Igrzyska śmierci

Igrzyska śmierci

Autor	Suzanne Collins
Tematyka	science-fiction/młodzieżowa
Typ utworu	Powieść
Wydanie oryginalne
Język	{{{język}}}
poprzednia brak następna W pierścieniu ognia

{{Książka infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | data powstania = | wikiźródła = | język = | wikicytaty = | alt grafiki = | miejsce wydania = | commons = | data wydania = | wydawca = | tytuł oryginalny = Nieznane pola: "I wydawca pol", "kraj oryg wyd", "wydawca oryg", "data I wyd pol", "tłumacz", "data I wyd oryg", "język oryg wyd" oraz "tytuł oryg".

Igrzyska śmierci (ang. The Hunger Games) – powieść dla młodzieży z gatunku science-fiction napisana przez Suzanne Collins. Wersja oryginalna ukazała się 14 września 2008 r. w Stanach Zjednoczonych. W Polsce została opublikowana 6 maja 2009 roku przez wydawnictwo Media Rodzina.

Książka jest pierwszą z trzech części serii o tym samym tytule, druga część – W pierścieniu ognia (ang. Catching fire) ukazała się w Stanach Zjednoczonych 1 września 2009 roku (w Polsce 12 listopada 2009). Trzecia część – Kosogłos (ang. Mockingjay) miała premierę w Stanach Zjednoczonych 24 sierpnia 2010, natomiast w Polsce ukazała się 10 listopada 2010 roku.

Opis fabuły

Akcja rozgrywa się w nieokreślonej przyszłości, w totalitarnym państwie Panem powstałym na gruzach zniszczonych licznymi katastrofami Stanów Zjednoczonych. Państwo było podzielone na Kapitol, pełniący rolę stolicy, oraz 13 otaczających go dystryktów, istniejących w celu zaspokajania potrzeb mieszkańców Kapitolu. 74 lata przed rozpoczęciem akcji książki, dystrykty zbuntowały się przeciwko władzy i doprowadziły do wybuchu wojny domowej, nazywanej Mrocznymi Dniami. Władze krwawo stłumiły powstanie, a w celu zastraszenia obywateli całkowicie zniszczono Trzynasty Dystrykt. Na pamiątkę tych wydarzeń, co roku są organizowane Głodowe Igrzyska - krwawe zawody, na które każdy dystrykt ma obowiązek dostarczyć chłopaka i dziewczynę w wieku od 12 do 18 lat. Uczestnicy, nazywani trybutami, są zamykani na ogromnej arenie i zmuszani do walki na śmierć i życie. Nagrodą dla zwycięzcy jest luksusowy dom w Miasteczku Zwycięzców i ogromna, jak na warunki Dystryktu, pensja od państwa.

Główną bohaterką powieści jest Katniss Everdeen, szesnastoletnia dziewczyna wywodząca się z najbiedniejszego i najbardziej dyskryminowanego Dwunastego Dystryktu. Kiedy jej młodsza siostra, Primrose, zostaje wylosowana do udziału w Igrzyskach, Katniss zgłasza się na ochotniczkę i zajmuje jej miejsce. Drugim trybutem zostaje Peeta Mellark, syn piekarza, który kilka lat wcześniej uratował ją przed śmiercią głodową. Oboje zostają przewiezieni do Kapitolu i przygotowani do udziału w zawodach. W trakcie prezentacji Peeta wyznaje, że jest zakochany w Katniss. Wspólnie z Haymitchem Abernathy - zwycięzcą jednej z poprzednich edycji igrzysk i mentorem trybutów z Dwunastego Dystryktu - postanawiają udawać zakochanych, by zapewnić sobie popularność i wsparcie sponsorów.

Dzień po prezentacji, trybuci zostają przewiezieni na arenę. Igrzyska rozpoczynają się bitwą przy Rogu Obfitości - wielkiej konstrukcji, z której wysypują się przedmioty niezbędne do przetrwania. W walce ginie jedenastu z dwudziestu czterech trybutów. Wkrótce po tym Katniss dowiaduje się, że Peeta sprzymierzył się z grupą "zawodowców" - trybutów z Pierwszego, Drugiego i Czwartego Dystryktu, specjalnie szkolonych do udziału w igrzyskach. Wspólnie z nimi zabija jedną z uczestniczek i tropi pozostałych. Katniss decyduje się na ucieczkę, jednak pożar wywołany przez organizatorów zmusza ją do zbliżenia się do ścigających. Grupa znajduje ją na drzewie, ale nie jest w stanie jej zaatakować. Dzięki pomocy Rue, dziewczyny z Jedenastego Dystryktu, Katniss zrzuca na grupę gniazdo gończych os - zmutowanych owadów, znacznie bardziej niebezpiecznych niż zwykłe osy. W ataku ginie kolejna dwójka trybutów, a Katniss zdobywa łuk od jednej z zaatakowanych. Sama również zostaje użądlona, ale Peeta odnajduje ją i każe uciekać, zanim znajdą ją zawodowcy. Dziewczyna ukrywa się w jamie tuż przed zapadnięciem w śpiączkę wywołaną jadem.

Po pewnym czasie Katniss budzi się i odnajduje Rue, po czym proponuje jej zawarcie sojuszu. Wspólnie wysadzają w powietrze zapasy zgromadzone przez zawodowców, którzy przed tym zabili kolejną uczestniczkę. Rozwścieczony stratą Cato - trybut z Drugiego Dystryktu i nieformalny przywódca grupy - zabija chłopaka, który wcześniej wykorzystał miny do ochrony zapasów. Katniss wraca do Rue i odkrywa, że zaatakował ją chłopak z Pierwszego Dystryktu. Zabija go strzałem z łuku, jednak spóźnia się i Rue również ginie, przeszyta oszczepem. Tej nocy zostaje ogłoszona zmiana w zasadach Igrzysk - jeśli ostatnia dwójka trybutów będzie pochodzić z tego samego dystryktu, oboje zwyciężą. Katniss postanawia to wykorzystać i znaleźć Peetę, który - według podsłuchanej rozmowy - został zaatakowany i ciężko raniony przez Cato.

Poszukiwania Peety kończą się sukcesem, jednak chłopak jest ciężko ranny. W dodatku Katniss odkrywa, że chłopak cierpi na posocznicę i jeśli szybko nie otrzyma leków, umrze. Ze względu na ciężki stan chłopaka, oboje ukrywają się w niewielkiej jaskini. W tym czasie prowadzący igrzyska zaprasza uczestników na "ucztę", gdzie - według jego słów - wszyscy znajdą to, czego potrzebują. Pomimo zakazu Katniss wyrusza w celu zdobycia lekarstwa. Znajduje je, jednak zostaje zaatakowana przez Clove, sojuszniczkę Cato z tego samego Dystryktu. Zostaje ranna w głowę. Przed śmiercią ratuje ją Thresh, chłopak z Jedenastego Dystryktu, który zabija Clove i decyduje się puścić Katniss w ramach wdzięczności za pomoc Rue. Ranna Katniss dociera do Peety i ostatkiem sił podaje mu lekarstwo.

Chłopak zdrowieje i przez pewien czas to on opiekuje się swoją partnerką. W tym czasie oboje wyznają sobie miłość, co dla Katniss stanowi część strategii. Pod koniec ostatniego dnia w jaskini dochodzi ich wieść o śmierci Thresha, którego zabił Cato. Ze względu na wyczerpanie zapasów wyruszają na łowy, jednak zmuszeni są się rozdzielić. Katniss poluje, a Peeta zbiera jagody. Po ponownym spotkaniu główna bohaterka zauważa, że ktoś zabrał część ich zapasów, które chłopak zostawił idąc na poszukiwanie jagód. Okazuje się, że to dziewczyna z Piątego Dystryktu, nazwana przez Katniss "Liszką", ze względu na rude włosy i rysy upodobniające ją do lisa. Zjadła też część jagód zebranych przez Peetę - okazuje się jednak, że przez pomyłkę chłopak zebrał trujące owoce i ich przeciwniczka ginie na skutek zatrucia. Na arenie pozostali już tylko oni i Cato. Organizatorzy osuszają arenę pozostawiając wodę tylko w wielkim jeziorze, tym samym Katniss i Peeta zostają zmuszeni, by powrócić do Rogu Obfitości i tam rozegrać decydujące starcie.

Kiedy przybywają na miejsce, dostrzegają Cato ściganego przez stado zmutowanych bestii przypominających wilki. Katniss strzela do niego, ale chłopak ma na sobie pancerz i strzała nie czyni mu żadnej szkody. Mutanty atakują całą trójkę, a Katniss z przerażeniem odkrywa, że mutanty stworzono z ciał zabitych wcześniej trybutów. Peeta ponownie zostaje ranny w nogę, a następnie schwytany przez Cato. Katniss i Peeta zrzucają swojego wroga w paszcze mutantów. Ten przez długi czas się broni, jednak w końcu pada. Katniss decyduje się go dobić, aby zakończyć igrzyska i wezwać pomoc dla Peety, jednak zaraz po śmierci Cato organizatorzy wycofują wprowadzoną wcześniej zasadę. Zdesperowany Peeta prosi Katniss o śmierć, ale ona się nie zgadza. Podaje mu garść jagód, którymi wcześniej zatruli Liszkę, po czym nakłania go do zjedzenia ich razem z nią. W ostatniej chwili organizatorzy powstrzymują ich i ogłaszają oboje zwycięzcami. Nie mogą sobie pozwolić, by Igrzyska nie miały zwycięzcy.

Katniss i Peeta zostają przewiezieni z powrotem do Kapitolu i poddani intensywnej terapii. Przed ceremonią nagrodzenia zwycięzców Haymitch ostrzega Katniss, że ich działania rozwścieczyły władze i że jeśli chcą uniknąć kłopotów, muszą przekonać wszystkich, że zrobili to z miłości do siebie. Ceremonia i wywiady po niej przebiegają bez problemu, a Katniss i Peeta sprawiają wrażenie zakochanych w sobie do szaleństwa. Jednak czym bliżej domu tym uczucia Katniss stają się coraz bardziej skomplikowane. W pociągu prowadzącym do ich domu Peeta dowiaduje się, że miłość pomiędzy nim a Katniss była tylko częścią ich strategii i załamuje się. Książka kończy się w chwili, kiedy oboje wychodzą na stację w Dwunastym Dystrykcie.

Ważniejsze postacie

Katniss Everdeen jest szesnastoletnią dziewczyną mieszkającą z siostrą i matką w Dystrykcie 12. W rodzinie jest główną żywicielką gdyż jej ojciec zginął podczas wypadku w kopalni. Ma czarne włosy, oliwkową skórę i szare oczy. Jej najlepszym przyjacielem jest Gale Hawthorne z którym razem nielegalnie poluje w lesie na obrzeżach swojego Dystryktu. W celu uchronienia swojej siostry od możliwej śmierci, zgłasza się jako ochotniczka w organizowanych przez Kapitol Igrzyskach Głodowych. Razem z Peetą Mellark stanowi reprezentację Dystryktu 12. Jej mentorem zostaje Haymitch Abernathy, który kiedyś wygrał takie Igrzyska. Do Gale'a czuje "coś więcej" niż przyjaźń.

Peeta Mellark jest szesnastoletnim chłopakiem zamieszkującym bogatszą część Dystryktu 12. W przeszłości ocalił życie Katniss. Jego ojciec jest piekarzem, a on jeszcze oprócz wypieków, dekoruje torty. Ma faliste blond włosy i niebieskie oczy. Cechuje go niesamowita siła, którą ujawnia podczas treningów przed Igrzyskami. Od dzieciństwa kocha się w Katniss Everdeen z którą tworzy reprezentację Dystryktu 12. W czasie turnieju wiele razy ratuje życie swojej ukochanej.

Haymitch Abernathy jest mentorem Katniss Everdeen i Peety Mellarka. Został zwycięzcą pięćdziesiątych Igrzysk. Do czasu udowodnienia umiejętności przez swoich podopiecznych żywi do nich lekką niechęć, lecz później udziela im dobrych wskazówek. Podczas trwania Igrzysk przekonuje sponsorów do wspierania swoich podopiecznych i nakłania ich do przekazywania prezentów ułatwiających przeżycie.

Gale Hawthorne osiemnastoletni mężczyzna i najlepszy przyjaciel Katniss Everdeen. W każdej wolnej chwili poluje w lesie na drobne ssaki i ptaki a następnie sprzedaje je na czarnym rynku. Jego ojciec tak samo jak ojciec Katniss zginął podczas wypadku w kopalni przez co stał się głową rodziny i to w jego rękach jest jej wyżywienie. Marzy o tym by pewnego dnia wyrwać się razem z Katniss z niewoli Panem i stać się wolnym człowiekiem.

Primrose "Prim" Everdeen jest dwunastolatką, mieszkającą z matką i swoją siostrą – Katniss, w Dystrykcie 12. Ma blond włosy i niebieskie oczy. Miała wziąć udział w 74 Głodowych Igrzyskach, jednak jej siostra się za nią zgłosiła. Katniss bardzo ją kocha. Posiada bardzo dobre serce, szczególnie dla zwierząt (przygarnęła zaniedbanego kota Jaskra i ciężko ranną kozę). Po matce, aptekarce, odziedziczyła predyspozycje do bycia lekarzem- nie brzydzi się chorób i obrażeń, dobrze sobie radzi z pomaganiem chorym zarówno ludziom jak i zwierzętom.

Ekranizacja

W 2012 roku, na podstawie pierwszego tomu wytwórnia Lionsgate stworzyła film o tym samym tytule. Jego reżyserią zajął się Gary Ross, scenariuszem również Gary Ross oraz Billy Ray i Suzanne Collins, natomiast produkcją – Nina Jacobson. Rolę Katniss Everdeen zagrała Jennifer Lawrence, Peetę Mellark – Josh Hutcherson oraz Gale'a Hawthorn – Liam Hemsworth. 23 marca 2012 roku, film miał swoją premierę w Polsce.

Linki zewnętrzne

• Oficjalna polska strona Igrzysk śmierci