Dysocjacja elektrolityczna
Dysocjacja elektrolityczna – odwracalny proces rozpadu elektrolitu na jony pod wpływem rozpuszczalnika[1], np.
- NaHCO
3 → Na+
+ HCO−
3
Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje dysocjacji elektrolitycznej[1]:
- Elektrolity rzeczywiste zawierają jony już w formie krystalicznego ciała stałego. W tym przypadku dysocjacja elektrolityczna polega na solwatacji istniejących wcześniej jonów przez rozpuszczalnik.
- Elektrolity potencjalne nie zawierają jonów, lecz obojętne cząsteczki związku chemicznego, a dysocjacja elektrolityczna polega na wytworzeniu z nich jonów przez rozpuszczalnik.
Do dysocjacji są zdolne związki, w których występują wiązania jonowe lub bardzo silnie spolaryzowane kowalencyjne.
Teorię dysocjacji elektrolitycznej ogłosił w roku 1887 szwedzki fizykochemik Svante Arrhenius[2].
W roztworach dysocjacja jest zawsze procesem odwracalnym. Między formą niezdysocjowaną i zdysocjowaną związku występuje w tych warunkach równowaga. W zależności od własności rozpuszczalnika i związku chemicznego, temperatury oraz występowania jonów pochodzących z innych związków równowaga ta może być bardziej przesunięta w stronę formy niezdysocjowanej lub zdysocjowanej związku.
Dysocjacji elektrolitycznej w wodzie ulegają prawie wszystkie rozpuszczalne sole, wszystkie kwasy i zasady. Ujemny logarytm stałej dysocjacji jest miarą ich mocy chemicznej.
Wiele związków chemicznych w stanie ciekłym i gazowym ulega też autodysocjacji, np. autodysocjacja wody przebiega zgodnie z równaniem:
- H
2O + H
2O → H
3O+
+ OH−
Iloczyn jonowy produktów tej dysocjacji w warunkach normalnych wynosi ok. 10−14[3][4], co oznacza, że stężenie jonów H
3O+
i OH−
wynosi ok. 10−7 mol/dm3. Stała ta jest podstawą skali pH.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Dissociation, [w:] Hans-Dieter Jakubke, Hans Jeschkeit, Mary Eagleson (red.), Concise Encyclopedia Chemistry, wyd. 2, Walter de Gruyter, 1988, s. 334, ISBN 978-3-11-011625-0 (ang.).
- ↑ Arrhenius Svante August, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2016-11-05].
- ↑ iloczyn jonowy. W: Mały słownik chemiczny. Jerzy Chodkowski (red.). Wyd. V. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, s. 215.
- ↑ ionic product. W: A Dictionary of Chemistry. John Daintith (red.). Wyd. 6. Oxford: Oxford University Press, 2008, s. 289–290. ISBN 978-0-19-920463-2.