Royal Air Force

Royal Air Force
Państwo	Wielka Brytania
Siły zbrojne	Brytyjskie Siły Zbrojne
Nazwa skrócona	RAF
Data utworzenia	1 kwietnia 1918
Znak rozpoznawczy
Proporzec
Motto	Per ardua ad astra
	Najwyższe dowództwa
Cywilne	Karol III
Wojskowe	Michael Wigston
	Multimedia w Wikimedia Commons

Royal Air Force (pol. Królewskie Siły Powietrzne^[1]), RAF – siły powietrzne Wielkiej Brytanii utworzone 1 kwietnia 1918 roku na skutek połączenia Royal Naval Air Service i Royal Flying Corps jako pierwsze siły powietrzne na świecie, działające jako niezależny rodzaj sił zbrojnych. Royal Air Force brały udział zarówno w pierwszej, jak i w drugiej wojnie światowej, odegrały znaczącą rolę m.in. podczas bitwy o Anglię.

Historia

Utworzenie

Królewskie Siły Powietrzne powstały 1 kwietnia 1918 (podczas I wojny światowej) z połączenia Royal Flying Corps i Royal Naval Air Service, stając się tym samym pierwszymi na świecie siłami powietrznymi niezależnymi od dowództwa lądowego lub marynarki wojennej^[2]. W chwili powstania były najliczniejszymi siłami powietrznymi świata, liczącymi 230 000 personelu i 23 000 samolotów^[3]. W okresie międzywojennym RAF brało udział w tłumieniu powstań w Somalilandzie i w Adenie^[4]. W 1928 roku samoloty RAF wzięły udział w ewakuacji cywilów w Afganistanie^[5].

W 1936 roku doszło do reorganizacji RAF, powstały: dowództwo myśliwskie (RAF Fighter Command), dowództwo bombowe (RAF Bomber Command) i dowództwo obrony wybrzeża (RAF Coastal Command)^[6]. W okresie międzywojennym Royal Air Force przyjęło doktrynę strategicznego bombardowania^[7].

II wojna światowa

Na początku II wojny światowej Królewskie Siły Powietrzne liczyły ponad 1900 samolotów i 193 tys. personelu^[1]. Podczas tego konfliktu zbrojnego Królewskie Siły Powietrzne brały udział w realizacji zatwierdzonego w grudniu 1939 roku Planu Szkolenia Lotniczego Wspólnoty Brytyjskiej, w związku z którym szkoleni byli zarówno obywatele państw Wspólnoty Brytyjskiej, jak i m.in. mieszkańcy okupowanej przez III Rzeszę Europy i Stanów Zjednoczonych^[8]. Łącznie szkolenie ukończyły 131 553 osoby, spośród których 42 110 dołączyło do RAF^[8].

W trakcie bitwy o Anglię piloci RAF, uzyskując przewagę w powietrzu nad Luftwaffe, uniemożliwili wykonanie operacji Lew Morski^[9]. 20 sierpnia 1940 premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill skomentował w Izbie Gmin odpieranie nalotów Luftwaffe przez pilotów RAF w bitwie o Anglię słowami „Jeszcze nigdy tak wielu nie zawdzięczało tak wiele tak nielicznym”^[10]. Podobnie na Malcie RAF uratowały tę ważną strategicznie wyspę przed zajęciem przez oddziały włoskie.

Samoloty RAF brały udział w bombardowaniu III Rzeszy (w tym m.in. w bombardowaniach Drezna i Hamburga)^[11], a także w ochronie konwojów przez zwalczanie okrętów podwodnych i obrony wybrzeża^[12]^[13].

Zimna wojna

Po zakończeniu II wojny światowej Królewskie Siły Powietrzne przeszły reorganizację^[14]. RAF wniosły istotny wkład w moście powietrznym podczas radzieckiej blokady Berlina na przełomie 1948 i 1949 roku (dostarczając 394 509 ton zaopatrzenia w 65 857 lotach)^[15]. W latach 1945–1993 na terytorium Niemiec stacjonowały Królewskie Siły Powietrzne w ramach Royal Air Force Germany^[16]. Samoloty RAF brały udział w wojnie koreańskiej^[17], wojnie wietnamskiej^[18], kryzysie sueskim^[19], operacjach przeciwpartyzanckich na Malajach^[20], wojnie falklandzkiej^[21] i w wojnie w Zatoce Perskiej^[21].

Struktura organizacyjna

Naczelnym dowódcą Królewskich Sił Powietrznych jest Szef Sztabu Lotnictwa, jego przełożonym jest Szef Sztabu Obrony, zasiadający w Radzie Obrony^[22]. Dowództwo RAF znajduje się w High Wycombe. W ramach RAF wyróżnia się 5 grup, odpowiedzialnych m.in. za logistykę, operacje na pierwszej linii frontu, szkolenie pilotów^[22]. Częściami grup są skrzydła, jedno skrzydło składa się z około 3 eskadr lub wyspecjalizowanych jednostek^[22]. RAF posiada łącznie 37 baz wojskowych na terytoriach Zjednoczonego Królestwa, Gibraltaru, Cypru, Falklandów, Wyspy Wniebowstąpienia^[22].

Wyposażenie

Samolot	Producent	Typ	Wersja	Liczba^[23]	Uwagi
Samoloty
Lockheed Martin F-35 Lightning II	Stany Zjednoczone	Myśliwiec wielozadaniowy	F-35B FGR1	9^[24]	Planowane 48.
Eurofighter Typhoon	Niemcy Wielka Brytania Włochy Hiszpania	Myśliwiec wielozadaniowy	F2 FGR4 T3	147	Zamówiono 160.
Boeing Sentry	Stany Zjednoczone	Samolot wczesnego ostrzegania	AEW1	6
Boeing RC-135W Airseeker	Stany Zjednoczone	SIGINT	R1	1	Zamówiono 3.
Raytheon Sentinel	Kanada	Dowodzenie polem walki	R1	5
Beechcraft Shadow	Stany Zjednoczone	Rozpoznanie (ISTAR)	R1	5
Britten-Norman Islander	Wielka Brytania	Rozpoznanie elektroniczne	CC2A	7
Diamond DA42 Twin Star	Austria	Rozpoznanie (ISTAR)		3
BAe 125	Wielka Brytania	Transport VIP	CC3	5
BAe 146	Wielka Brytania	Transport VIP transportowy	CC2 C3	2 2	Dwa używane BAe 146-200QC dodano w 2013 roku.
Lockheed Hercules (C-130J)	Stany Zjednoczone	Taktyczny transportowiec	C4 C5	13 10	Dwa C-130J-30 C4 #ZH876 i #ZH873 spisane ze stanu po uszkodzeniu w Iraku w 2007 i 2017 roku^[25]^[26].
Airbus Atlas	Hiszpania	Taktyczny transportowiec	C1	20	Zamówiono 22.
Boeing Globemaster	Stany Zjednoczone	Strategiczny transportowiec	C-17ER	8
Airbus Voyager	Hiszpania	Latająca cysterna/transportowy	KC2 KC3	9 5
BAE Hawk	Wielka Brytania	Szkolenie zaawansowane	T1 T2	125 28
Short Tucano	Wielka Brytania	Szkolenie podstawowe	T1	82
Beechcraft King Air B200	Stany Zjednoczone	Szkolny	B200 200 GT	5 2	Przeszkolenie na maszyny wielosilnikowe.
Grob Vigilant	Niemcy	Szkolny	T1	65
Grob Viking	Niemcy	Szybowiec szkolny	T1	81
Grob Tutor	Niemcy	Szkolny	T1	94
Śmigłowce
Boeing Chinook	Stany Zjednoczone	Ciężki śmigłowiec transportowy	HC2 HC2A HC3 HC4 HC6	31 8 7 6	Zamówiono 14 HC6.
Westland Puma	Wielka Brytania	Średni śmigłowiec transportowy	HC2	24	28 modernizowanych do standardu HC2.
AgustaWestland Merlin	Wielka Brytania	Średni śmigłowiec transportowy	HC3 HC3A	21 6	25 zmodernizowanych trafi do Royal Navy.
Agusta A109E	Włochy	Szkolny Transport VIP		4 3
Westland Sea King	Wielka Brytania	Search and Rescue	HAR3 HAR3A	20
Bell Griffin	Kanada	Treningowy Szkolenie SAR	HT1 HAR2	12 4
Eurocopter Squirrel	Francja	Śmigłowiec szkolny	HT1	38
BSL
MQ-9 Reaper	Stany Zjednoczone	Bezzałogowy aparat latający		10
			Suma	999

Stopnie wojskowe

Źródło: International Encyclopedia of Uniform Insignia^[27]

Oficerowie

OF-10	OF-9	OF-8	OF-7	OF-6	OF-5	OF-4	OF-3	OF-2	OF-1

Marshal of the Royal Air Force	Air Chief Marshal	Air Marshal	Air Vice Marshal	Air Commodore	Group Captain	Wing Commander	Squadron Leader	Flight Lieutenant	Flying Officer	Pilot Officer
Marszałek polny	Generał	Generał broni	Generał dywizji	Generał brygady	Pułkownik	Podpułkownik	Major	Kapitan	Porucznik	Podporucznik

¹ Tylko podczas wojny oraz stopień honorowy

Podoficerowie i szeregowcy

OR-9	OR-7		OR-6	OR-4	OR-3	OR-2	OR-1

Warrant Officer, Master Aircrew	Flight Sergeant, Flight Aircrew Sergeant	Chief Technician	Sergeant, Aircrew Sergeant	Corporal	Lance Corporal (na Pułk KSL)	Senior Aircraftman, Senior Aircraftman Technician	Aircraftman
Chorąży	Starszy Sierżant		Sierżant	Kapral		Starszy szeregowy	Szeregowy

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b RAF, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-12-31] .
↑ Glossary [online], nationalarchives.gov.uk [dostęp 2021-12-30] (ang.).
↑ Leszek A. Wieliczko, Royal Air Force, „Lotnictwo” (10–11/2017), Magnum-X, czerwiec 2014, s. 46, ISSN 1732-5323.
↑ Royal Air Force, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-12-30] (ang.).
↑ 1928 [online], rafmuseum.org.uk [dostęp 2021-12-30] (ang.).
↑ 1936 [online], rafmuseum.org.uk [dostęp 2021-12-31] (ang.).
↑ AndrewA. Barros AndrewA., MartinM. Thomas MartinM., The Civilianization of War: The Changing Civil–Military Divide, 1914–2014, Cambridge University Press, 9 sierpnia 2018, ISBN 978-1-108-42965-8 [dostęp 2021-12-31] (ang.).
↑ ^a ^b British Commonwealth Air Training Plan [online], thecanadianencyclopedia.ca [dostęp 2021-12-31] (ang.).
↑ „Jesteśmy winni pamięć pilotom, których Winston Churchill nazwał nielicznymi”. 80 lat od Bitwy o Anglię [online], tvn24.pl, 10 lipca 2020 [dostęp 2022-01-01] (pol.).
↑ Jak wiele wiecie o bitwach II wojny światowej? [online], kultura.onet.pl, 9 listopada 2019 [dostęp 2022-01-01] (pol.).
↑ „Niemcy na własnej skórze przekonali się co to znaczy wojna” [online], polskieradio.pl, 24 lipca 2013 [dostęp 2022-01-01] .
↑ Air Ministry and Admiralty: Coastal Command: Registered Files [online], discovery.nationalarchives.gov.uk [dostęp 2022-01-01] (ang.).
↑ Battle of the Atlantic [online], history.co.uk [dostęp 2022-01-01] (ang.).
↑ The RAF in the postwar years. The Royal Air Force in Germany 1945–1978, raf.mod.uk, 1979 [dostęp 2022-01-02] [zarchiwizowane z adresu 2021-09-25] (ang.).
↑ J.W.R. Taylor, P.J.R. Moyes, Pictorial history of the R.A.F. Volume 3. 1945-1969. Nowy Jork: Arco, 1970 (ang.), s. 26.
↑ Royal Air Force In Germany 1945-1993 [online], rafmuseum.org.uk [dostęp 2022-01-02] (ang.).
↑ Coalition Air Werfare in the Korean War [online], media.defense.gov [dostęp 2022-01-02] (ang.).
↑ The British Royal Air Force: Operations over Laos against the Ho Chi Minh Trail, 1962 [online], wilsoncenter.org [dostęp 2022-01-02] (ang.).
↑ 1956: Troubled waters: British RAF bombers over Suez [online], theguardian.com, 28 maja 2011 [dostęp 2022-01-02] (ang.).
↑ J.W.R. Taylor, P.J.R. Moyes, Pictorial history of the R.A.F. Volume 3. 1945-1969. Nowy Jork: Arco, 1970 (ang.), s. 28–32.
↑ ^a ^b Brytyjczycy oddają go za darmo. Dla Polaków to i tak za drogo [online], geekweek.interia.pl, 13 maja 2020 [dostęp 2022-01-02] (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d Royal Air Force [online], raf.mod.uk [dostęp 2022-01-29] (ang.).
↑ House of Commons Hansard Written Answers [online], publications.parliament.uk, 25 lutego 2015 [dostęp 2015-06-06] (ang.).
↑ ChrisCh. Bishop ChrisCh., Marham’s F-35 jets ‘ready to fly, ready to fight’ [online], Eastern Daily Press, 10 stycznia 2019 [dostęp 2019-03-03] (ang.).
↑ C-130 Accidents & Mishaps for the Royal Air Force [online], c-130.net [dostęp 2018-07-07] (ang.).
↑ RAF utraciły w Iraku Herculesa.
↑ International Encyclopedia of Uniform Insignia Around the World – Royal Air Force. [dostęp 2013-05-04].

Linki zewnętrzne

Strona RAF-u (ang.)
Kobiety w siłach zbrojnych. royalmagazine.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-08)]. (ang.).
Samoloty w siłach RAF-u (galerie). royalmagazine.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-08)]. (ang.).

[:2-1] RAF, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-12-31] .

[2] Glossary [online], nationalarchives.gov.uk [dostęp 2021-12-30] (ang.).

[:0-3] Leszek A. Wieliczko, Royal Air Force, „Lotnictwo” (10–11/2017), Magnum-X, czerwiec 2014, s. 46, ISSN 1732-5323.

[4] Royal Air Force, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-12-30] (ang.).

[5] 1928 [online], rafmuseum.org.uk [dostęp 2021-12-30] (ang.).

[6] 1936 [online], rafmuseum.org.uk [dostęp 2021-12-31] (ang.).

[7] AndrewA. Barros AndrewA., MartinM. Thomas MartinM., The Civilianization of War: The Changing Civil–Military Divide, 1914–2014, Cambridge University Press, 9 sierpnia 2018, ISBN 978-1-108-42965-8 [dostęp 2021-12-31] (ang.).

[:1-8] British Commonwealth Air Training Plan [online], thecanadianencyclopedia.ca [dostęp 2021-12-31] (ang.).

[9] „Jesteśmy winni pamięć pilotom, których Winston Churchill nazwał nielicznymi”. 80 lat od Bitwy o Anglię [online], tvn24.pl, 10 lipca 2020 [dostęp 2022-01-01] (pol.).

[10] Jak wiele wiecie o bitwach II wojny światowej? [online], kultura.onet.pl, 9 listopada 2019 [dostęp 2022-01-01] (pol.).

[11] „Niemcy na własnej skórze przekonali się co to znaczy wojna” [online], polskieradio.pl, 24 lipca 2013 [dostęp 2022-01-01] .

[12] Air Ministry and Admiralty: Coastal Command: Registered Files [online], discovery.nationalarchives.gov.uk [dostęp 2022-01-01] (ang.).

[13] Battle of the Atlantic [online], history.co.uk [dostęp 2022-01-01] (ang.).

[14] The RAF in the postwar years. The Royal Air Force in Germany 1945–1978, raf.mod.uk, 1979 [dostęp 2022-01-02] [zarchiwizowane z adresu 2021-09-25] (ang.).

[pict-15] J.W.R. Taylor, P.J.R. Moyes, Pictorial history of the R.A.F. Volume 3. 1945-1969. Nowy Jork: Arco, 1970 (ang.), s. 26.

[16] Royal Air Force In Germany 1945-1993 [online], rafmuseum.org.uk [dostęp 2022-01-02] (ang.).

[17] Coalition Air Werfare in the Korean War [online], media.defense.gov [dostęp 2022-01-02] (ang.).

[18] The British Royal Air Force: Operations over Laos against the Ho Chi Minh Trail, 1962 [online], wilsoncenter.org [dostęp 2022-01-02] (ang.).

[19] 1956: Troubled waters: British RAF bombers over Suez [online], theguardian.com, 28 maja 2011 [dostęp 2022-01-02] (ang.).

[20] J.W.R. Taylor, P.J.R. Moyes, Pictorial history of the R.A.F. Volume 3. 1945-1969. Nowy Jork: Arco, 1970 (ang.), s. 28–32.

[:3-21] Brytyjczycy oddają go za darmo. Dla Polaków to i tak za drogo [online], geekweek.interia.pl, 13 maja 2020 [dostęp 2022-01-02] (pol.).

[:4-22] Royal Air Force [online], raf.mod.uk [dostęp 2022-01-29] (ang.).

[:5-23] House of Commons Hansard Written Answers [online], publications.parliament.uk, 25 lutego 2015 [dostęp 2015-06-06] (ang.).

[24] ChrisCh. Bishop ChrisCh., Marham’s F-35 jets ‘ready to fly, ready to fight’ [online], Eastern Daily Press, 10 stycznia 2019 [dostęp 2019-03-03] (ang.).

[25] C-130 Accidents & Mishaps for the Royal Air Force [online], c-130.net [dostęp 2018-07-07] (ang.).

[26] RAF utraciły w Iraku Herculesa.

[27] International Encyclopedia of Uniform Insignia Around the World – Royal Air Force. [dostęp 2013-05-04].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

Afryka	Algieria Angola Benin Botswana Burkina Faso Burundi Czad Demokratyczna Republika Konga Dżibuti Egipt Erytrea Etiopia Gabon Gambia Ghana Gwinea Gwinea Bissau Gwinea Równikowa Kamerun Kenia Kongo Liberia Libia Madagaskar Malawi Mali Maroko Mauretania Mozambik Namibia Niger Nigeria Południowa Afryka Republika Zielonego Przylądka Rwanda Senegal Sierra Leone Sudan Sudan Południowy Środkowa Afryka Togo Tunezja Wybrzeże Kości Słoniowej Zambia Zimbabwe
Ameryka Południowa	Argentyna Boliwia Brazylia Chile Ekwador Kolumbia Paragwaj Peru Surinam Urugwaj Wenezuela
Ameryka Północna	Bahamy Belize Dominikana Gwatemala Haiti Honduras Jamajka Kanada Kuba Meksyk Nikaragua Panama Salwador Stany Zjednoczone
Australia i Oceania	Australia Nowa Zelandia
Azja	Afganistan Arabia Saudyjska Azerbejdżan Bahrajn Bangladesz Brunei Chiny Filipiny Indie Indonezja Irak Iran Izrael Japonia Jemen Jordania Kambodża Katar Kazachstan Kirgistan Korea Południowa Korea Północna Kuwejt Laos Liban Malezja Mjanma Mongolia Nepal Oman Pakistan Singapur Sri Lanka Syria Tajlandia Tajwan Turcja Turkmenistan Uzbekistan Wietnam Zjednoczone Emiraty Arabskie
Europa	Albania Armenia Austria Belgia Białoruś Bośnia i Hercegowina Bułgaria Chorwacja Cypr Czarnogóra Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Gruzja Hiszpania Holandia Irlandia Litwa Luksemburg Łotwa Niemcy Macedonia Malta Mołdawia Norwegia Polska Portugalia Rosja Rumunia Serbia Słowacja Słowenia Szwajcaria Szwecja Ukraina Węgry Wielka Brytania Włochy