Przejdź do zawartości

Aidan Quinn

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Aidan Quinn
Ilustracja
Imię i nazwisko

Aidan Thomas Quinn

Data i miejsce urodzenia

8 marca 1959
Chicago

Zawód

aktor

Współmałżonek

Elizabeth Bracco
(od 1987)

Lata aktywności

od 1979

Aidan Thomas Quinn[1] (ur. 8 marca 1959 w Chicago) – amerykański aktor pochodzenia irlandzkiego.

Był dwukrotnie nominowany do nagrody Emmy – za rolę prawnika Michaela Piersona, ukrywającego swój homoseksualizm i zarażonego AIDS w dramacie telewizyjnym NBC Wczesny mróz (An Early Frost, 1985)[2] i jako senator Stanów Zjednoczonych Henry Laurens Dawes w westernie historycznym HBO Pochowaj me serce w Wounded Knee (Bury My Heart at Wounded Knee, 2007)[2] w reżyserii Yves'a Simoneau.

Wczesne lata

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Chicago w Illinois w rodzinie rzymskokatolickiej irlandzkich imigrantów[3][4] jako jedno z pięciorga dzieci Teresy i Michaela Quinna[5]. Wychowywał się w Rockford w Illinois z trzema braćmi – Declanem (ur. 1957), Jamesem i Paulem (ur. 1960, zm. 2015 w wieku 55 lat[6]) oraz młodszą siostrą Marian[7]. Jego ojciec był profesorem literatury angielskiej i irlandzkiej[8] i często podróżował do Irlandii, gdzie zbierał materiały do pracy i zabierał Aidana ze sobą.

Po ukończeniu szkoły średniej Rockford West High School w Rockford, przeprowadził się do Dublina, gdzie występował w amatorskich teatrach. W 1978 w wieku dziewiętnastu lat przeniósł się do Chicago, gdzie kontynuował naukę w DePaul University. Kiedy miał dziewiętnaście lat pracował jako cieśla, dekarz, woźny w bibliotece i zmywak do naczyń[9], zanim zdał sobie sprawę, że chce zostać aktorem. Trenował w Piven Theatre Workshop[10][11], prowadzonym przez ojca Jeremy’ego Pivena[7] w Evanston w Illinois.

Kariera

[edytuj | edytuj kod]

W 1979 debiutował na profesjonalnej scenie w roli Jerry’ego Greena w spektaklu Człowiek w 605 (The Man in 605)[7]. Grał w Wisdom Bridge Theatre w Chicago w przedstawieniach: The Irish Hebrew Lesson, Szeherezada i Hamlet w roli tytułowego duńskiego księcia. Występował na Off-Broadwayu w sztukach Sama ShepardaSzalony z miłości (Fool for Love, 1983) w roli Eddiego i Kłamstwo umysłu (A Lie of the Mind, 1985) jako Frankie[12].

Po gościnnym udziale w odcinku serialu familijnym ABC Amerykański sen (American Dream, 1981) – pt. „Romans Caseya” („Casey’s Romance”) jako Scooter z udziałem Stephena Machta, zadebiutował na kinowym ekranie w roli nastoletniego wyrzutka i piłkarza Johnny’ego Rourke’a, który zakochuje się w cheerleaderce z wyższych sfer (Daryl Hannah) w melodramacie komediowym Jamesa Foleya Buntownik z Eberton (Reckless, 1984)[13]. Następnie znalazł się w obsadzie komedii Rozpaczliwie poszukując Susan (Desperately Seeking Susan, 1985) z Rosanną Arquette i Madonną. W dramacie Rolanda Joffé Misja (The Mission, 1986) u boku Roberta De Niro i Jeremy’ego Ironsa zagrał postać Felipe’a Mendozy, zamordowanego przez starszego brata–najemnika–łowcy niewolników.

W 1986 zadebiutował jako reżyser teatralny przedstawienia Pracowity żywot (A Worker’s Life) Johna Turturro na scenie Ensemble Studio Theatre’s „Marathon ’86” w Nowym Jorku. W 1988 odniósł sukces na Broadwayu i zdobył nagrodę Theatre World za rolę Stanleya Kowalskiego w sztuce Tennessee Williamsa Tramwaj zwany pożądaniem (A Streetcar Named Desire)[14] z Blythe Danner i Frances McDormand.

Powrócił na ekran w tytułowej roli Robinsona Crusoe w dramacie Crusoe (1989) z udziałem Timothy’ego Spalla, melodramacie Zabawa w Boga (At Play in the Fields of the Lord, 1991) z Tomem Berengerem, telewizyjnym dreszczowcu Kłamstwa bliźniaków (Lies of the Twins, 1991) z Isabellą Rossellini i Iman oraz melodramacie wojennym Wichry namiętności (Legends of the Fall, 1994) jako najstarszy z trzech braci Ludlowów z Bradem Pittem. W biograficznym dramacie wojennym Neila Jordana Michael Collins (1996) został obsadzony w roli terrorysty IRA, Harry’ego Bolanda[15]. Kreacja Toma Bledsoe w dramacie Łowczyni piosenek (Songcatcher, 2000) przyniosła mu nagrodę specjalną Jury na Festiwalu Filmowym w Sundance. W telewizyjnej adaptacji powieści Marka Twaina Książę i żebrak (The Prince and the Pauper, 2000) pojawił się jako Sir Miles Hendon.

Był narratorem dokumentalnych filmów historycznych – A&E Television Networks Irlandczycy w Ameryce (The Irish in America, 1995) i Out of Ireland: historia irlandzkiej emigracji do Ameryki (Out of Ireland: The Story of Irish Emigration to America, 1995), telewizyjnej produkcji muzycznej Młody Mesjasz (The Young Messiah, 2000), współczesnej adaptacji oratorium Mesjasz Georga Friedricha Händla, oraz serialu Od Tee do Greena: historia irlandzkiego golfa (From Tee to Green: The Story of Irish Golf, 2014).

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

1 września 1987 zawarł związek małżeński z aktorką Elisabeth Bracco, siostrę aktorki Lorraine Bracco. Mają dwie córki: Avę Eileen (ur. 1989), która ma spektrum autyzmu[16], i Mia (ur. 1998)[17].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]
  • 1984: Buntownik z Eberton (Reckless) – Johnny Rourke
  • 1985: Rozpaczliwie poszukując Susan (Desperately Seeking Susan) – Dez
  • 1985: Wczesny mróz (An Early Frost, TV) – Michael Pierson
  • 1986: Misja (The Mission) – Felipe Mendoza
  • 1987: Zasadzka (Stakeout) – Richard „Stick” Montgomery
  • 1987: Wszyscy moi synowie (All My Sons, TV) – Chris Keller
  • 1989: Doskonały świadek (Perfect Witness, TV) – Sam Paxton
  • 1990: Cytrynowe trio (The Lemon Sisters) – Frankie McGuinness
  • 1990: Opowieść podręcznej (The Handmaid’s Tale) – Nick
  • 1990: Avalon – Jules Kaye
  • 1991: Zabawa w Boga (At Play in the Fields of the Lord) – Martin Quarrier
  • 1991: Kłamstwa bliźniaków (Lies of the Twins, TV) – James McEwen / Jonathan McEwan
  • 1992: Wędrowna trupa (The Playboys) – Tom Casey
  • 1992: Prywatna sprawa (A Private Matter, TV) – Bob Finkbine
  • 1993: Benny i Joon (Benny & Joon) – Benny Pearl
  • 1994: Frankenstein – kapitan Walton
  • 1994: Wichry namiętności (Legends of the Fall) – Alfred Ludlow
  • 1994: Blink jako detektyw John Hallstrom
  • 1995: Nawiedzony (Haunted) – prof. David Ash
  • 1995: Pod niebem Henrietty (The Stars Fell on Henrietta) – Don Day
  • 1995: Lumiere i spółka (Lumière et compagnie) – w roli samego siebie
  • 1996: Michael CollinsHarry Boland
  • 1996: Sposób na Szekspira (Looking for Richard) – Richmond
  • 1997: Wbrew przykazaniom (Commandments) – Seth Warner
  • 1997: Zakazane terytorium (Forbidden Territory: Stanley’s Search for Livingstone, TV) – Henry Morton Stanley
  • 1997: Misja specjalna (The Assignment) – porucznik kmdr. Annibal Ramirez / Carlos
  • 1998: To jest mój ojciec (This Is My Father) – Kieran O’Dea (także producent wykonawczy)
  • 1998: Totalna magia (Practical Magic) – Gary Hallet
  • 1999: Koncert na 50 serc (Music of the Heart) – Brian Sinclair
  • 1999: W moich snach (In Dreams) – Paul Cooper
  • 2000: Łowczyni piosenek (Songcatcher) – Tom Bledsoe
  • 2000: Ich dwóch (Two of Us, TV) – Paul McCartney
  • 2000: Książę i żebrak (The Prince and the Pauper, TV) – Sir Miles Hendon
  • 2001: Niesamowite opowieści (Night Visions) – Jeremy Bell
  • 2002: Evelyn – Nick Barron
  • 2002: Skradzione lato (Stolen summer) – Joe O’Malley
  • 2003: Szkoła dla łobuzów (Song for a Raggy Boy) – William Franklin
  • 2003: Benedict Arnold: kwestia honoru (Benedict Arnold: A Question of Honor, TV) – generał Benedict Arnold
  • 2004: Jaskinie serca (Cavedweller, TV) – Clint Windsor
  • 2004: Cień strachu (Shadow of Fear) – detektyw Scofield
  • 2004: Chorał (Plainsong, TV) – Tom Guthrie
  • 2004: Bobby Jones – Zamach geniusza (Bobby Jones: Stroke of Genius) – Harry Wardon
  • 2004: Do zobaczenia w moich snach (See You in My Dreams, TV) – Joe F. Brown
  • 2004: Droga po marzenia (Miracle Run, TV) – Douglas Thomas
  • 2005: Empire Falls – David Roby
  • 2005: Nine Lives – Henry
  • 2005: Upodleni (The Exonerated, TV) – Kerry Max Cook
  • 2005: Mayday (TV) – John Berry
  • 2007: Ciemna materia (Dark Matter) – prof. Jacob Reiser
  • 2007: Pochowaj me serce w Wounded Knee (Bury My Heart at Wounded Knee, TV) – Henry Dawes
  • 2007: 32A – Frank Brennan
  • 2008: Wild Child. Zbuntowana księżniczka (Wild Child) – Gerry Moore
  • 2008: Książę Motor City (The Prince of Motor City, TV) – Charlie Hamilton
  • 2009: Eklipsa (The Eclipse) – Nicholas Holden
  • 2009: Przystojny Harry (Handsome Harry) – prof. Porter
  • 2009: Blask tęczy (A Shine of Rainbows) – Alec O’Donnell
  • 2010: W imię brata (The 5th Quarter) – Steven Abbate
  • 2010: Dziewczyna i chłopak - wszystko na opak (Flipped) – Richard Baker
  • 2010: Festival of Lights – Adem, ojczym Reshmy
  • 2010: Jonah Hex – prezydent Ulysses Grant
  • 2010: Klucz Sary (Sarah’s Key) – William Rainsferd
  • 2010: Przekroczyć granicę (Across the Line: The Exodus of Charlie Wright) – Charlie Wright: amerykański bankier, który oszukuje miliardy i ucieka do Tijuany
  • 2011: The Stand Up – Sandy Hardwick
  • 2011: Tożsamość (Unknown) – Martin B.
  • 2011: Nie ma tego złego (The Greening of Whitney Brown) – Henry Brown
  • 2012: If I Were You – Derek
  • 2012: Przypomniany (Allegiance) – podpułkownik Owens
  • 2013: Rushlights – Cameron Brogden
  • 2013: Ostatni strażnicy (The Last Keepers) – John Carver
  • 2013: Zostań ze mną (Stay) – Dermot Fay
  • 2018: Change in the Air – Moody
  • 2021: Spiked – John Wilson
  • 2022: Demaskator (Blacklight) – Gabriel Robinson
  • 2023: Córka panny młodej (Daughter of the Bride) – Bruce Wright
  • 2023: Cry from the Sea – ks. MacGabhann

Seriale

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Aidan Quinn. Listal. [dostęp 2024-08-16]. (ang.).
  2. a b Aidan Quinn Awards. AllMovie. [dostęp 2024-08-16]. (ang.).
  3. Aidan Quinn Biography, „People”, 2012 [dostęp 2024-08-16] [zarchiwizowane z adresu] (ang.).
  4. Nick Hasted, Aidan Quinn: The quiet man, „The Independent”, 9 kwietnia 2004 [dostęp 2024-08-16] [zarchiwizowane z adresu] (ang.).
  5. Aidan Quinn What Nationality Ancestry Race. EthniCelebs.com, 27 lutego 2018. [dostęp 2024-08-16]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  6. Mannie Holmes, Director Paul Quinn, Brother of Aidan Quinn, Dies at 55, „Variety”, 3 września 2015 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  7. a b c Aidan Quinn Actor, „TV Guide [dostęp 2024-08-16] [zarchiwizowane z adresu] (ang.).
  8. Aidan Quinn Biography (1959–). Film Reference. [dostęp 2024-08-16]. (ang.).
  9. Aidan Quinn Biography. Tribute.ca. [dostęp 2024-08-16]. (ang.).
  10. Piven Theatre Workshop Alumni. PivenTheatre. (ang.).
  11. April Drew: Aidan Quinn talks up his Irish heritage. IrishCentral, 30 kwietnia 2010. [dostęp 2024-08-16]. (ang.).
  12. Aidan Quinn. Internet Off-Broadway Database. [dostęp 2024-08-16]. (ang.).
  13. Aidan Quinn Biography. AllMovie. [dostęp 2024-08-16]. (ang.).
  14. Aidan Quinn. Internet Broadway Database. [dostęp 2024-08-16]. (ang.).
  15. Aidan Quinn. Rotten Tomatoes. [dostęp 2024-08-16]. (ang.).
  16. Debbie McGoldrick: The Mighty Quinn. IrishAbroad, 18 września 2008. [dostęp 2024-08-16]. (ang.).
  17. Rikkie Garcia: Aidan Quinn Biography. Tripod.com, listopad 2001. [dostęp 2024-08-16]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]