Wałasi: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne redakcyjne |
m gwara |
||
Linia 6: | Linia 6: | ||
|rejon = [[Śląsk Cieszyński]] |
|rejon = [[Śląsk Cieszyński]] |
||
|kraj = [[Polska]], [[Czechy]] |
|kraj = [[Polska]], [[Czechy]] |
||
|język = [[język polski|polski]] |
|język = [[język polski|polski]], [[gwara cieszyńska]] |
||
|religia = |
|religia = |
||
|grupa = [[Ślązacy]] |
|grupa = [[Ślązacy]] |
||
Linia 13: | Linia 13: | ||
'''Wałasi''' – [[grupa etnograficzna]] [[Polacy|ludności polskiej]] zamieszkująca obszar [[Śląsk Cieszyński|Śląska Cieszyńskiego]], w okolicy [[Cieszyn]]a i [[Skoczów|Skoczowa]]<ref name="ŚCDK"/>, na południowy wschód od grupy [[Lachy śląscy|Lachów śląskich]]<ref name="Bystroń1925"/>. |
'''Wałasi''' – [[grupa etnograficzna]] [[Polacy|ludności polskiej]] zamieszkująca obszar [[Śląsk Cieszyński|Śląska Cieszyńskiego]], w okolicy [[Cieszyn]]a i [[Skoczów|Skoczowa]]<ref name="ŚCDK"/>, na południowy wschód od grupy [[Lachy śląscy|Lachów śląskich]]<ref name="Bystroń1925"/>. |
||
[[Plik:Skoczow-stroje lud.jpg|thumb| |
[[Plik:Skoczow-stroje lud.jpg|thumb|240px|Kobiety w strojach ludowych w [[Skoczów|Skoczowie]], 1938 r.]] |
||
Wałasi zamieszkują tereny [[Pogórze Śląskie|Pogórza Śląskiego]] w [[dorzecze Wisły|dorzeczu Wisły]] i bezpośrednim dorzeczu [[Olza (rzeka)|Olzy]], w granicach [[Śląsk Cieszyński|Śląska Cieszyńskiego]]<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Malicki|imię=Longin|tytuł=Strój Górali Śląskich|wydawca=Polskie Towarzystwo Ludoznawcze|miejsce=Wrocław|data=1956|strony=23|seria=Atlas polskich strojów ludowych ; cz. 3. Śląsk ; z. 3}}, <u>a:</u> {{cytuj książkę|nazwisko=Fierla|imię=Gustaw|tytuł=Strój Lachów Śląskich|wydawca=Polskie Towarzystwo Ludoznawcze|miejsce=Wrocław|data=1969|seria=Atlas polskich strojów ludowych. cz. 3, Śląsk ; z. 4|strony=19}}</ref>. Wałasi sąsiadują od północy z polskimi [[Lachy śląscy|Lachami śląskimi]], od zachodu Lachami czeskimi, od wschodu z polską ludnością napływową [[Bielsko-Biała|Bielska-Białej]] (terenu zasiedlonego w miejsce [[Niemcy (naród)|ludności niemieckiej]]), a od południa z [[Górale śląscy|Góralami śląskimi]]<ref name="Skawiński"/>. |
Wałasi zamieszkują tereny [[Pogórze Śląskie|Pogórza Śląskiego]] w [[dorzecze Wisły|dorzeczu Wisły]] i bezpośrednim dorzeczu [[Olza (rzeka)|Olzy]], w granicach [[Śląsk Cieszyński|Śląska Cieszyńskiego]]<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Malicki|imię=Longin|tytuł=Strój Górali Śląskich|wydawca=Polskie Towarzystwo Ludoznawcze|miejsce=Wrocław|data=1956|strony=23|seria=Atlas polskich strojów ludowych ; cz. 3. Śląsk ; z. 3}}, <u>a:</u> {{cytuj książkę|nazwisko=Fierla|imię=Gustaw|tytuł=Strój Lachów Śląskich|wydawca=Polskie Towarzystwo Ludoznawcze|miejsce=Wrocław|data=1969|seria=Atlas polskich strojów ludowych. cz. 3, Śląsk ; z. 4|strony=19}}</ref>. Wałasi sąsiadują od północy z polskimi [[Lachy śląscy|Lachami śląskimi]], od zachodu Lachami czeskimi, od wschodu z polską ludnością napływową [[Bielsko-Biała|Bielska-Białej]] (terenu zasiedlonego w miejsce [[Niemcy (naród)|ludności niemieckiej]]), a od południa z [[Górale śląscy|Góralami śląskimi]]<ref name="Skawiński"/>. |
Wersja z 14:07, 26 paź 2010
Język | |
---|---|
Grupa |
Wałasi – grupa etnograficzna ludności polskiej zamieszkująca obszar Śląska Cieszyńskiego, w okolicy Cieszyna i Skoczowa[1], na południowy wschód od grupy Lachów śląskich[2].
Wałasi zamieszkują tereny Pogórza Śląskiego w dorzeczu Wisły i bezpośrednim dorzeczu Olzy, w granicach Śląska Cieszyńskiego[3]. Wałasi sąsiadują od północy z polskimi Lachami śląskimi, od zachodu Lachami czeskimi, od wschodu z polską ludnością napływową Bielska-Białej (terenu zasiedlonego w miejsce ludności niemieckiej), a od południa z Góralami śląskimi[4].
Obszar etnograficzny nie jest związany z granicami językowymi, ponieważ Wałasi zamieszkują także tereny dalej na zachodzie[2]. Wyróżnia się także podział Wałachów śląskich na dwie grupy: liczniejszą wschodnią (zwaną cieszyńską) oraz mniej liczną zachodnią (frydecką) wyłącznie na Zaolziu, która została już zdominowana przez napływową ludność czeską[4].
Jan Stanisław Bystroń twierdził, że Wałasi są górską ludnością pasterską pochodzenia wołoskiego[2]. Współcześnie uznaje się Wałachów za ludność o góralskim pochodzeniu, która zasiedliła pogórze. Charakterystyczna odrębność kulturowa łączy cechy typowe dla górali z cechami wołoskimi[4].
Wałasi używają stroju cieszyńskiego, zwanego też wałaskim[1].
Zobacz też
- ↑ a b Zróżnicowanie etnograficzne obecnego województwa śląskiego. Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Katowicach. [dostęp 2010-10-24].
- ↑ a b c Jan Stanisław Bystroń: Ugrupowanie etniczne ludu polskiego. Kraków: Orbis, 1925, s. 11.
- ↑ Longin Malicki: Strój Górali Śląskich. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, 1956, s. 23, seria: Atlas polskich strojów ludowych ; cz. 3. Śląsk ; z. 3., a: Gustaw Fierla: Strój Lachów Śląskich. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, 1969, s. 19, seria: Atlas polskich strojów ludowych. cz. 3, Śląsk ; z. 4.
- ↑ a b c Marek Skawiński: Góralszczyzna Polska. Związek Podhalan Oddział Górali Śląskich. [dostęp 2010-10-24].
<ref>
o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>
, nie był użyty wcześniej w treści.