Przejdź do zawartości

Wojciech Kołaczkowski

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast funkcji strony do druku użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.
Wojciech Kołaczkowski
3 zwycięstwa
Ilustracja
pułkownik pilot pułkownik pilot
Data i miejsce urodzenia

16 kwietnia 1908
Moszenki

Data i miejsce śmierci

19 lipca 2001
Sarasota

Przebieg służby
Lata służby

od 1933

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Lotnictwo Wojska Polskiego
Armée de l’air
RAF

Stanowiska

dowódca: dywizjon 303,
2 Polskie Skrzydło Myśliwskie,
1 Polskie Skrzydło Myśliwskie

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa:

Późniejsza praca

przedstawiciel handlowy, kierowca fabryczny

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP Krzyż Oficerski Orderu Zasługi RP Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej Krzyż Walecznych (od 1941, czterokrotnie) brytyjski Distinguished Flying Cross Kawaler Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa
Multimedia w Wikimedia Commons

Wojciech Kołaczkowski (ur. 16 kwietnia 1908 w Moszenkach, zm. 19 lipca 2001 w Sarasocie) – pułkownik pilot Wojska Polskiego, kierowca rajdowy.

Życiorys

Urodził się 16 kwietnia 1908 w Moszenkach na Lubelszczyznie, majątku rodziców Jana i Róży z domu Boduszyńskiej. Do dziesiątego roku życia pobierał nauki od prywatnego nauczyciela, potem uczył się w Lublinie i Zakopanem. Gimnazjum ukończył w 1925 w Warszawie. W latach 1925–1929 studiował w Państwowej Szkole Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie, gdzie został przyjęty do Korporacji Akademickiej Kujawja. W 1929 rozpoczął szkolenie na obserwatora w Szkole Podchorążych Rezerwy Lotnictwa w Dęblinie, które ukończył rok później jako sierżant podchorąży. Powrócił do rodzinnego majątku (w międzyczasie Kołaczkowscy sprzedali Moszenki i osiedlili się w majątku Pliszczyn) i przez rok gospodarował nim. W 1931 wstąpił do Szkoły Podchorążych Lotnictwa, którą ukończył 15 sierpnia 1933 jako podporucznik pilot.

Kołaczkowski dał się poznać także jako utalentowany sportowiec – trzykrotnie startował w Rajdzie Monte Carlo[1], m.in. w 1928 prowadził czechosłowackie auto Zbrojovka 1100, jednak nie został sklasyfikowany z powodu przekroczenia limitu spóźnień[2], ale otrzymał specjalną nagrodą dla najmłodszego uczestnika RMC[2]. W kolejnym roku w Wyścigu Górskim na Krzyżowej koło Krynicy zdobył dwukrotnie pierwsze miejsce[3], również jadąc samochodem marki „Z“. W 1928 rozpoczął latanie w Aeroklubie Lubelskim i na Krajowych Zawodach Lotniczych, m.in. w czerwcu 1933 uczestniczył (reprezentując – obok Zygmunta Martyniaka – barwy Lubelskiego Klubu Lotniczego) w V-tym Locie Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki, orgaznizowanym przez Aeroklub Krakowski[4] - najprawdopodobniej najstarszych na świecie zawodach samolotowych[5], a ponadto we wrześniu brał udział w V-tym Krajowym Konkursie Lotniczym[6][7]. W 1937 zwyciężył w X Międzynarodowym Rajdzie Automobilklubu Polski o Grand Prix Polski w kategorii do 1000 centymetrów sześciennych[8]. Był także w kadrze narodowej w strzelaniu do rzutków – w 1936 na Strzeleckich Mistrzostwach Świata w Berlinie wywalczył brązowy medal.

Po promocji w Szkole Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie (VII promocja, 49 lokata)[9] Kołaczkowski trafił najpierw do 13 eskadry obserwacyjnej, a następnie do 114 eskadry myśliwskiej w 1 pułku lotniczym w Warszawie. W 1934 ukończył wyższy kurs pilotażu myśliwskiego. Na stopień porucznika został awansowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 193 i 42. lokatą w korpusie oficerów aeronautyki (od 1937 korpus oficerów lotnictwa, grupa liniowa)[10]. W 1937 został przeniesiony do Dęblina, gdzie został opiekunem XIII promocji SPL. Rok później został przeniesiony w stan nieczynny i objął przedstawicielstwo producenta samochodów Citroën w Warszawie. Do Dęblina powrócił dopiero po mobilizacji pod koniec sierpnia 1939.

II wojna światowa

W czasie kampanii wrześniowej nie walczył, 19 września przekroczył granicę Rumunii. Następnie przedostał się przez Jugosławię do Grecji, a dalej – drogą morską – do Francji. Od 4 marca 1940 był dowódcą sześcioosobowej grupy myśliwców szkolących się w Blidzie w Afryce Północnej na przestarzałych samolotach Nieuport Delage NiD 622. Po upadku Francji dostał się do Casablanki, a następnie statkiem via Gibraltar do Anglii. 20 lipca 1940 Kołaczkowski wyokrętował się w porcie w Liverpoolu.

4 grudnia 1940, po przeszkoleniu myśliwskim w 5 OTU w Aston Down, przydzielony został do 303 dywizjonu myśliwskiego im. Tadeusza Kościuszki. Pierwszy sukces w dywizjonie zanotował 17 czerwca 1941, gdy nad przylądkiem Gris Nez zestrzelił Bf 109. Drugiego wroga zniszczył kilkanaście dni potem, 2 lipca, w rejonie Lille. Dzień po swym drugim zwycięstwie objął dowództwo eskadry „A”, a 21 listopada 1941 dowództwo całego dywizjonu. 13 marca 1942 zestrzelił nad Hazebrouck swego trzeciego Messerschmitta.

6 maja 1942 Kołaczkowski zdał dowództwo „Kościuszkowców” kpt. Walerianowi Żakowi, odchodząc na odpoczynek do Inspektoratu Polskich Sił Powietrznych. Powierzono mu stanowisko zastępcy płk. Stefana Pawlikowskiego – polskiego oficera łącznikowego w Fighter Command. 25 września 1942 powrócił do latania bojowego, obejmując dowództwo 2 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego (dywizjony 303, 316 i 317). 26 stycznia 1943 przeniesiony został na dowódcę 1 Skrzydła Myśliwskiego, złożonego z dywizjonów 302, 306, 316 i 317. W czasie lotów nad Francję powiększył swe konto o jedno zestrzelenie prawdopodobne (13 maja 1943 – FW 190) i dwa uszkodzenia (3 i 16 kwietnia 1943 – oba FW 190). 20 sierpnia 1943 rozpoczął pracę w sztabie 11 Grupy Myśliwskiej jako zastępca oficera operacyjnego. 1 kwietnia 1944 trafił do Wyższej Szkoły Lotniczej, gdzie wykładał taktykę lotnictwa myśliwskiego. Dokładnie siedem miesięcy potem, 1 listopada, przeniesiony został do Ambasady Polskiej w Londynie jako attaché lotniczy. Na stanowisku tym pozostał do zakończenia wojny.

W czasie wojny wykonał 249 lotów bojowych. Zdemobilizował się w 1946 jako polski major i angielski Wing Commander.

Na emigracji

Pomnik poświęcony lotnikom Ziemi Garbowskiej (m.in. Wojciechowi Kołaczkowskiemu) walczącym w bitwie o Anglię
Krypta Wojciecha Kołaczkowskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

W cywilu zajął się handlem używanymi samochodami w Anglii, a po emigracji do Stanów Zjednoczonych w 1948 był przedstawicielem handlowym i kierowcą fabrycznym wielkich firm motoryzacyjnych, takich jak Austin, BMC, Leyland i Jaguar w Nowym Jorku. Aktywnie działał także społecznie w Instytucie Józefa Piłsudskiego w Londynie, Bratniej Pomocy Kombatantów, Skarbie Narodowym oraz Stowarzyszeniu Lotników Polskich.

W połowie lat dziewięćdziesiątych Kołaczkowski ożenił się ze swoją kuzynką Martą i przeprowadził do miasteczka Sarasota na Florydzie. Zmarł tam 19 lipca 2001 w wieku 93 lat. Zgodnie z jego wolą prochy sprowadzono do Polski i 6 września 2001 złożono w murze kwatery 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera C30-K-3-II-4)[11]. Z pierwszego związku z Wandą Kołaczkowską miał syna Jana, zamieszkałego w Nowym Jorku.

Wizerunek pilota został umieszczony na samolocie myśliwskim MiG-29 nr 67 z 23 Bazy Lotnictwa Taktycznego[12].

Zestrzelenia

Na liście Bajana sklasyfikowany został na 72. pozycji z 3 samolotami Luftwaffe zestrzelonymi na pewno, jednym zestrzelonym prawdopodobnie i dwoma uszkodzonymi.

Chronologiczny wykaz zwycięskich walk powietrznych[13]:

Zestrzelenia pewne:

  • Bf-109 – 17 czerwca 1941 (pilotował Spitfire IIb nr P8336 RF-W)
  • Bf-109 – 2 lipca 1941 (pilotował Spitfire IIb nr P8522 RF-W)
  • Bf-109 – 13 marca 1942 (pilotował Spitfire Vb BL670, RF-K)

Zestrzelenia prawdopodobne:

  • Fw-190 – 13 maja 1943 (pilotował Spitfire IX nr EN526 RF-K)

Uszkodzenia:

  • Fw-190 – 3 kwietnia 1943 (pilotował Spitfire IX nr EN123 PK-T)
  • Fw-190 – 16 kwietnia 1943 (pilotował Spitfire IX nr EN526 RF-K)

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Wojciech Kołaczkowski [online], www.polishairforce.pl [dostęp 2024-08-07].
  2. ↑ a b Redakcja, WOJCIECH KOŁACZKOWSKI – AS LOTNICTWA I MOTOSPORTU [online], NewsAuto.pl - Motoryzacja | Salony | Testy | Auta | Oceny, 16 września 2020 [dostęp 2024-08-07] (pol.).
  3. ↑ Eugeniusz Red Rafalski, 7 Dni : tygodniowe pismo ilustrowane. 1930, nr 17, „Biblioteka Jagiellońska, 2759 IV czasop.”, 27 kwietnia 1930, s. 16 [dostęp 2024-08-07] (pol.).
  4. ↑ Konstanty Bolesta-(1887-1966) Red Modliński, Wacław (1900-1972) Red Gralewski, Franciszek (1894-[1944]) Wyd Głowiński, Express Lubelski i Wołyński, 1933, nr 159, „Dział Przechowywania Zbiorów WBP”, 9 czerwca 1933, s. 4 [dostęp 2024-08-06] (pol.).
  5. ↑ Wspomnienia z Krakowa... :: SAMOLOTOWA REPREZENTACJA POLSKI - POLISH NATIONAL FLYING TEAM [online], samolotowa.pl [dostęp 2024-08-07].
  6. ↑ Witold Red Kiszkis, Kurjer Wileński : niezależny organ demokratyczny. 1933, nr 237, „Biblioteka Jagiellońska, 1397 V czas.”, 5 września 1933, s. 2 [dostęp 2024-08-07] (pol.).
  7. ↑ Franciszek (1894-[1944]) Wyd Głowiński, Konstanty Bolesta-(1887-1966) Red Modliński, Wacław (1900-1972) Red Gralewski, Express Lubelski i Wołyński, 1933, nr 245, „Dział Przechowywania Zbiorów WBP”, 4 września 1933, s. 1 [dostęp 2024-08-07] (pol.).
  8. ↑ Polish Rally 1937 [online], www.classiccarcatalogue.com [dostęp 2024-08-07].
  9. ↑ VII promocja Szkoły Orląt. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
  10. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 216.
  11. ↑ Lista pochowanych. Wojciech Kołaczkowski. um.warszawa.pl. [dostęp 2017-10-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-18)].
  12. ↑ Myśliwce z portretami wybitnych pilotów. polska-zbrojna.pl, 1 marca 2015. [dostęp 2016-01-31]. (pol.).
  13. ↑ Wojciech Kołaczkowski biografia i lista zwycięstw. polishairforce.pl. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
  14. ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 97, Nr 6 z 15 grudnia 1989. 
  15. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27 sierpnia 1998 r. o nadaniu orderów. – pkt 1. M.P. z 1998 r. nr 34, poz. 487
  16. ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Zezwolenie na przyjęcie i noszenie orderów. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, s. 39, Nr 2 z 11 listopada 1937. Ministerstwo Spraw Wojskowych. 

Bibliografia

  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wojciech_Kołaczkowski&oldid=74875500”