Benny Andersson: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
mNie podano opisu zmian Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
||
Linia 33: | Linia 33: | ||
Zainspirowany ojcem, Göstą Anderssonem, który wraz ze swoim ojcem często grał na [[akordeon]]ie, w wieku sześciu lat podjął naukę gry na tym instrumencie<ref name=":01">{{odn|ref=nie|Welch|2013|s=28}}</ref>. Później zaczął grać także na [[pianino|pianinie]]<ref name=":0">{{odn|ref=nie|Tarka|2013|s=21}}</ref>. Wraz z ojcem i dziadkiem często słuchał [[Muzyka folkowa|muzyki folkowej]], ale największy wpływ na zainteresowanie chłopaka muzyką miała twórczość [[Elvis Presley|Elvisa Presleya]]<ref name=":01"/>. Będąc nastolatkiem, założył rodzinę, a żeby ją utrzymać, porzucił szkołę i zatrudnił się w agencji mieszkaniowej Svenska Böstader, w której pracował także jego ojciec<ref name=":0"/>. |
Zainspirowany ojcem, Göstą Anderssonem, który wraz ze swoim ojcem często grał na [[akordeon]]ie, w wieku sześciu lat podjął naukę gry na tym instrumencie<ref name=":01">{{odn|ref=nie|Welch|2013|s=28}}</ref>. Później zaczął grać także na [[pianino|pianinie]]<ref name=":0">{{odn|ref=nie|Tarka|2013|s=21}}</ref>. Wraz z ojcem i dziadkiem często słuchał [[Muzyka folkowa|muzyki folkowej]], ale największy wpływ na zainteresowanie chłopaka muzyką miała twórczość [[Elvis Presley|Elvisa Presleya]]<ref name=":01"/>. Będąc nastolatkiem, założył rodzinę, a żeby ją utrzymać, porzucił szkołę i zatrudnił się w agencji mieszkaniowej Svenska Böstader, w której pracował także jego ojciec<ref name=":0"/>. |
||
W 1964 zaczął występować w instrumentalnym zespole Elverkets Spelmanslag, dla którego napisał m.in. utwór „Baby Elephant”<ref name=":01"/>. Następnie został [[keyboard]]zistą w grupie [[Hep Stars]]<ref name=":0"/>, która cieszyła się dużą popularnością w Szwecji{{odn|Tarka|2013|s=8}}. Z zespołem wylansował m.in. przeboje: „Cadillac”, „Farmer John”, „Sunny Girl” i „Wedding”<ref name=":1">{{odn|ref=nie|Tarka|2013|s=22–23}}</ref>. W 1966 podczas trasy koncertowej z formacją poznał [[Björn Ulvaeus|Björna Ulvaeusa]] z zespołu [[The Hootenanny Singers]], z którym wkrótce napisał piosenkę „Isn’t It Easy to Say” dla Hep Stars<ref name=":02">{{odn|ref=nie|Welch|2013|s=31}}</ref>. Za namową [[Stig Anderson|Stiga Andersona]], menedżera The Hootenanny Singers i założyciela wytwórni [[Polar Music]], panowie nawiązali trwałą współpracę przy pisaniu piosenek. Zaczęli także grywać z innymi zespołami na scenie, a w 1970 wydali album pt. ''Lycka''{{odn|Tarka|2013|s=29}}. W tym okresie współpracował także z Lassem Berghagenem, z którym napisał m.in. utwór „Hej, Clown” dla Jana Malmsjö na potrzeby jego udziału w programie ''[[Melodifestivalen]] 1969'', stanowiącym krajowe eliminacje do [[Konkurs Piosenki Eurowizji 1969|Konkursu Piosenki Eurowizji]]<ref name=":02"/>. |
W 1964 zaczął występować w instrumentalnym zespole Elverkets Spelmanslag, dla którego napisał m.in. utwór „Baby Elephant”<ref name=":01"/>. Następnie został [[keyboard]]zistą w grupie [[Hep Stars]]<ref name=":0"/>, która cieszyła się dużą popularnością w Szwecji{{odn|Tarka|2013|s=8}}. Z zespołem wylansował m.in. przeboje: „Cadillac”, „Farmer John”, „Sunny Girl” i „Wedding”<ref name=":1">{{odn|ref=nie|Tarka|2013|s=22–23}}</ref>. W 1966 podczas trasy koncertowej z formacją poznał [[Björn Ulvaeus|Björna Ulvaeusa]] z zespołu [[The Hootenanny Singers]], z którym wkrótce napisał piosenkę „Isn’t It Easy to Say” dla Hep Stars<ref name=":02">{{odn|ref=nie|Welch|2013|s=31}}</ref>. Za namową [[Stig Anderson|Stiga Andersona]], menedżera The Hootenanny Singers i założyciela wytwórni [[Polar Music]], panowie nawiązali trwałą współpracę przy pisaniu piosenek, stworzyli m.in. piosenki „Ljuva sextiotal” dla Rity Borg czy „Speleman” dla Hep Stars{{odn|Welch|2013|s=32}}. Zaczęli także grywać z innymi zespołami na scenie, a w 1970 wydali album pt. ''Lycka''{{odn|Tarka|2013|s=29}}. W tym okresie współpracował także z Lassem Berghagenem, z którym napisał m.in. utwór „Hej, Clown” dla Jana Malmsjö na potrzeby jego udziału w programie ''[[Melodifestivalen]] 1969'', stanowiącym krajowe eliminacje do [[Konkurs Piosenki Eurowizji 1969|Konkursu Piosenki Eurowizji]]<ref name=":02"/>. |
||
W latach 1972–1982 wraz z [[Agnetha Fältskog|Agnethą Fältskog]], [[Björn Ulvaeus|Björnem Ulvaeusem]] i [[Anni-Frid Lyngstad]] był muzykiem zespołu [[ABBA]], z którym nagrał i wydał osiem albumów studyjnych: ''[[Ring Ring]]'' (1973), ''[[Waterloo (album)|Waterloo]]'' (1974), ''[[ABBA (album)|ABBA]]'' (1975), ''[[Arrival (album Abby)|Arrival]]'' (1976), ''[[The Album (album Abby)|The Album]]'' (1977), ''[[Voulez-Vous]]'' (1979), ''[[Super Trouper]]'' (1980) i ''[[The Visitors]]'' (1981), a także napisał większość piosenek formacji. |
W latach 1972–1982 wraz z [[Agnetha Fältskog|Agnethą Fältskog]], [[Björn Ulvaeus|Björnem Ulvaeusem]] i [[Anni-Frid Lyngstad]] był muzykiem zespołu [[ABBA]], z którym nagrał i wydał osiem albumów studyjnych: ''[[Ring Ring]]'' (1973), ''[[Waterloo (album)|Waterloo]]'' (1974), ''[[ABBA (album)|ABBA]]'' (1975), ''[[Arrival (album Abby)|Arrival]]'' (1976), ''[[The Album (album Abby)|The Album]]'' (1977), ''[[Voulez-Vous]]'' (1979), ''[[Super Trouper]]'' (1980) i ''[[The Visitors]]'' (1981), a także napisał większość piosenek formacji. |
Wersja z 20:27, 19 paź 2021
Benny Andersson (2013) | |
Imię i nazwisko |
Göran Bror Benny Andersson |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
16 grudnia 1946 |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód | |
Aktywność |
od 1965 |
Powiązania |
Björn Ulvaeus, Agnetha Fältskog, Anni-Frid Lyngstad, Tommy Körberg, Helen Sjöholm, Kalle Moraeus |
Zespoły | |
The Hep Stars (1965-1969) ABBA (1972-1982, od 2018) Orsa spelmän Benny Anderssons Orkester (2001-) | |
Strona internetowa |
Göran Bror „Benny” Andersson, wym. [ˈjœːɾan bɾuːɾ ˈbɛnʏ ˈandɛˌʂɔn] (ur. 16 grudnia 1946 w Sztokholmie[1]) – szwedzki kompozytor, multiinstrumentalista i aranżer.
W drugiej połowie lat 60. członek popularnej w Szwecji grupy Hep Stars. Współtwórca i współautor tekstów wszystkich utworów zespołu ABBA. Po rozpadzie grupy wraz z Björnem Ulvaeusem rozpoczął twórczość musicalową, współtworzył spektakle: Chess, Kristina från Duvemåla i Mamma Mia!. Okazjonalnie pisze muzykę do filmów. Od 2001 prowadzi zespół Benny Anderssons Orkester.
Życiorys
Zainspirowany ojcem, Göstą Anderssonem, który wraz ze swoim ojcem często grał na akordeonie, w wieku sześciu lat podjął naukę gry na tym instrumencie[2]. Później zaczął grać także na pianinie[3]. Wraz z ojcem i dziadkiem często słuchał muzyki folkowej, ale największy wpływ na zainteresowanie chłopaka muzyką miała twórczość Elvisa Presleya[2]. Będąc nastolatkiem, założył rodzinę, a żeby ją utrzymać, porzucił szkołę i zatrudnił się w agencji mieszkaniowej Svenska Böstader, w której pracował także jego ojciec[3].
W 1964 zaczął występować w instrumentalnym zespole Elverkets Spelmanslag, dla którego napisał m.in. utwór „Baby Elephant”[2]. Następnie został keyboardzistą w grupie Hep Stars[3], która cieszyła się dużą popularnością w Szwecji[4]. Z zespołem wylansował m.in. przeboje: „Cadillac”, „Farmer John”, „Sunny Girl” i „Wedding”[5]. W 1966 podczas trasy koncertowej z formacją poznał Björna Ulvaeusa z zespołu The Hootenanny Singers, z którym wkrótce napisał piosenkę „Isn’t It Easy to Say” dla Hep Stars[6]. Za namową Stiga Andersona, menedżera The Hootenanny Singers i założyciela wytwórni Polar Music, panowie nawiązali trwałą współpracę przy pisaniu piosenek, stworzyli m.in. piosenki „Ljuva sextiotal” dla Rity Borg czy „Speleman” dla Hep Stars[7]. Zaczęli także grywać z innymi zespołami na scenie, a w 1970 wydali album pt. Lycka[8]. W tym okresie współpracował także z Lassem Berghagenem, z którym napisał m.in. utwór „Hej, Clown” dla Jana Malmsjö na potrzeby jego udziału w programie Melodifestivalen 1969, stanowiącym krajowe eliminacje do Konkursu Piosenki Eurowizji[6].
W latach 1972–1982 wraz z Agnethą Fältskog, Björnem Ulvaeusem i Anni-Frid Lyngstad był muzykiem zespołu ABBA, z którym nagrał i wydał osiem albumów studyjnych: Ring Ring (1973), Waterloo (1974), ABBA (1975), Arrival (1976), The Album (1977), Voulez-Vous (1979), Super Trouper (1980) i The Visitors (1981), a także napisał większość piosenek formacji.
Pod koniec 1981 wraz z Björnem Ulvaeusem nawiązał współpracę z Timem Rice’em, której efektem był musical Chess[9], który miał premierę w 1984. Napisany przez nich singiel promujący spektakl, „One Night in Bangkok”, stał się wielkim przebojem[9]. W tym okresie obaj współpracowali z braćmi Karinem i Andersem Glenmarkami, tj. duetem Gemini, dla których napisali znaczną część materiału na ich dwa pierwsze albumy: Gemini (1984), zawierający m.in. pisany z myślą o ABB-ie singiel „Just Like That”, i Geminism (1987)[10].
W drugiej połowie lat 80. założył folkowy zespół Benny Andersson Orchester, z którym wydał albumy: Klinga mina klockor (1987) i November 1989 (1989)[10].
W 1995 wystawił z Ulvaeusem kolejny autorski musical – Kristina från Duvemåla, którego fabuła oparta jest na powieści Vilhelma Moberga Emigranci[11]. Spektakl cieszył się dużym zainteresowaniem publiczności i zebrał przychylne recenzje prasy[12]. W tym okresie odrzucili także propozycję złożoną przez Tima Rice’a do napisania piosenek do filmu animowanego Król Lew[11].
W 1999 w Londynie premierę miał musical Mamma Mia!, który współtworzył m.in. z Ulvaeusem i którego akcja opierała się na przebojach ABB-y[13]. Spektakl cieszył się dużym zainteresowaniem publiczności, w kolejnych latach wystawiany był m.in. w Australii, Stanach Zjednoczonych i krajach Europy, a także w Chinach[14]. W 2004 zagrał epizodyczną rolę w minifilmie pt. Our Last Video Ever, który został następnie wydany na płycie DVD jako The Last Video. W 2008 premierę miała amerykańska ekranizacja musicalu Mamma Mia!, nad którą pracował i w której zaliczył rolę cameo.
W 2013 wraz z Ulvaeusem i Kristiną Lugn wystawił premierowo musical Hjälp sökes[15], a także napisali z Aviciim utwór „We Write the Story” na potrzeby 63. Konkursu Piosenki Eurowizji organizowanego w Malmö[16].
Musicale
- Chess (Benny Andersson, Björn Ulvaeus, Tim Rice) – 1984
- Kristina från Duvemåla (Benny Andersson, Björn Ulvaeus) – 1995
- Mamma Mia! (Benny Andersson, Björn Ulvaeus) – 1999-2009
Filmy
- Mio, mój Mio (film) Vladimir Grammatikov – 1987
- Pieśni z drugiego piętra Roy Andersson – 2000
- Do ciebie, człowieku Roy Andersson – 2007
- Mamma Mia! (Benny Andersoon, Björn Ulvaeus, Phyllida Lloyd) – 2008
Filmografia
- ABBA. Film jako muzyk i wokalista zespołu ABBA (1977)
- Fame in the twentieth century jako on sam (1993)
- Abba: The winner takes it all jako on sam (1999)
- Super Troupers: 30 years of ABBA jako on sam (2004)
- The Ultimate Pop Star jako on sam (2004)
- Mamma Mia! jako pianista na łodzi (2008)
- Mamma Mia: Here We Go Again! jako pianista w utworze Waterloo (2018)
Życie prywatne
W wieku 15 lat poznał Christinę Gröneall, z którą doczekał się dwojga dzieci: syna Petera (ur. 1963) i córkę Helenę (ur. 1965)[3][2]. 7 października 1978 poślubił Anni-Frid Lyngstad[17], z którą rozwiódł się w 1981. Następnie związał się z prezenterką telewizyjną Moną Nörklit[18], którą poślubił pod koniec 1981[19]. Zamieszkał na wyspie Djurgården w Sztokholmie[20], jest także właścicielem stołecznego hotelu „Rival”[21].
Zmagał się z uzależnieniem od alkoholu[22].
Przypisy
- ↑ Ed Hogan: Benny Andersson Biography. www.allmusic.com. [dostęp 2016-11-01]. (ang.).
- ↑ a b c d Welch 2013 ↓, s. 28
- ↑ a b c d Tarka 2013 ↓, s. 21
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 8.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 22–23
- ↑ a b Welch 2013 ↓, s. 31
- ↑ Welch 2013 ↓, s. 32.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 29.
- ↑ a b Tarka 2013 ↓, s. 205
- ↑ a b Tarka 2013 ↓, s. 216–217
- ↑ a b Tarka 2013 ↓, s. 232–233
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 234.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 247.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 248–249, 254.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 256.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 269.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 126.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 171.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 182.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 293.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 294.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 248.
Bibliografia
- Marzena Tarka: ABBA. Fenomen i legenda. Bielsko Biała: Wydawnictwo Pascal, 2013. ISBN 978-83-7642-236-7.
- Claire Welch: ABBA. Anna Ratajczyk (tłum.). Wydawnictwo Olesiejuk, 2013. ISBN 978-83-7844-115-1.
Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona internetowa The Hep Stars (szw. • ang.)
- ISNI: 0000000109051363
- VIAF: 59055493
- LCCN: n82243153
- GND: 11884749X
- NDL: 001283961
- LIBRIS: 75kmn9hr0mb06zf
- BnF: 13890765b
- SUDOC: 066013828
- SBN: LO1V350273
- NLA: 35223609
- NKC: mzk2003202472
- BNE: XX831646
- NTA: 071018530
- BIBSYS: 90845438
- CiNii: DA13193268
- PLWABN: 9810673572505606
- NUKAT: n2009146509
- J9U: 987007317287405171
- LNB: 000087913
- NSK: 000068555
- CONOR: 74239587
- KRNLK: KAC200707296
- LIH: LNB:I4h;=BL