Przejdź do zawartości

Wałasi: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
JDavid (dyskusja | edycje)
m gwara
Linia 6: Linia 6:
|rejon = [[Śląsk Cieszyński]]
|rejon = [[Śląsk Cieszyński]]
|kraj = [[Polska]], [[Czechy]]
|kraj = [[Polska]], [[Czechy]]
|język = [[język polski|polski]]
|język = [[język polski|polski]], [[gwara cieszyńska]]
|religia =
|religia =
|grupa = [[Ślązacy]]
|grupa = [[Ślązacy]]
Linia 13: Linia 13:
'''Wałasi''' – [[grupa etnograficzna]] [[Polacy|ludności polskiej]] zamieszkująca obszar [[Śląsk Cieszyński|Śląska Cieszyńskiego]], w okolicy [[Cieszyn]]a i [[Skoczów|Skoczowa]]<ref name="ŚCDK"/>, na południowy wschód od grupy [[Lachy śląscy|Lachów śląskich]]<ref name="Bystroń1925"/>.
'''Wałasi''' – [[grupa etnograficzna]] [[Polacy|ludności polskiej]] zamieszkująca obszar [[Śląsk Cieszyński|Śląska Cieszyńskiego]], w okolicy [[Cieszyn]]a i [[Skoczów|Skoczowa]]<ref name="ŚCDK"/>, na południowy wschód od grupy [[Lachy śląscy|Lachów śląskich]]<ref name="Bystroń1925"/>.


[[Plik:Skoczow-stroje lud.jpg|thumb|230px|Kobiety w strojach ludowych w [[Skoczów|Skoczowie]], 1938 r.]]
[[Plik:Skoczow-stroje lud.jpg|thumb|240px|Kobiety w strojach ludowych w [[Skoczów|Skoczowie]], 1938 r.]]


Wałasi zamieszkują tereny [[Pogórze Śląskie|Pogórza Śląskiego]] w [[dorzecze Wisły|dorzeczu Wisły]] i bezpośrednim dorzeczu [[Olza (rzeka)|Olzy]], w granicach [[Śląsk Cieszyński|Śląska Cieszyńskiego]]<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Malicki|imię=Longin|tytuł=Strój Górali Śląskich|wydawca=Polskie Towarzystwo Ludoznawcze|miejsce=Wrocław|data=1956|strony=23|seria=Atlas polskich strojów ludowych ; cz. 3. Śląsk ; z. 3}}, <u>a:</u> {{cytuj książkę|nazwisko=Fierla|imię=Gustaw|tytuł=Strój Lachów Śląskich|wydawca=Polskie Towarzystwo Ludoznawcze|miejsce=Wrocław|data=1969|seria=Atlas polskich strojów ludowych. cz. 3, Śląsk ; z. 4|strony=19}}</ref>. Wałasi sąsiadują od północy z polskimi [[Lachy śląscy|Lachami śląskimi]], od zachodu Lachami czeskimi, od wschodu z polską ludnością napływową [[Bielsko-Biała|Bielska-Białej]] (terenu zasiedlonego w miejsce [[Niemcy (naród)|ludności niemieckiej]]), a od południa z [[Górale śląscy|Góralami śląskimi]]<ref name="Skawiński"/>.
Wałasi zamieszkują tereny [[Pogórze Śląskie|Pogórza Śląskiego]] w [[dorzecze Wisły|dorzeczu Wisły]] i bezpośrednim dorzeczu [[Olza (rzeka)|Olzy]], w granicach [[Śląsk Cieszyński|Śląska Cieszyńskiego]]<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Malicki|imię=Longin|tytuł=Strój Górali Śląskich|wydawca=Polskie Towarzystwo Ludoznawcze|miejsce=Wrocław|data=1956|strony=23|seria=Atlas polskich strojów ludowych ; cz. 3. Śląsk ; z. 3}}, <u>a:</u> {{cytuj książkę|nazwisko=Fierla|imię=Gustaw|tytuł=Strój Lachów Śląskich|wydawca=Polskie Towarzystwo Ludoznawcze|miejsce=Wrocław|data=1969|seria=Atlas polskich strojów ludowych. cz. 3, Śląsk ; z. 4|strony=19}}</ref>. Wałasi sąsiadują od północy z polskimi [[Lachy śląscy|Lachami śląskimi]], od zachodu Lachami czeskimi, od wschodu z polską ludnością napływową [[Bielsko-Biała|Bielska-Białej]] (terenu zasiedlonego w miejsce [[Niemcy (naród)|ludności niemieckiej]]), a od południa z [[Górale śląscy|Góralami śląskimi]]<ref name="Skawiński"/>.

Wersja z 14:07, 26 paź 2010

{{{nazwa}}}
Język

polski, gwara cieszyńska

Grupa

Ślązacy

Wałasigrupa etnograficzna ludności polskiej zamieszkująca obszar Śląska Cieszyńskiego, w okolicy Cieszyna i Skoczowa[1], na południowy wschód od grupy Lachów śląskich[2].

Kobiety w strojach ludowych w Skoczowie, 1938 r.

Wałasi zamieszkują tereny Pogórza Śląskiego w dorzeczu Wisły i bezpośrednim dorzeczu Olzy, w granicach Śląska Cieszyńskiego[3]. Wałasi sąsiadują od północy z polskimi Lachami śląskimi, od zachodu Lachami czeskimi, od wschodu z polską ludnością napływową Bielska-Białej (terenu zasiedlonego w miejsce ludności niemieckiej), a od południa z Góralami śląskimi[4].

Obszar etnograficzny nie jest związany z granicami językowymi, ponieważ Wałasi zamieszkują także tereny dalej na zachodzie[2]. Wyróżnia się także podział Wałachów śląskich na dwie grupy: liczniejszą wschodnią (zwaną cieszyńską) oraz mniej liczną zachodnią (frydecką) wyłącznie na Zaolziu, która została już zdominowana przez napływową ludność czeską[4].

Jan Stanisław Bystroń twierdził, że Wałasi są górską ludnością pasterską pochodzenia wołoskiego[2]. Współcześnie uznaje się Wałachów za ludność o góralskim pochodzeniu, która zasiedliła pogórze. Charakterystyczna odrębność kulturowa łączy cechy typowe dla górali z cechami wołoskimi[4].

Wałasi używają stroju cieszyńskiego, zwanego też wałaskim[1].

Zobacz też

  1. a b Zróżnicowanie etnograficzne obecnego województwa śląskiego. Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Katowicach. [dostęp 2010-10-24].
  2. a b c Jan Stanisław Bystroń: Ugrupowanie etniczne ludu polskiego. Kraków: Orbis, 1925, s. 11.
  3. Longin Malicki: Strój Górali Śląskich. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, 1956, s. 23, seria: Atlas polskich strojów ludowych ; cz. 3. Śląsk ; z. 3., a: Gustaw Fierla: Strój Lachów Śląskich. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, 1969, s. 19, seria: Atlas polskich strojów ludowych. cz. 3, Śląsk ; z. 4.
  4. a b c Marek Skawiński: Góralszczyzna Polska. Związek Podhalan Oddział Górali Śląskich. [dostęp 2010-10-24].
Błąd w przypisach: Znacznik <ref> o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
BŁĄD PRZYPISÓW