Andrej Łukanow

Andrej Łukanow
Андрей Луканов
Pełne imię i nazwisko	Andrej Karłow Łukanow
Data i miejsce urodzenia	26 września 1938 ; Moskwa
Data śmierci	2 października 1996
	Premier Bułgarii
Okres	od 3 lutego 1990; do 7 grudnia 1990
Przynależność polityczna	Bułgarska Partia Komunistyczna/Bułgarska Partia Socjalistyczna
Poprzednik	Georgi Atanasow
Następca	Dimityr Popow
	Minister handlu zagranicznego
Okres	od 19 sierpnia 1987; do 17 listopada 1989
Przynależność polityczna	Bułgarska Partia Komunistyczna/Bułgarska Partia Socjalistyczna
Poprzednik	Christo Christow
Następca	Christo Christow
	Multimedia w Wikimedia Commons

Andrej Karłow Łukanow (bułg. Андрей Карлов Луканов, ur. 26 września 1938 w Moskwie, ZSRR, zm. 2 października 1996 w Sofii) – bułgarski polityk i ekonomista, ostatni premier Bułgarii w okresie rządów komunistycznych.

Życiorys

Urodził się w Moskwie, w rodzinie bułgarskich komunistów. Jego matka pochodziła z rodziny żydowskiej. Kiedy komuniści objęli władze w Bułgarii, rodzina Łukanowa powróciła do kraju. Jego ojciec, Karlo w latach 1956–1961 sprawował funkcję ministra spraw zagranicznych.

Andrej w 1963 ukończył studia z zakresu stosunków międzynarodowych w Moskiewskim Państwowym Instytucie Stosunków Międzynarodowych. W 1966 wstąpił do partii komunistycznej i rozpoczął karierę w dyplomacji. Znalazł się w składzie delegacji bułgarskich, działających przy RWPG i przy ONZ. W 1972 objął stanowisko wiceministra handlu wewnętrznego. Piętnaście lat później stanął na czele resortu handlu zagranicznego. Podał się do dymisji w 1989 i wziął udział w obaleniu Todora Żiwkowa. W lutym 1990 stanął na czele rządu i zajmował to stanowisko do grudnia 1990, kiedy to podał się do dymisji. W tym czasie był wiceprzewodniczącym Bułgarskiej Partii Socjalistycznej

W lipcu 1992 został pozbawiony immunitetu i aresztowany pod zarzutem nadużyć i współodpowiedzialności za błędy w polityce gospodarczej, popełnione w latach 80. Ostatecznie zarzuty przeciwko niemu oddalono i w grudniu 1992 opuścił więzienie. Pozostał aktywnym komentatorem bułgarskiej sceny politycznej, krytykując także członków własnej partii, którzy w jego mniemaniu uosabiali tendencje stalinowskie. Od 1994 zasiadał we władzach bułgarsko-rosyjskiej spółki Topenergy.

W 1996 został zamordowany przed swoim domem. Zamachowiec postrzelił go w głowę i w pierś, po czym uciekł i nigdy nie został ujęty. Motywy zabójstwa pozostały nieznane. Za udział w zorganizowaniu zabójstwa Łukanowa był sądzony przedsiębiorca budowlany Angel Wasiliew, ale zarzutów nie potwierdzono.

W życiu prywatnym był żonaty (żona Lilija Gierasimowa), miał córkę i syna.

Bibliografia

Aнгел Цураков: Енциклопедия правителствата на България. Sofia: Петър Берон, 2005. ISBN 954-402-058-6. (bułg.).

Księstwo Bułgarii (1878–1908)	Burmow (1879) metropolita Klemens (1879–1880) Cankow (1880) Karawełow (1880–1881) Ehrnrooth (1881) Sobolew (1882–1883) Cankow (1883–1884) Karawełow (1884–1886) metropolita Klemens (1886) Karawełow (1886) Radosławow (1886–1887) Stoiłow (1887) Stambołow (1887–1894) Stoiłow (1894–1899) Grekow (1899) Iwanczow (1899–1901) Petrow (1901) Karawełow (1901–1902) Danew (1902–1903) Petrow (1903–1906) Petkow (1906–1907) Stanczow (1907) Gudew (1907–1908)
Carstwo Bułgarii (1908–191946)	Malinow (1908–1911) Geszow (1911–1913) Danew (1913) Radosławow (1913–1918) Malinow (1918) Teodorow (1918–1919) Stambolijski (1919–1923) Cankow (1923–1926) Lapczew (1926–1931) Malinow (1931) Muszanow (1931–1934) Georgiew (1934–1935) Złatew (1935) Toszew (1935) Kjoseiwanow (1935–1940) Fiłow (1940–1943) Gabrowski (1943) Bożiłow (1943–1944) Bagrianow (1944) Murawiew (1944) Georgiew (1944–1946)
Ludowa Republika Bułgarii (1946–1990)	Dimitrow (1946–1949) Kołarow (1949–1950) Czerwenkow (1950–1956) Jugow (1956–1962) Żiwkow (1962–1971) Todorow (1971–1981) Filipow (1981–1986) Atanasow (1986–1990) Łukanow (1990)
Republika Bułgarii (od 1990)	Popow (1990–1991) Dimitrow (1991–1992) Berow (1992–1994) Indżowa (1994–1995) Widenow (1995–1997) Sofijanski (1997) Kostow (1997–2001) Sakskoburggotski (2001–2005) Staniszew (2005–2009) Borisow (2009–2013) Rajkow (2013) Oreszarski (2013–2014) Bliznaszki (2014) Borisow (2014–2017) Gerdżikow (2017) Borisow (2017–2021) Janew (2021) Petkow (2021–2022) Donew (2022–2023) Denkow (2023–2024) Gławczew (od 2024)