Benny Andersson: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Zmiana kategorii i poprawa linkowań |
m Królewski Order Wazów II Klasy, źródła/przypisy, kat., drobne redakcyjne |
||
(Nie pokazano 1 wersji utworzonej przez jednego użytkownika) | |||
Linia 21: | Linia 21: | ||
|wyróżniony instrument = |
|wyróżniony instrument = |
||
|zespół = [[Hep Stars|The Hep Stars]] (1965–1969)<br />[[ABBA]] (1972–1982, 2018–2021)<br />[[Orsa spelmän]]<br />[[Benny Anderssons Orkester]] (2001–) |
|zespół = [[Hep Stars|The Hep Stars]] (1965–1969)<br />[[ABBA]] (1972–1982, 2018–2021)<br />[[Orsa spelmän]]<br />[[Benny Anderssons Orkester]] (2001–) |
||
|odznaczenia = |
|odznaczenia = {{order|KOW|KOM1}} |
||
|faksymile = |
|faksymile = |
||
|opis faksymile = |
|opis faksymile = |
||
Linia 27: | Linia 27: | ||
|www = |
|www = |
||
}} |
}} |
||
'''Göran Bror „Benny” Andersson''', wym. [{{IPA|ˈjœːɾan bɾuːɾ ˈbɛnʏ ˈandɛˌʂɔn}}] (ur. [[16 grudnia]] [[1946]] w [[Sztokholm]]ie<ref>{{Cytuj stronę | |
'''Göran Bror „Benny” Andersson''', wym. [{{IPA|ˈjœːɾan bɾuːɾ ˈbɛnʏ ˈandɛˌʂɔn}}] (ur. [[16 grudnia]] [[1946]] w [[Sztokholm]]ie<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.allmusic.com/artist/benny-andersson-mn0000133649/biography |tytuł = Benny Andersson Biography |nazwisko = Hogan |imię = Ed |opublikowany = allmusic.com |język = en |data dostępu = 2016-11-01}}</ref>) – [[Szwedzi|szwedzki]] [[kompozytor]], multiinstrumentalista i [[aranżacja|aranżer]]. |
||
W drugiej połowie lat 60. członek popularnej w Szwecji grupy [[Hep Stars]]. Współtwórca i współautor muzyki i tekstów zespołu [[ABBA]]. Po rozpadzie grupy wraz z [[Björn Ulvaeus|Björnem Ulvaeusem]] rozpoczął twórczość [[musical]]ową, współtworzył spektakle: ''[[Chess (musical)|Chess]]'', ''[[Kristina från Duvemåla]]'' i ''[[Mamma Mia! (musical)|Mamma Mia!]]'' |
W drugiej połowie lat 60. członek popularnej w Szwecji grupy [[Hep Stars]]. Współtwórca i współautor muzyki i tekstów zespołu [[ABBA]]. Po rozpadzie grupy wraz z [[Björn Ulvaeus|Björnem Ulvaeusem]] rozpoczął twórczość [[musical]]ową, współtworzył spektakle: ''[[Chess (musical)|Chess]]'', ''[[Kristina från Duvemåla]]'' i ''[[Mamma Mia! (musical)|Mamma Mia!]]'' Okazjonalnie pisze muzykę do filmów. Od 2001 prowadzi zespół [[Benny Anderssons Orkester]]. |
||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
||
Zainspirowany ojcem, Göstą Anderssonem, który wraz ze swoim ojcem często grał na [[akordeon]]ie, w wieku sześciu lat podjął naukę gry na tym instrumencie<ref name=":01">{{odn|ref=nie|Welch|2013|s=28}}</ref>. Później zaczął grać także na [[pianino|pianinie]]<ref name=":0">{{odn|ref=nie|Tarka|2013|s=21}}</ref>. Wraz z ojcem i dziadkiem często słuchał [[muzyka folkowa|muzyki folkowej]], ale największy wpływ na zainteresowanie chłopaka muzyką miała twórczość [[Elvis Presley|Elvisa Presleya]]<ref name=":01"/>. Będąc nastolatkiem, założył rodzinę, a żeby ją utrzymać, porzucił szkołę i zatrudnił się w agencji mieszkaniowej Svenska Böstader, w której pracował także jego ojciec<ref name=":0"/>. |
Zainspirowany ojcem, Göstą Anderssonem, który wraz ze swoim ojcem często grał na [[akordeon]]ie, w wieku sześciu lat podjął naukę gry na tym instrumencie<ref name=":01">{{odn|ref=nie|Welch|2013|s=28}}.</ref>. Później zaczął grać także na [[pianino|pianinie]]<ref name=":0">{{odn|ref=nie|Tarka|2013|s=21}}.</ref>. Wraz z ojcem i dziadkiem często słuchał [[muzyka folkowa|muzyki folkowej]], ale największy wpływ na zainteresowanie chłopaka muzyką miała twórczość [[Elvis Presley|Elvisa Presleya]]<ref name=":01" />. Będąc nastolatkiem, założył rodzinę, a żeby ją utrzymać, porzucił szkołę i zatrudnił się w agencji mieszkaniowej Svenska Böstader, w której pracował także jego ojciec<ref name=":0" />. |
||
W 1964 zaczął występować w instrumentalnym zespole Elverkets Spelmanslag, dla którego napisał m.in. utwór „Baby Elephant”<ref name=":01"/>. Następnie został [[keyboard]]zistą w grupie [[Hep Stars]]<ref name=":0"/>, która cieszyła się dużą popularnością w Szwecji{{odn|Tarka|2013|s=8}}. Z zespołem wylansował m.in. przeboje: „Cadillac”, „Farmer John”, „Sunny Girl” i „Wedding”<ref name=":1">{{odn|ref=nie|Tarka|2013|s=22–23}}</ref>. W 1966 podczas trasy koncertowej z formacją poznał [[Björn Ulvaeus|Björna Ulvaeusa]] z zespołu [[The Hootenanny Singers]], z którym wkrótce napisał piosenkę „Isn’t It Easy to Say” dla Hep Stars<ref name=":02">{{odn|ref=nie|Welch|2013|s=31}}</ref>. Za namową [[Stig Anderson|Stiga Andersona]], menedżera The Hootenanny Singers i założyciela wytwórni [[Polar Music]], panowie nawiązali trwałą współpracę przy pisaniu piosenek, stworzyli m.in. piosenki „Ljuva sextiotal” dla Rity Borg czy „Speleman” dla Hep Stars{{odn|Welch|2013|s=32}}. Zaczęli także grywać z innymi zespołami na scenie, a w 1970 wydali album pt. ''Lycka''{{odn|Tarka|2013|s=29}}. W tym okresie współpracował także z Lassem Berghagenem, z którym napisał m.in. utwór „Hej, Clown” dla Jana Malmsjö na potrzeby jego udziału w programie ''[[Melodifestivalen]] 1969'', stanowiącym krajowe eliminacje do [[Konkurs Piosenki Eurowizji 1969|Konkursu Piosenki Eurowizji]]<ref name=":02"/>. Ponadto zadebiutował także jako kompozytor filmowy, tworząc ścieżkę dźwiękową m.in. do filmu ''Inga II: The Seduction Of Inga'' (1969), która – wydana jako ''The Little Girl of the Cold Wind'' – dotarła do pierwszego miejsca na liście sprzedaży w Japonii<ref name=":03">{{odn|ref=nie|Welch|2013|s=36}}</ref>. |
W 1964 zaczął występować w instrumentalnym zespole Elverkets Spelmanslag, dla którego napisał m.in. utwór „Baby Elephant”<ref name=":01" />. Następnie został [[keyboard]]zistą w grupie [[Hep Stars]]<ref name=":0" />, która cieszyła się dużą popularnością w Szwecji{{odn|Tarka|2013|s=8}}. Z zespołem wylansował m.in. przeboje: „Cadillac”, „Farmer John”, „Sunny Girl” i „Wedding”<ref name=":1">{{odn|ref=nie|Tarka|2013|s=22–23}}.</ref>. W 1966 podczas trasy koncertowej z formacją poznał [[Björn Ulvaeus|Björna Ulvaeusa]] z zespołu [[The Hootenanny Singers]], z którym wkrótce napisał piosenkę „Isn’t It Easy to Say” dla Hep Stars<ref name=":02">{{odn|ref=nie|Welch|2013|s=31}}.</ref>. Za namową [[Stig Anderson|Stiga Andersona]], menedżera The Hootenanny Singers i założyciela wytwórni [[Polar Music]], panowie nawiązali trwałą współpracę przy pisaniu piosenek, stworzyli m.in. piosenki „Ljuva sextiotal” dla Rity Borg czy „Speleman” dla Hep Stars{{odn|Welch|2013|s=32}}. Zaczęli także grywać z innymi zespołami na scenie, a w 1970 wydali album pt. ''Lycka''{{odn|Tarka|2013|s=29}}. W tym okresie współpracował także z Lassem Berghagenem, z którym napisał m.in. utwór „Hej, Clown” dla Jana Malmsjö na potrzeby jego udziału w programie ''[[Melodifestivalen]] 1969'', stanowiącym krajowe eliminacje do [[Konkurs Piosenki Eurowizji 1969|Konkursu Piosenki Eurowizji]]<ref name=":02" />. Ponadto zadebiutował także jako kompozytor filmowy, tworząc ścieżkę dźwiękową m.in. do filmu ''Inga II: The Seduction Of Inga'' (1969), która – wydana jako ''The Little Girl of the Cold Wind'' – dotarła do pierwszego miejsca na liście sprzedaży w Japonii<ref name=":03">{{odn|ref=nie|Welch|2013|s=36}}.</ref>. |
||
W latach 1972–1982 wraz z [[Agnetha Fältskog|Agnethą Fältskog]], [[Björn Ulvaeus|Björnem Ulvaeusem]] i [[Anni-Frid Lyngstad]] był muzykiem zespołu [[ABBA]], z którym nagrał i wydał osiem albumów studyjnych: ''[[Ring Ring]]'' (1973), ''[[Waterloo (album)|Waterloo]]'' (1974), ''[[ABBA (album)|ABBA]]'' (1975), ''[[Arrival (album Abby)|Arrival]]'' (1976), ''[[The Album (album Abby)|The Album]]'' (1977), ''[[Voulez-Vous]]'' (1979), ''[[Super Trouper]]'' (1980) i ''[[The Visitors]]'' (1981), a także napisał większość piosenek formacji. |
W latach 1972–1982 wraz z [[Agnetha Fältskog|Agnethą Fältskog]], [[Björn Ulvaeus|Björnem Ulvaeusem]] i [[Anni-Frid Lyngstad]] był muzykiem zespołu [[ABBA]], z którym nagrał i wydał osiem albumów studyjnych: ''[[Ring Ring]]'' (1973), ''[[Waterloo (album)|Waterloo]]'' (1974), ''[[ABBA (album)|ABBA]]'' (1975), ''[[Arrival (album Abby)|Arrival]]'' (1976), ''[[The Album (album Abby)|The Album]]'' (1977), ''[[Voulez-Vous]]'' (1979), ''[[Super Trouper]]'' (1980) i ''[[The Visitors]]'' (1981), a także napisał większość piosenek formacji. |
||
Pod koniec 1981 wraz z [[Björn Ulvaeus|Björnem Ulvaeusem]] nawiązał współpracę z [[Tim Rice|Timem Rice’em]], której efektem był musical ''[[Chess (musical)|Chess]]''<ref name=":2">{{odn|ref=nie|Tarka|2013|s=205}}</ref>, który miał premierę w 1984. Napisany przez nich singiel promujący spektakl, „[[One Night in Bangkok]]”, stał się wielkim przebojem<ref name=":2"/>. W tym okresie obaj współpracowali z rodzeństwem Karin i Andersem Glenmarkami, tj. duetem Gemini, dla których napisali znaczną część materiału na ich dwa pierwsze albumy: ''Gemini'' (1984), zawierający m.in. pisany z myślą o ABB-ie singiel „Just Like That”, i ''Geminism'' (1987)<ref name=":4">{{odn|ref=nie|Tarka|2013|s=216–217}}</ref>. |
Pod koniec 1981 wraz z [[Björn Ulvaeus|Björnem Ulvaeusem]] nawiązał współpracę z [[Tim Rice|Timem Rice’em]], której efektem był musical ''[[Chess (musical)|Chess]]''<ref name=":2">{{odn|ref=nie|Tarka|2013|s=205}}.</ref>, który miał premierę w 1984. Napisany przez nich singiel promujący spektakl, „[[One Night in Bangkok]]”, stał się wielkim przebojem<ref name=":2" />. W tym okresie obaj współpracowali z rodzeństwem Karin i Andersem Glenmarkami, tj. duetem Gemini, dla których napisali znaczną część materiału na ich dwa pierwsze albumy: ''Gemini'' (1984), zawierający m.in. pisany z myślą o ABB-ie singiel „Just Like That”, i ''Geminism'' (1987)<ref name=":4">{{odn|ref=nie|Tarka|2013|s=216–217}}.</ref>. |
||
W drugiej połowie lat 80. wydał dwa solowe albumy{{odn|Welch|2013|s=35}}: ''Klinga mina klockor'' (1987) i ''November 1989'' (1989). Powrócił także do komponowania muzyki filmowej, tworząc ścieżkę dźwiękową do filmu ''[[Mio, mój Mio (film)|Mio in the Land of Faraway]]'' (1987)<ref name=":03"/>. |
W drugiej połowie lat 80. wydał dwa solowe albumy{{odn|Welch|2013|s=35}}: ''Klinga mina klockor'' (1987) i ''November 1989'' (1989). Powrócił także do komponowania muzyki filmowej, tworząc ścieżkę dźwiękową do filmu ''[[Mio, mój Mio (film)|Mio in the Land of Faraway]]'' (1987)<ref name=":03" />. |
||
W 1995 wystawił z Ulvaeusem kolejny autorski musical – ''Kristina från Duvemåla'', którego fabuła oparta jest na powieści [[Vilhelm Moberg|Vilhelma Moberga]] ''[[Emigranci (powieść)|Emigranci]]''<ref name=":5">{{odn|ref=nie|Tarka|2013|s=232–233}}</ref>. Spektakl cieszył się dużym zainteresowaniem publiczności i zebrał przychylne recenzje prasy{{odn|Tarka|2013|s=234}}. W tym okresie odrzucili także propozycję złożoną przez [[Tim Rice|Tima Rice’a]] do napisania piosenek do filmu animowanego [[Król Lew (film 1994)|''Król Lew'']]<ref name=":5"/>. |
W 1995 wystawił z Ulvaeusem kolejny autorski musical – ''Kristina från Duvemåla'', którego fabuła oparta jest na powieści [[Vilhelm Moberg|Vilhelma Moberga]] ''[[Emigranci (powieść)|Emigranci]]''<ref name=":5">{{odn|ref=nie|Tarka|2013|s=232–233}}.</ref>. Spektakl cieszył się dużym zainteresowaniem publiczności i zebrał przychylne recenzje prasy{{odn|Tarka|2013|s=234}}. W tym okresie odrzucili także propozycję złożoną przez [[Tim Rice|Tima Rice’a]] do napisania piosenek do filmu animowanego [[Król Lew (film 1994)|''Król Lew'']]<ref name=":5" />. |
||
W 1999 w Londynie premierę miał [[musical]] ''[[Mamma Mia! (musical)|Mamma Mia!]]'', który współtworzył m.in. z Ulvaeusem i którego akcja opierała się na przebojach ABB-y{{odn|Tarka|2013|s=247}}. Spektakl cieszył się dużym zainteresowaniem publiczności, w kolejnych latach wystawiany był m.in. w Australii, Stanach Zjednoczonych i krajach Europy, a także w Chinach{{odn|Tarka|2013|s=248–249, 254}}. W 2000 napisał ścieżkę dźwiękową do filmu ''Songs from The Second Floor''<ref name=":03"/>. |
W 1999 w Londynie premierę miał [[musical]] ''[[Mamma Mia! (musical)|Mamma Mia!]]'', który współtworzył m.in. z Ulvaeusem i którego akcja opierała się na przebojach ABB-y{{odn|Tarka|2013|s=247}}. Spektakl cieszył się dużym zainteresowaniem publiczności, w kolejnych latach wystawiany był m.in. w Australii, Stanach Zjednoczonych i krajach Europy, a także w Chinach{{odn|Tarka|2013|s=248–249, 254}}. W 2000 napisał ścieżkę dźwiękową do filmu ''Songs from The Second Floor''<ref name=":03" />. |
||
W 2001 założył folkowy zespół Benny Andersson Orkester. W kwietniu 2007 ich utwór „Du är min man” pobił krajowy rekord najdłuższej obecności na szwedzkiej liście przebojów, pozostając w notowaniu przez 143 tygodnie<ref name=":03"/>. |
W 2001 założył folkowy zespół Benny Andersson Orkester. W kwietniu 2007 ich utwór „Du är min man” pobił krajowy rekord najdłuższej obecności na szwedzkiej liście przebojów, pozostając w notowaniu przez 143 tygodnie<ref name=":03" />. |
||
W [[2004 w muzyce|2004]] zagrał epizodyczną rolę w minifilmie pt. ''Our Last Video Ever'', który został następnie wydany na płycie DVD jako ''The Last Video''. W 2008 premierę miała [[Mamma Mia! (film)|amerykańska ekranizacja musicalu ''Mamma Mia!'']], nad którą pracował i w której zaliczył rolę [[cameo]]. |
W [[2004 w muzyce|2004]] zagrał epizodyczną rolę w minifilmie pt. ''Our Last Video Ever'', który został następnie wydany na płycie DVD jako ''The Last Video''. W 2008 premierę miała [[Mamma Mia! (film)|amerykańska ekranizacja musicalu ''Mamma Mia!'']], nad którą pracował i w której zaliczył rolę [[cameo]]. |
||
Linia 85: | Linia 85: | ||
* ''[[Mamma Mia! (film)|Mamma Mia!]]'' jako pianista na łodzi (2008) |
* ''[[Mamma Mia! (film)|Mamma Mia!]]'' jako pianista na łodzi (2008) |
||
* ''[[Mamma Mia: Here We Go Again!]]'' jako pianista w utworze [[Waterloo (singel)|''Waterloo'']] (2018) |
* ''[[Mamma Mia: Here We Go Again!]]'' jako pianista w utworze [[Waterloo (singel)|''Waterloo'']] (2018) |
||
== Odznaczenia == |
|||
* ''Kommendör av första klassen'' [[Order Wazów|Królewskiego Orderu Wazów]] – 2024<ref>{{Cytuj |url=https://news.sky.com/story/abba-receive-prestigious-order-of-the-vasa-knighthood-in-their-native-sweden-13146117 |tytuł=ABBA receive prestigious Order of the Vasa knighthood in their native Sweden |opublikowany=news.sky.com |data=31 maja 2024 |data dostępu=2024-06-01 |język=en }}</ref> |
|||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
Linia 90: | Linia 93: | ||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* {{cytuj książkę | |
* {{cytuj książkę |nazwisko = Tarka |imię = Marzena |tytuł = ABBA. Fenomen i legenda |data = 2013 |wydawca = Wydawnictwo Pascal |miejsce = Bielsko Biała |isbn = 978-83-7642-236-7 |odn = tak}} |
||
* {{cytuj książkę | |
* {{cytuj książkę |nazwisko = Welch |imię = Claire |tytuł = ABBA |inni = Anna Ratajczyk (tłum.) |data = 2013 |wydawca = Wydawnictwo Olesiejuk |isbn = 978-83-7844-115-1 |odn = tak}} |
||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
Linia 106: | Linia 109: | ||
[[Kategoria:Laureaci Grammis]] |
[[Kategoria:Laureaci Grammis]] |
||
[[Kategoria:Laureaci Ivor Novello Awards]] |
[[Kategoria:Laureaci Ivor Novello Awards]] |
||
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Wazów]] |
|||
[[Kategoria:Urodzeni w 1946]] |
[[Kategoria:Urodzeni w 1946]] |
||
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Sztokholmie]] |
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Sztokholmie]] |
Aktualna wersja na dzień 05:56, 1 cze 2024
Benny Andersson (2013) | |
Imię i nazwisko |
Göran Bror Benny Andersson |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
16 grudnia 1946 |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód | |
Aktywność |
od 1965 |
Wydawnictwo | |
Powiązania |
Björn Ulvaeus, Agnetha Fältskog, Anni-Frid Lyngstad, Tommy Körberg, Helen Sjöholm, Kalle Moraeus |
Zespoły | |
The Hep Stars (1965–1969) ABBA (1972–1982, 2018–2021) Orsa spelmän Benny Anderssons Orkester (2001–) | |
Odznaczenia | |
Strona internetowa |
Göran Bror „Benny” Andersson, wym. [ˈjœːɾan bɾuːɾ ˈbɛnʏ ˈandɛˌʂɔn] (ur. 16 grudnia 1946 w Sztokholmie[1]) – szwedzki kompozytor, multiinstrumentalista i aranżer.
W drugiej połowie lat 60. członek popularnej w Szwecji grupy Hep Stars. Współtwórca i współautor muzyki i tekstów zespołu ABBA. Po rozpadzie grupy wraz z Björnem Ulvaeusem rozpoczął twórczość musicalową, współtworzył spektakle: Chess, Kristina från Duvemåla i Mamma Mia! Okazjonalnie pisze muzykę do filmów. Od 2001 prowadzi zespół Benny Anderssons Orkester.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Zainspirowany ojcem, Göstą Anderssonem, który wraz ze swoim ojcem często grał na akordeonie, w wieku sześciu lat podjął naukę gry na tym instrumencie[2]. Później zaczął grać także na pianinie[3]. Wraz z ojcem i dziadkiem często słuchał muzyki folkowej, ale największy wpływ na zainteresowanie chłopaka muzyką miała twórczość Elvisa Presleya[2]. Będąc nastolatkiem, założył rodzinę, a żeby ją utrzymać, porzucił szkołę i zatrudnił się w agencji mieszkaniowej Svenska Böstader, w której pracował także jego ojciec[3].
W 1964 zaczął występować w instrumentalnym zespole Elverkets Spelmanslag, dla którego napisał m.in. utwór „Baby Elephant”[2]. Następnie został keyboardzistą w grupie Hep Stars[3], która cieszyła się dużą popularnością w Szwecji[4]. Z zespołem wylansował m.in. przeboje: „Cadillac”, „Farmer John”, „Sunny Girl” i „Wedding”[5]. W 1966 podczas trasy koncertowej z formacją poznał Björna Ulvaeusa z zespołu The Hootenanny Singers, z którym wkrótce napisał piosenkę „Isn’t It Easy to Say” dla Hep Stars[6]. Za namową Stiga Andersona, menedżera The Hootenanny Singers i założyciela wytwórni Polar Music, panowie nawiązali trwałą współpracę przy pisaniu piosenek, stworzyli m.in. piosenki „Ljuva sextiotal” dla Rity Borg czy „Speleman” dla Hep Stars[7]. Zaczęli także grywać z innymi zespołami na scenie, a w 1970 wydali album pt. Lycka[8]. W tym okresie współpracował także z Lassem Berghagenem, z którym napisał m.in. utwór „Hej, Clown” dla Jana Malmsjö na potrzeby jego udziału w programie Melodifestivalen 1969, stanowiącym krajowe eliminacje do Konkursu Piosenki Eurowizji[6]. Ponadto zadebiutował także jako kompozytor filmowy, tworząc ścieżkę dźwiękową m.in. do filmu Inga II: The Seduction Of Inga (1969), która – wydana jako The Little Girl of the Cold Wind – dotarła do pierwszego miejsca na liście sprzedaży w Japonii[9].
W latach 1972–1982 wraz z Agnethą Fältskog, Björnem Ulvaeusem i Anni-Frid Lyngstad był muzykiem zespołu ABBA, z którym nagrał i wydał osiem albumów studyjnych: Ring Ring (1973), Waterloo (1974), ABBA (1975), Arrival (1976), The Album (1977), Voulez-Vous (1979), Super Trouper (1980) i The Visitors (1981), a także napisał większość piosenek formacji.
Pod koniec 1981 wraz z Björnem Ulvaeusem nawiązał współpracę z Timem Rice’em, której efektem był musical Chess[10], który miał premierę w 1984. Napisany przez nich singiel promujący spektakl, „One Night in Bangkok”, stał się wielkim przebojem[10]. W tym okresie obaj współpracowali z rodzeństwem Karin i Andersem Glenmarkami, tj. duetem Gemini, dla których napisali znaczną część materiału na ich dwa pierwsze albumy: Gemini (1984), zawierający m.in. pisany z myślą o ABB-ie singiel „Just Like That”, i Geminism (1987)[11].
W drugiej połowie lat 80. wydał dwa solowe albumy[12]: Klinga mina klockor (1987) i November 1989 (1989). Powrócił także do komponowania muzyki filmowej, tworząc ścieżkę dźwiękową do filmu Mio in the Land of Faraway (1987)[9].
W 1995 wystawił z Ulvaeusem kolejny autorski musical – Kristina från Duvemåla, którego fabuła oparta jest na powieści Vilhelma Moberga Emigranci[13]. Spektakl cieszył się dużym zainteresowaniem publiczności i zebrał przychylne recenzje prasy[14]. W tym okresie odrzucili także propozycję złożoną przez Tima Rice’a do napisania piosenek do filmu animowanego Król Lew[13].
W 1999 w Londynie premierę miał musical Mamma Mia!, który współtworzył m.in. z Ulvaeusem i którego akcja opierała się na przebojach ABB-y[15]. Spektakl cieszył się dużym zainteresowaniem publiczności, w kolejnych latach wystawiany był m.in. w Australii, Stanach Zjednoczonych i krajach Europy, a także w Chinach[16]. W 2000 napisał ścieżkę dźwiękową do filmu Songs from The Second Floor[9].
W 2001 założył folkowy zespół Benny Andersson Orkester. W kwietniu 2007 ich utwór „Du är min man” pobił krajowy rekord najdłuższej obecności na szwedzkiej liście przebojów, pozostając w notowaniu przez 143 tygodnie[9].
W 2004 zagrał epizodyczną rolę w minifilmie pt. Our Last Video Ever, który został następnie wydany na płycie DVD jako The Last Video. W 2008 premierę miała amerykańska ekranizacja musicalu Mamma Mia!, nad którą pracował i w której zaliczył rolę cameo.
W 2013 wraz z Ulvaeusem i Kristiną Lugn wystawił premierowo musical Hjälp sökes[17], a także napisali z Aviciim utwór „We Write the Story” na potrzeby 63. Konkursu Piosenki Eurowizji organizowanego w Malmö[18].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]W wieku 15 lat poznał Christinę Gröneall, z którą doczekał się dwojga dzieci: syna Petera (ur. 1963) i córki Heleny (ur. 1965)[2][3]. 7 października 1978 poślubił Anni-Frid Lyngstad[19], z którą rozwiódł się w 1981[9]. W tym samym roku poślubił prezenterkę telewizyjną Monę Nörklit[20], z którą ma syna, Ludviga (ur. 1982)[9].
Zamieszkał na wyspie Djurgården w Sztokholmie[21].
Zmagał się z uzależnieniem od alkoholu[22].
Dorobek artystyczny
[edytuj | edytuj kod]Solowe albumy studyjne
[edytuj | edytuj kod]- Klinga mina klockor (1987)
- November 1989 (1989)
Musicale
[edytuj | edytuj kod]- Chess (Benny Andersson, Björn Ulvaeus, Tim Rice) – 1984
- Kristina från Duvemåla (Benny Andersson, Björn Ulvaeus) – 1995
- Mamma Mia! (Benny Andersson, Björn Ulvaeus) – 1999–2009
Filmy
[edytuj | edytuj kod]- Mio, mój Mio Władimir Grammatikow – 1987
- Pieśni z drugiego piętra Roy Andersson – 2000
- Do ciebie, człowieku Roy Andersson – 2007
- Mamma Mia! (Benny Andersoon, Björn Ulvaeus, Phyllida Lloyd) – 2008
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]- ABBA. Film jako muzyk i wokalista zespołu ABBA (1977)
- Fame in the twentieth century jako on sam (1993)
- Abba: The winner takes it all jako on sam (1999)
- Super Troupers: 30 years of ABBA jako on sam (2004)
- The Ultimate Pop Star jako on sam (2004)
- Mamma Mia! jako pianista na łodzi (2008)
- Mamma Mia: Here We Go Again! jako pianista w utworze Waterloo (2018)
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Kommendör av första klassen Królewskiego Orderu Wazów – 2024[23]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ed Hogan: Benny Andersson Biography. allmusic.com. [dostęp 2016-11-01]. (ang.).
- ↑ a b c d Welch 2013 ↓, s. 28.
- ↑ a b c d Tarka 2013 ↓, s. 21.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 8.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 22–23.
- ↑ a b Welch 2013 ↓, s. 31.
- ↑ Welch 2013 ↓, s. 32.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 29.
- ↑ a b c d e f Welch 2013 ↓, s. 36.
- ↑ a b Tarka 2013 ↓, s. 205.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 216–217.
- ↑ Welch 2013 ↓, s. 35.
- ↑ a b Tarka 2013 ↓, s. 232–233.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 234.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 247.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 248–249, 254.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 256.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 269.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 126.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 171, 182.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 293.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 248.
- ↑ ABBA receive prestigious Order of the Vasa knighthood in their native Sweden [online], news.sky.com, 31 maja 2024 [dostęp 2024-06-01] (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Marzena Tarka: ABBA. Fenomen i legenda. Bielsko Biała: Wydawnictwo Pascal, 2013. ISBN 978-83-7642-236-7.
- Claire Welch: ABBA. Anna Ratajczyk (tłum.). Wydawnictwo Olesiejuk, 2013. ISBN 978-83-7844-115-1.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Oficjalna strona internetowa The Hep Stars (szw. • ang.)
- ISNI: 0000000109051363
- VIAF: 59055493
- LCCN: n82243153
- GND: 11884749X
- NDL: 001283961
- LIBRIS: 75kmn9hr0mb06zf
- BnF: 13890765b
- SUDOC: 066013828
- SBN: LO1V350273
- NLA: 35223609
- NKC: mzk2003202472
- BNE: XX831646
- NTA: 071018530
- BIBSYS: 90845438
- CiNii: DA13193268
- PLWABN: 9810673572505606
- NUKAT: n2009146509
- J9U: 987007317287405171
- LNB: 000087913
- NSK: 000068555
- CONOR: 74239587
- KRNLK: KAC200707296
- LIH: LNB:I4h;=BL