Linie kolejowe w Polsce
Linie kolejowe w Polsce – elementy systemu transportowego w Polsce na który składają się linie normalnotorowe, szerokotorowe i wąskotorowe.
Długość linii kolejowych w Polsce, będących w eksploatacji wszystkich zarządców infrastruktury (zarówno normalnotorowych, jak i szerokotorowych), wyniosła w 2021 r. 19 326 km[1]. Długość linii kolejowych zelektryfikowanych wyniosła w 2021 r. 12 156 km[1]. Udział linii zelektryfikowanych w ogóle długości eksploatowanych linii w Polsce wyniósł 62,9%[1].
W 2021 r. udział linii o prędkości maksymalnej powyżej 160 km/h wyniósł 2,11%[2]. Udział linii kolejowych o parametrach od 120 do 160 km wyniósł 15,14%[2].
Normalnotorowe i szerokotorowe linie kolejowe w Polsce według wykazów i numeracji zarządców udostępniających infrastrukturę przewoźnikom kolejowym:
- Linie kolejowe CTL Maczki-Bór
- Linie kolejowe Infra Silesia
- Linie kolejowe JSK
- Linie kolejowe KPK – LK
- Linie kolejowe PKP PLK[3]
- Linie kolejowe UBB Polska.
Kategorie linii kolejowych
Linie kolejowe na terenie Polski podzielone zostały według parametrów eksploatacyjnych na 4 kategorie[4][5]:
| Lp. | kategoria linii kolejowej | obciążenie przewozami T [Tg/rok] |
prędkość maksymalna Vmax [km/h] |
prędkość maksymalna pociągów towarowych Vmax [km/h] |
|---|---|---|---|---|
| 1 | magistralne (0) | T ≥ 25 | 120 < Vmax ≤ 250 | 80 < Vmax ≤ 120 |
| 2 | pierwszorzędne (1) | 10 ≤ T < 25 | 80 < Vmax ≤ 120 | 60< Vmax ≤ 80 |
| 3 | drugorzędne (2) | 3 ≤ T < 10 | 60 < Vmax ≤ 80 | 50 < Vmax ≤ 60 |
| 4 | znaczenia miejscowego (3) | T < 3 | Vmax ≤ 60 | Vmax ≤ 50 |
Decyzję o zakwalifikowaniu linii kolejowej do odpowiedniej kategorii lub zmianie kategorii podejmuje zarządca infrastruktury[6].
Linie małoobciążone
Linie małoobciążone w Polsce charakteryzują się następującymi parametrami[7]:
- linia jedno- lub dwutorowa;
- 12–15 par pociągów dziennie, nie więcej niż 3–5 pociągów na odcinku jednocześnie oraz nie więcej niż 2–3 pociągi na godzinę;
- ruch pasażerski, towarowy lub mieszany;
- maksymalna prędkość techniczna wynosi mniej niż 80 km/h.
W Polsce funkcjonuje ok. 4600 km linii małoobciążonych, co stanowi prawie 25% całej sieci[7]. Linie te uznawane są za generator kosztów[7].
Linie kolejowe o znaczeniu państwowym
Linia kolejowa o znaczeniu państwowym to linia kolejowa, której utrzymanie i eksploatacja uzasadniona jest ważnymi względami gospodarczymi, społecznymi, ekologicznymi lub obronnymi[8].
Linia kolejowa o znaczeniu obronnym to linia kolejowa o znaczeniu państwowym, której utrzymanie i eksploatację uzasadniają względy obronności państwa, w tym potrzeby Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i wojsk sojuszniczych w czasie podwyższenia gotowości obronnej państwa i w czasie wojny, planowana do objęcia osłoną techniczną[8].
Linia kolejowa o znaczeniu wyłącznie obronnym to linia kolejowa o znaczeniu państwowym, dla której jedynym kryterium zaliczenia do linii o znaczeniu państwowym są względy obronności państwa, w tym potrzeby Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i wojsk sojuszniczych we wszystkich stanach gotowości obronnej państwa i w czasie wojny[8].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c Linie kolejowe w Polsce – podstawowe parametry [online], Urząd Transportu Kolejowego [dostęp 2022-12-29].
- ↑ a b Sprawozdanie z funkcjonowania rynku transportu kolejowego 2021, Urząd Transportu Kolejowego, s. 151, ISBN 978-83-65709-77-6 [dostęp 2023-07-24].
- ↑ Wykaz uwzględnia oprócz linii kolejowych PKP PLK także linie kolejowe pod zarządem: JSK, PKP LHS, PKP SKM, PMT LK, WKD, a także niektórych zakładów produkcyjnych i jednostek samorządu terytorialnego.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie (Dz.U. z 1998 r. nr 151, poz. 987, Dział III, Rozdział 1).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 czerwca 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie (Dz.U. z 2018 r. poz. 1175).
- ↑ Warunki techniczne utrzymania nawierzchni na liniach kolejowych Id-1 (D-1) s. 13.
- ↑ a b c Analiza ekonomiczno-prawna w zakresie zagospodarowania linii kolejowych o niskiej rentowności. Urząd Transportu Kolejowego, s. 9.
- ↑ a b c Dz.U. z 2021 r. poz. 1984.
Linki zewnętrzne
- Interaktywna mapa linii kolejowych w Polsce
- Różne mapy linii kolejowych w formacie pdf na stronie PLK S.A.
- CTL Maczki-Bór
- Infra SILESIA
- Jastrzębska Spółka Kolejowa
- Kopalnia Piasku Kotlarnia – Linie Kolejowe. kotlarnia.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-05)].
- Usedomer Bäderbahn. ubb-online.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-28)].