wydatnym dowodem było nadanie Srebrnej Górze statusu wolnego miasta górniczego (25 czerwca 1535). W odróżnieniu do braci i ojca będących luteranami, pozostał katolikiem i zapewnił równouprawnienie różnowierców w księstwach (1537). 20 lutego 1536 w Szydłowcu ożenił się z Krystyną Katarzyną (1519–1556), hrabiną szydłowiecką, córką Krzysztofa (1466–1532), kanclerza wielkiego koronnego, i Zofii Targowickiej. Został dopuszczony do zarządu tymi dobrami na równi z żoną. Wraz ze śmiercią ojca (31 maja 1536) i objęciem władzy przez brata Henryka Młodszego, został dziedzicznym księciem ziębicko-oleśnickim. W czasie zaślubin króla węgierskiego Jana Zápolyi (1487–1540) z Izabelą Jagiellonką (1519–1559), 23 lutego 1539 w Budzie został odznaczony Orderem Smoka.
Po kreacji brata Henryka na księcia bierutowskiego przez legnickiego Fryderyka II Wielkiego (1480–1547) został jedynowładcą w Oleśnicy. 29 kwietnia 1542 w Legnicy zawarł układ z braćmi potwierdzający swoje wyłączne prawo do rządów w księstwie i ustalający prawo senioratu dla dziedziczenia tych ziem.
Przodkowie
[edytuj | edytuj kod]Prapradziadkowie | Wiktoryn Boček z Podiebradów, pan Kunštátu
(1403–1427) ∞ok. 1419 Anna z Vartenberka (ok. 1402–?) |
Smil Holický, pan Šternberka
(ok. 1390–1433) ∞ok. 1423 Barbara z Pardubic (1408–1431) |
elektor Brandenburgii
(1371–1440) ∞1401 (1383–1442) |
margrabia Badenii
(1407–1453) ∞1421 (1407–1439) |
ks. żagański
(1357–1397) ∞1388 (ok. 1367–1420) |
elektor Saksonii
(ok. 1367–1419) ∞1396 (1372–1436) |
ks. opawski
(1365–1433) ∞ok. 1405 Katarzyna ziębicka (ok. 1390–1422) |
Půta Młodszy, pan Častolovic
(ok. 1400–1434) ∞ok. 1420 Anna z Koldic (ok. 1405–ok. 1450) |
Pradziadkowie | kr. Czech
(1420–1471) ∞1441 (1612-1687) |
elektor Brandenburgii
(1414–1486) ∞1446 (1431–1457) |
ks. żagański
(ok. 1385–1439) ∞1408 (1391–1463) |
ks. opawski
(ok. 1410–1452) ∞1442 Salomea z Častolovic (ok. 1426–1489) | ||||
Dziadkowie | ks. ziębicki i oleśnicki
(1448–1498) ∞1467 (1450–1508) |
ks. żagański
(1435–1504) ∞1462 Katarzyna Przemyślidka (1443–1505) | ||||||
Rodzice | ks. ziębicki i oleśnicki
(1476–1536) ∞1488 (ok. 1480–1541) | |||||||
Jan Podiebradowicz (1509–1565) ks. ziębicki i oleśnicki |
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Stefan Głogowski: Genealogia Podiebradów. Wyd. 2. Gliwice: Muzeum, 1997. ISBN 83-905035-2-2.