Wałasi: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Usunięto kategorię "Etnografia Republiki Czeskiej"; Dodano kategorię "Etnografia Czech" za pomocą HotCat |
|||
| Linia 41: | Linia 41: | ||
{{Grupy etnograficzne i etniczne Polski}} |
{{Grupy etnograficzne i etniczne Polski}} |
||
[[Kategoria:Etnografia |
[[Kategoria:Etnografia Czech]] |
||
[[Kategoria:Grupy etnograficzne Polski]] |
[[Kategoria:Grupy etnograficzne Polski]] |
||
[[Kategoria:Śląsk Cieszyński]] |
[[Kategoria:Śląsk Cieszyński]] |
||
Wersja z 20:59, 23 sty 2013
| Język | |
|---|---|
| Grupa |
Wałasi – grupa etnograficzna ludności polskiej zamieszkująca obszar Śląska Cieszyńskiego, w okolicy Cieszyna i Skoczowa[1], na południowy wschód od grupy Lachów śląskich[2]. Nazwa prawdopodobnie nie ma bezpośredniego związku z Wałachami rumuńskimi a pochodzi od nadanego przez sąsiednie grupy przezwiska[3].
Wałasi zamieszkują tereny Pogórza Śląskiego i północno zachodnie pochyłości Beskidu Śląskiego[3] w dorzeczu Wisły i bezpośrednim dorzeczu Olzy, w granicach Śląska Cieszyńskiego[4]. Wałasi sąsiadują od północy z polskimi Lachami śląskimi, od zachodu Lachami czeskimi, od wschodu z polską ludnością napływową Bielska-Białej (terenu zasiedlonego w miejsce ludności niemieckiej), a od południa z Góralami śląskimi[5].
Obszar etnograficzny nie jest związany z granicami językowymi, ponieważ Wałasi zamieszkują także tereny dalej na zachodzie[2]. Wyróżnia się także podział Wałachów śląskich na dwie grupy: liczniejszą wschodnią (zwaną cieszyńską) oraz mniej liczną zachodnią (frydecką) wyłącznie na Zaolziu, która została już zdominowana przez napływową ludność czeską[5].
Jan Stanisław Bystroń twierdził, że Wałasi są górską ludnością pasterską pochodzenia wołoskiego[2]. Współcześnie uznaje się Wałachów za ludność o góralskim pochodzeniu, która zasiedliła pogórze. Charakterystyczna odrębność kulturowa łączy cechy typowe dla górali z cechami wołoskimi[5].
Wałasi używają stroju cieszyńskiego, zwanego też wałaskim[1].
-
Jakub Alt: "W Cieszynie" (1840) -
Jakub Alt: "Koło Cieszyna" (1840) -
Henryk Jastrzembski: włościanie z okolic Cieszyna (1846) -
Kobieta w stroju cieszyńskim (1914) -
Kobieta w stroju cieszyńskim -
Kobieta w stroju cieszyńskim
- ↑ a b Zróżnicowanie etnograficzne obecnego województwa śląskiego. Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Katowicach. [dostęp 2010-10-24].
- ↑ a b c Jan Stanisław Bystroń: Ugrupowanie etniczne ludu polskiego. Kraków: Orbis, 1925, s. 11.
- ↑ a b Wałasi cieszyńscy. W: Marian Dembiniok: O Góralach, Wałachach, Lachach i Jackach na Śląsku Cieszyńskim. REGIO, 2010, s. 47. ISBN 978-80-904230-4-6.
- ↑ Longin Malicki: Strój Górali Śląskich. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, 1956, s. 23, seria: Atlas polskich strojów ludowych ; cz. 3. Śląsk ; z. 3., a: Gustaw Fierla: Strój Lachów Śląskich. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, 1969, s. 19, seria: Atlas polskich strojów ludowych. cz. 3, Śląsk ; z. 4.
- ↑ a b c Marek Skawiński: Góralszczyzna Polska. Związek Podhalan Oddział Górali Śląskich. [dostęp 2010-10-24].
<ref> o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Mapa z górskimi grupami etnograficznymi Polski Związek Podhalan
