Jan Podiebradowicz
 Herb księstwa ziębickiego | |
| Dziedziczny książę ziębicko-oleśnicki | |
| Okres |
od 31 maja 1536 |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Książę oleśnicki | |
| Okres |
od 29 kwietnia 1542 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Hrabia szydłowiecki | |
| Okres | |
| mąż | |
| Poprzednik |
Krystyna Szydłowiecka |
| Następca | |
| Książę ziębicki | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data i miejsce urodzenia |
4 listopada 1509 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Rodzeństwo |
Joachim Podiebradowicz, Henryk II Podiebradowicz, Jadwiga Podiebradówna, Jerzy II Podiebradowicz |
| Małżeństwo | |
| Dzieci | |
| Małżeństwo | |
Jan Podiebradowicz, cz. Hanuš z Minstrberka, niem. Johann von Münsterberg-Oels (ur. 4 listopada 1509 w Oleśnicy; zm. 28 lutego 1565 tamże) – książę oleśnicki w 1542–1565 i ziębicki w 1559–1565, iure uxoris hrabia szydłowiecki w 1536–1547 jako mąż Krystyny Katarzyny, z oleśnickiej linii dynastii Podiebradów.
Urodził się jako czwarty syn i dziesiąte dziecko Karola I (1476–1536), księcia ziębicko-oleśnickiego, oraz jego żony Anny (ok. 1480–1541), księżniczki żagańskiej, córki Jana II Szalonego (1435–1504). Miał liczne rodzeństwo, braci: Henryka Starszego (1491), Joachima (1503–1562), Henryka Młodszego (1507–1548) i Jerzego (1512–1553), oraz siostry: Annę (1499–1504), Katarzynę (1500–1507), Małgorzatę (1501–1551), Kunegundę (1504–1532), Urszulę (1505–1539), Jadwigę (1508–1531) i Barbarę (1511–1539).
Jeszcze za życia ojca został dopuszczony wraz z braćmi Joachimem i Henrykiem Młodszym do współrządzenia w księstwach ziębickim i oleśnickim. Wspólnie dbali o rozwój rzemiosł swoich ziem, czego wydatnym dowodem było nadanie Srebrnej Górze statusu wolnego miasta górniczego (25 czerwca 1535). W odróżnieniu do braci i ojca będących luteranami, pozostał katolikiem i zapewnił równouprawnienie różnowierców w księstwach (1537). 20 lutego 1536 w Szydłowcu ożenił się z Krystyną Katarzyną (1519–1556), hrabiną szydłowiecką, córką Krzysztofa (1466–1532), kanclerza wielkiego koronnego, i Zofii Targowickiej. Został dopuszczony do zarządu tymi dobrami na równi z żoną. Wraz ze śmiercią ojca (31 maja 1536) i objęciem władzy przez brata Henryka Młodszego, został dziedzicznym księciem ziębicko-oleśnickim. W czasie zaślubin króla węgierskiego Jana Zápolyi (1487–1540) z Izabelą Jagiellonką (1519–1559), 23 lutego 1539 w Budzie został odznaczony Orderem Smoka.
Po kreacji brata Henryka na księcia bierutowskiego przez legnickiego Fryderyka II Wielkiego (1480–1547) został jedynowładcą w Oleśnicy. 29 kwietnia 1542 w Legnicy zawarł układ z braćmi potwierdzający swoje wyłączne prawo do rządów w księstwie i ustalający prawo senioratu dla dziedziczenia tych ziem.
Przodkowie
| Prapradziadkowie | Wiktoryn Boček z Podiebradów, pan Kunštátu
(1403–1427) ∞ok. 1419 Anna z Vartenberka (ok. 1402–?) |
Smil Holický, pan Šternberka
(ok. 1390–1433) ∞ok. 1423 Barbara z Pardubic (1408–1431) |
elektor Brandenburgii
(1371–1440) ∞1401 (1383–1442) |
margrabia Badenii
(1407–1453) ∞1421 (1407–1439) |
ks. żagański
(1357–1397) ∞1388 (ok. 1367–1420) |
elektor Saksonii
(ok. 1367–1419) ∞1396 (1372–1436) |
ks. opawski
(1365–1433) ∞ok. 1405 Katarzyna ziębicka (ok. 1390–1422) |
Půta Młodszy, pan Častolovic
(ok. 1400–1434) ∞ok. 1420 Anna z Koldic (ok. 1405–ok. 1450) |
| Pradziadkowie | kr. Czech
(1420–1471) ∞1441 (1612-1687) |
elektor Brandenburgii
(1414–1486) ∞1446 (1431–1457) |
ks. żagański
(ok. 1385–1439) ∞1408 (1391–1463) |
ks. opawski
(ok. 1410–1452) ∞1442 Salomea z Častolovic (ok. 1426–1489) | ||||
| Dziadkowie | ks. ziębicki i oleśnicki
(1448–1498) ∞1467 (1450–1508) |
ks. żagański
(1435–1504) ∞1462 Katarzyna Przemyślidka (1443–1505) | ||||||
| Rodzice | ks. ziębicki i oleśnicki
(1476–1536) ∞1488 (ok. 1480–1541) | |||||||
| Jan Podiebradowicz (1509–1565) ks. ziębicki i oleśnicki | ||||||||
Bibliografia
- Stefan Głogowski: Genealogia Podiebradów. Wyd. 2. Gliwice: Muzeum, 1997. ISBN 83-905035-2-2.