Szwedzkie Siły Powietrzne

Królewskie Szwedzkie Siły Powietrzne
Svenska Flygvapnet

Państwo	{{{państwo}}}
Historia
Dane podstawowe
Obecny dowódca	Generał major Anders Silwer

{{Siły zbrojne infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | data sformowania = | commons = | data rozformowania = | opis zdjęcia = | państwo = | alt zdjęcia = Nieznane pola: "kraj", "rozformowanie", "mężczyźni_n", "kobiety_p", "zdjęcie podpis", "kobiety_d", "sformowanie", "kobiety_n", "GDP", "mężczyźni_p" oraz "mężczyźni_d".

Szwedzkie Siły Powietrzne (Svenska Flygvapnet) – siły powietrzne Królestwa Szwecji, powstałe 1 lipca 1926 roku z połączenia lotnictwa wojsk lądowych i lotnictwa marynarki wojennej.

Do 1945

Siły te liczyły 4 szwadrony. W 1930 roku poszerzono ich liczbę do 7. W momencie wybuchu II wojny światowej rozwój lotnictwa został zahamowany. Szwedzkie lotnictwo udzieliło pomocy Finom w walce z ZSRR. Do 1945 Szwedzi posiadali 800 samolotów różnych typów. Mimo liczebności głównym problemem był brak paliwa do samolotów, bowiem zaopatrzenie pochodziło głównie z importu.

Zimna wojna

Po 1945 szwedzkie siły zbrojne, w tym lotnictwo, uległy szybkiej przebudowie. Zakupiono najlepsze samoloty zagraniczne (P-51 Mustang, De Havilland Vampire) i wspierano rozwój rodzimych konstrukcji, z których odrzutowy myśliwiec SAAB Tunnan dorównywał siłą bojową samolotom Royal Air Force, ZSRR i USAF. W latach 1950. wdrożono program budowy rozproszonych lotnisk, przez odpowiednią przebudowę dróg, których odcinki służył jako pasy startowe (infrastrukturę lotniskową rozmieszczano w pobliżu).

W latach 1950. i 1960. lotnictwo szwedzkie było uważane za czwarte najsilniejsze na świecie. Duże zakupy pozwoliły rozwinąć się rodzimemu przemysłowi lotniczemu. W tych latach wprowadzono do służby takie samoloty Saab J29 Tunnan, Saab 32 Lansen i Saab J35 Draken (sprzedawany także do Danii, Finlandii i Austrii).

W latach 1961-1964 siły lotnicze brały udział w operacji ONZ podczas kryzysu w Kongo. Skierowano tam 12 samolotów Tunnan.

Siły powietrzne od lat 90. do dziś

W latach 90. wprowadzono samolot Saab JAS 39 Gripen, oblatany w marcu 1993 roku. W ciągu dwóch lat wprowadzono do użytku 30 samolotów. Obok Gripena w latach 90. głównym samolotem wielozadaniowym był JA-37 Vigen który został wyprodukowany w liczbie 329 sztuk. Jego produkcję zakończono w 1990 roku. W użyciu jest obecnie pięć wersji samolotu. Pozostaną one w użyciu jeszcze do 2010 roku. Obecnie w użyciu są samoloty szturmowo-myśliwskie AJ-37 w liczbie 7 sztuk, 26 sztuk SF-37, 26 SH-37 wykonujących patrole morskie. JA-37 służą natomiast do przechwytywania i rozpoznania. Obecnie Szwecja posiada 149 sztuk tego samolotu.

Struktura

Samoloty są zgrupowane w ośmiu skrzydłach bojowych, które składają się z 2 lub 3 eskadr, po 18 samolotów każda. 17 eskadr ma na swym wyposażeniu samolot Viggen. 9 skrzydło dysponuje natomiast wyłącznie samolotami J-35 Draken J35J są to jednostki szkoleniowe. Do celów transportowych używa się samolotów Lockheed C-130 Hercules i Cessna 404. W skład każdego ze skrzydeł wchodzi jednostka ratownicza mająca 2 lub 3 śmigłowce Agusta-Bell 204, MBB Bo 105CBS albo Eurocopter AS-332M Super Puma.

Wyposażenie

Obecnie

Samolot	Kraj pochodzenia	Typ	Wersje	Liczba sztuk	Uwagi
Saab JAS 39 Gripen	Szwecja	myśliwiec wielozadaniowy	JAS 39A JAS 39B JAS 39C JAS 39D	54 12 56 12	12 C i 2 D wypożyczono Czechom.
Saab 105	Szwecja	samolot szkolno-bojowy	SK 60	35
Saab 340	Szwecja	samolot wczesnego ostrzegania samolot transportowy	S 100D TP 100	6 3
Saab 32 Lansen	Szwecja	samolot szturmowy	J 32B	2	do badań meteorologicznych
Eurocopter AS332 Super Puma	Francja	śmigłowiec transportowy	HKP 10 HKP 10B HKP 10D	7 3 2
NHI NH-90	Unia Europejska	śmigłowiec transportowy	HKP 14	4	Zamówiono 18
Sikorsky UH-60M Black Hawk	Stany Zjednoczone	śmigłowiec transportowy	HKP 16	15	Dostarczone 2011-2012, zamówione z powodu opóźnienia NH-90.
Agusta A109	Włochy	śmigłowiec użytkowy	HKP 15A HKP 15B	12 8	w tym 8 w służbie morskiej
Lockheed C-130E Hercules	Stany Zjednoczone	samolot transportowy	TP 84 TP 84T	7 1	1 sztuka wyposażona w przewody do tankowania Gripenów.
Gulfstream IV	Stany Zjednoczone	SIGINT transport VIP	S 102B TP 102	2 2
RQ-7 Shadow	Stany Zjednoczone	UAV	UAV 03 Örnen	8

W przeszłości

Samolot	Zdjęcie	Typ	Lata	Wersja	Liczba	Uwagi
Samoloty bojowe
De Havilland Vampire		myśliwiec/ szturmowy szkolny	1946–1967	FB 1/J 28A FB 50/J 28B T 55/J 28C	70 310 57
Saab J29 Tunnan		myśliwiec rozpoznawczy	1950–1974	J 29A/B/E/F S 32	585 76
De Havilland Venom		myśliwiec nocny	1953–1960	Mk 51/J 33	60
Hawker Hunter		myśliwiec	1955–1969	Mk 4/J 34	120
Saab 32 Lansen		szturmowy myśliwiec rozpoznawczy walki elektr.	1955–1998	A 32A J 32B S 32 J 32E	273 118 45 14
Saab J35 Draken		myśliwiec rozpoznawczy szkolny	1960–1999	J 35A/B/D/F/J S 35E SK 35C	488 32 25
Saab JA-37 Viggen		myśliwiec szturmowy sztur/rozp rozpoznawczy szkolny	1972–2005	JA 37/C/D AJ 37 SH 37 SF 37 SK 37	149 108 27 28 17
Śmigłowce
Boeing CH-46 Sea Knight		transport/SAR SAR/ZOP	1966–2011	107-II-14 107-II-15 KV-107-II-16	10 4 8	także jako stawiacze min, oznaczenia HKP 4A, B, C i D (4 ex-A) również w służbie marynarki.
MBB Bo 105		wielozadaniowy SAR	1984–2011	105CB3 05CBS	20 4	Oznaczenie HKP 9A, (uzbrojone w ppk TOW) i B cztery utracono.
Agusta Bell 412		wielozadaniowy	1993–2004	AB-412	5	Oznaczenie HKP 11, kolejne 3 wypożyczono przed dostawami nowych, dedykowane do MEDEVAC i transportu, jeden utracono w 2002.
Bezzałogowe aparaty latające
SAGEM Sperwer		lekki BSL	1999–2009	UAV 01 Ugglan	4

Bibliografia

• Lindsday Peacock: Lotnictwo wojskowe świata. OTiK, 1994. ISBN 83-900902-2-8. Brak numerów stron w książce