Barthélemy Faujas de Saint-Fond

Barthélemy Faujas de Saint-Fond (ur. 17 maja 1741 w Montélimar, zm. 18 lipca 1819 tamże) – geolog i wulkanolog francuski. Profesor i administrator Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu, od 1793 pierwszy tytularny kierownik katedry geologii w tej instytucji. Jeden z twórców francuskiej geologii.

Życiorys

Po studiach prawniczych podjął w 1765 pracę jako przewodniczący urzędu seneszala (sędziego królewskiego) w Montélimar. Próbował również swoich sił w poezji. Zafrapowany jednak specyficznym krajobrazem regionów Vivarais (w którym mieszkał) i Velay, ok. 1770 rozpoczął systematyczne badania wygasłych wulkanów w tym regionie. W 1775 wziął udział w pierwszych systematycznych badaniach geologicznych Delfinatu, którymi kierował Étienne Guettard. Swymi pierwszymi opracowaniami z zakresu geologii zwrócił na siebie uwagę wybitnego francuskiego naturalisty Buffona, który w roku 1783 zaangażował go do badań występowania we Francji rud żelaza i wód mineralnych, a w 1785 doprowadził do nominowania go królewskim komisarzem do spraw górnictwa.

Faujas de Saint-Fond prowadził głównie badania geologiczne na terenie Francji, związane z działalnością wulkaniczną i jej produktami. Odkrył m.in. złoża rud żelaza w rejonie La Voulte-sur-Rhône w departamencie Ardèche, bazalty w rejonie Staffa oraz złoża pucolany w Velay w Owerni. Prowadził badania wielkich pokryw lawowych, zwanych trapami. To on jednoznacznie stwierdził, że bazalt jest wytworem działalności wulkanicznej. Poszukując rud metali odbył podróże naukowe po Anglii, Szkocji i Hebrydach. Wspierał także przedstawicieli innych dziedzin nauki, m.in. aerostatyki, inicjując zbiórkę funduszy na budowę pierwszych aerostatów. Pomagał szczególnie takim postaciom, jak Jacques Alexandre Charles, a następnie Étienne Montgolfier i Jean-François Pilâtre de Rozier.

Brał udział w opracowaniu Historii naturalnej Buffona, opracowując partie dotyczące geologii.

W 1842 mineralog Alexis Damour nazwał na jego cześć opisany przez siebie minerał zwany faujasytem.

Wybrana bibliografia

Mémoire sur des bois de cerfs fossiles (1776). [1]
Œuvres de Bernard Palissy, revues sur les exemplaires de la Bibliothèque du Roi (1777).
Recherches sur la pouzzolane, sur la théorie de la chaux et sur la cause de la dureté du mortier (1778).
Recherches sur les volcans éteints du Vivarais et du Velay (1778). [2]
Mémoire sur la manière de reconnaître les différentes espèces de pouzzolane (1780).
Histoire naturelle de la province de Dauphiné (1781). [3]
Description des expériences de la machine aérostatique de MM. de Montgolfier et de celles auxquelles cette découverte a donné lieu, suivie de recherches sur la hauteur à laquelle est parvenu le ballon du Champ-de-Mars... (1783-1784).
Des ballons aérostatiques, de la manière de la construire, de les faire élever: avec quelques vues pour les rendre utiles. On y joint l’histoire des ballons les plus singuliers, soit par la manière dont ils furent construits, soit par l'élévation où ils sont parvenus & leurs capacité (1784).
Minéralogie des volcans, ou Description de toutes les substances produites ou rejetées par les feux souterrains (1784). [4]
Recherches sur l’art de voler, depuis la plus haute antiquité jusqu'à ce jour, pour servir de suite à la « Description des expériences aérostatiques » (1784).
Essai sur l’histoire naturelle des roches de trapp (1788).
Essai sur le goudron du charbon de terre (1790).
Voyage en Angleterre, en Écosse et aux îles Hébrides, ayant pour objet les sciences, les arts, l’histoire naturelle et les mœurs (1797).
Histoire naturelle de la montagne de Saint-Pierre de Maestricht (1798).
Essai de géologie, ou Mémoires pour servir à l’histoire naturelle du globe (1803-1809).
Mémoire sur une grosse dent de requin et sur un écusson fossile de tortue, trouvés dans les carrières des environs de Paris (1803).

Źródła (dostęp: 2013-11-18)

Nota biograficzna w [5]
Notka biograficzna w [6]
Nota biograficzna w [7]