Apofyza medialna
Apofyza medialna[1] (łac. apophysis medialis, ang. median apophysis) – element męskich narządów rozrodczych niektórych pająków.
Apofiza ta stanowi jeden ze sklerytów położonych na tegulum[2]. Należy do drugiej grupy sklerytów bulbusa, położonej między haematodocha medialis a haematodocha distalis[3][4]. Zwykle różni się od konduktora lokalizacją bardziej oddaloną od embolusa. Rozwojowo pochodzi ona od grzbietowego płata podstawy pazurka nogogłaszczków. Z tej samej części rozwija się konduktor, który jednak jest pierwotnie sklerytem bliższym embolusowi[2][5]. Typowo apofyza medialna ma formę hezcykowatego sklerytu, wyrastającego z retrolateralnej strony, czyli zewnętrznego boku bulbusa. Zwykle z tegulum połączona jest stawowo za pośrednictwem błoniastego rejonu miękkiego oskórka. W niektórych grupach jednak ów rejon ulega wtórnej sklerotyzacji i apofyza medialna jest połączona z tegulum nieruchomo[6]. U niektórych gatunków wewnątrz tej apofizy znajduje się pętla spermoforu (kanalika nasiennego); u omatnikowatych cecha ta jest synapomorfią[2]. Dla trawnikowcowatych cechą charakterystyczną jest stykanie się ze sobą nasady apofyzy medialnej i embolusa[6].
U Araneoidea obecność tej apofizy jest cechą pierwotną. Wtórna jej utrata stanowi synapomorfię kladu obejmującego m.in. prządkowate i kwadratnikowate[2].
Nazwy apofyza medialna używa się głównie w kontekście pająków z kladu Entelegynae. U pająków z podrzędu Mesothelae na określenie najbliższego tegulum sklerytu położonego odsiebnie od niego używa się nazwy contrategulum[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Marek Żabka: Rząd: pająki — Araneae. W: Zoologia: Stawonogi. T. 2, cz. 1. Szczękoczułkopodobne, skorupiaki. Czesław Błaszak (red. nauk.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 88. ISBN 978-83-01-16568-0.
- ↑ a b c d Fernando Álvarez-Padilla, Higher Level Systematics of the Spider Family Tetragnathidae and Revision of the Genus Metabus (Araneae) [online], A Dissertation submitted to The faculty of George Washington University in partial satisfacition of the requirements for the Degree of Doctor in Philosophy, 31 stycznia 2008, s. 244-245.
- ↑ Michael J. Roberts: Spiders of Britain & Northern Europe. Londyn: HarperCollins, 1995, s. 18.
- ↑ Rainer F. Foelix: Biology of Spiders. Wyd. III. Oxford University Press, 2011, s. 228-229. ISBN 978-0-19-973482-5.
- ↑ R.D.S. Bhatnagar, J.E. Rempel. The structure, function and postembryonic development of the male and female copulatory organs of the black widow spider Latrodectus curacaviensis (Muller). „Canadian J. Zool.”. 40, s. 465-510, 1962.
- ↑ a b M.J. Ramírez. The morphology and phylogeny of dionychan spiders (Araneae: Araneomorphae). „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 390, s. 1-374, 2014. DOI: 10.1206/821.1.
- ↑ J. Haupt: The Mesothelae – a monograph of an exceptional group of spiders (Araneae: Mesothelae). Stuttgart: E. Schweizerbart, 2004, seria: Zoologica. ISBN 978-3-510-55041-8.