Przejdź do zawartości

Erich von Falkenhayn

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Erich von Falkenhayn
Ilustracja
generał piechoty generał piechoty
Data i miejsce urodzenia

11 września 1861
Białochowo, Królestwo Prus

Data i miejsce śmierci

8 kwietnia 1922
Poczdam, Niemcy

Przebieg służby
Lata służby

1880–1919

Siły zbrojne

Armia Cesarstwa Niemieckiego
Armia Osmańska

Główne wojny i bitwy

powstanie bokserów
I wojna światowa

Odznaczenia
Order Orła Czarnego (Prusy) Order „Pour le Mérite” z Liściem Dębu Order Królewski Korony (Prusy) Order Maksymiliana Józefa (Bawaria) Order Zasługi Wojskowej z Mieczami (wojenny, Bawaria) Order Wojskowy św. Henryka (Saksonia) Order Alberta (Saksonia) Order Lwa Zeryngeńskiego (Badenia) Order Henryka Lwa (Brunszwik) Krzyż Wielki Orderu Świętego Stefana Krzyż Wielki Orderu Leopolda (Austria) Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny) Order Podwójnego Smoka (Cesarstwo Chińskie) Złote Promienie z Rozetą Orderu Wschodzącego Słońca (Japonia) Złota i Srebrna Gwiazda Orderu Świętego Skarbu (Japonia, 1888–2003)
Multimedia w Wikimedia Commons

Erich Georg Alexander Sebastien von Falkenhayn (ur. 11 września 1861 w Białochowie, zm. 8 kwietnia 1922 w Poczdamie) – pruski generał piechoty[1]. W latach 1914–1916 szef sztabu generalnego i naczelny dowódca armii niemieckiej[2]. Turecki marszałek armii[1]. Odznaczony orderem Pour le Mérite z Liściem Dębu.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W dniu 17 kwietnia 1880 roku został mianowany porucznikiem[1]. W tym samym roku ukończył Korpus kadetów[3]. Stacjonował w 91 Oldenburskim Pułku Piechoty. W 1890 roku został przydzielony do pruskiego sztabu generalnego[3]. W marcu 1893 roku otrzymał stopień kapitana. W latach 1896–1903 był instruktorem armii chińskiej oraz attaché wojskowym. Został awansowany do stopnia majora w marcu 1899 roku. Jednocześnie został mianowany szefem sztabu Sił Ekspedycyjnych odpowiedzialnych za wyzwolenie ambasad w Pekinie podczas powstania bokserów[4]. Od 1903 roku stacjonował w 92 Pułku Piechoty. Został awansowany do stopnia podpułkownika we wrześniu 1905 roku. Otrzymał stopień pułkownika w maju 1908 roku. Został mianowany szefem sekcji Wielkiego Sztabu Generalnego. W późniejszym okresie był oficerem sztabowym XV Korpusu Armii w Strasburgu. W dniu 22 kwietnia 1912 roku otrzymał stopień generała majora. Natomiast 7 lipca 1913 roku został mianowany ministrem wojny w stopniu generała porucznika[5]

We wrześniu 1914 roku Helmuth von Moltke został przez cesarza zdymisjonowany z funkcji szefa sztabu generalnego[6]. Wówczas Falkenhayna mianowano na to stanowisko[7].

W dniu 20 stycznia 1915 roku został odwołany ze stanowiska ministra wojny[5]. Uznając front zachodni za najważniejszy, nowy wódz naczelny podjął wkrótce kolejną próbę rozstrzygnięcia wojny na Zachodzie, usiłując odciąć Anglików i Francuzów od dostępu do morza („wyścig ku morzu”). Próba ta nie powiodła się, więc Falkenhayn przyjął strategię powstrzymywania przeciwnika na froncie zachodnim i prowadzenia aktywnych działań na innych frontach, głównie na wschodnim, przez co zamierzał zmusić Rosję do przyjęcia odrębnego pokoju. W 1915 przygotował zwycięskie ofensywy na froncie wschodnim oraz doprowadził do zajęcia Serbii. Znalazł się jednak w konflikcie z naczelnym dowództwem amii niemieckiej na froncie wschodnim – feldmarszałkiem Hindenburgiem i gen. Ludendorffem, ponieważ sprzeciwiał się skierowaniu całego wysiłku przeciw Rosji. Nie wierzył bowiem w możliwość odniesienia pełnego zwycięstwa nad tym państwem i obawiał się osłabienia frontu zachodniego. Oczekując na rozstrzygnięcie polityczne z Rosją, zdecydował się osłabić aliantów zachodnich: poprzez ataki okrętów podwodnych na żeglugę angielską oraz przez „wykrwawienie” armii francuskiej. Temu drugiemu celowi służyła rozpoczęta w lutym 1916 ofensywa pod Verdun. Plan ataku został opracowany przez generała[7].

Porażka tego planu, ofensywa Brusiłowa na wschodzie i przystąpienie do wojny Rumunii poderwały zaufanie do Falkenhayna jako naczelnego wodza. W sierpniu 1916 roku generał został zdymisjonowany przez cesarza[8]. Mianowano w zamian Hindenburga oraz Ludendorffa[3].

Falkenhayna mianowano dowódcą 9 Armii(inne języki) walczącej przeciwko Rumunii (wrzesień 1916 – czerwiec 1917) gdzie, wspólnie z Grupą gen. Augusta von Mackensena, odniósł znaczące sukcesy, pokonując armię rumuńską i zdobywając Bukareszt. Wiosną 1917 wyjechał do Turcji. Tam został wyznaczony na naczelnego dowódcę niemiecko-tureckiej Grupy Armii Yildirim(inne języki) w składzie: 6 i 7 Armii (47 tys. żołnierzy, 308 armat). W październiku w skład Grupy weszła 7 Armia turecka (dowódca: gen. Fevzi Pasza) i 8 Armia (dowódca do 2.XII.1917 gen. Friedrich Kress von Kressenstein(inne języki)), a w grudniu weszła 4 Armia turecka (dowódca: gen. Dżemal Pasza) po rozformowaniu grupy Wojsk „Syria”. Początkowo grupa wojsk Falkenhayna miała nacierać na opanowany przez Anglików Bagdad, jednak operacja nie doszła do skutku. W związku z operacją zaczepną wojsk brytyjskich w syryjsko-palestyńskim teatrze działań wojennych Grupę przerzucono na ten kierunek. W związku z niepowodzeniami w lutym 1918 został odwołany. W dniu 9 czerwca 1917 roku został mianowany marszałkiem polnym armii osmańskiej[5]

Po traktacie brzeskim Państw Centralnych z Rosją Sowiecką, kończącym działania wojenne na froncie wschodnim, dowodził od 5 marca 1918 niemiecką 10 Armią(inne języki), zajmującą pozycje na białoruskim odcinku frontu wschodniego, z kwaterą dowódcy i sztabu w Grodnie. Oddziały Falkenhayna posuwały się z dotychczasowej linii frontu w kierunku Mińska, rozszerzając teren okupacyjny Ober-Ostu. Do 2 kwietnia wzięły do niewoli ok. 82 tys. żołnierzy rozsypującej się armii rosyjskiej, zdobyły ok. 800 tys. karabinów, ok. 10 tys. karabinów maszynowych, 3 mln pocisków i ok. 100 mln sztuk amunicji. Falkenhayn został wyznaczony na administratora wojennego białoruskiego obszaru Ober-Ostu. Odtworzył system administracji rosyjskiej na administrowanym terenie, walczył z partyzantką bolszewicką. Podpisany 11 listopada 1918 rozejm w Compiègne, kończący działania wojenne między Cesarstwem Niemieckim a Ententą unieważnił traktat brzeski, a Niemców zobowiązał do wycofania wojsk z okupowanych terenów Ober-Ostu. W związku z tymi postanowieniami, w listopadzie 1918 Falkenhayn rozpoczął ewakuację wojsk niemieckich z Białorusi (21.11 opuścił Połock, 22.11 – Rohaczów, 3.12 – Borysów, 10.12 – Mińsk). Do końca lutego 1919 wycofał wojska z całej Białorusi. Wojska niemieckie przekazywały opuszczane miejscowości Armii Czerwonej, pozostawiając znaczne ilości zapasów broni i materiału wojskowego. 28 lutego 1919 Falkenhayn zdał dowodzenie armią.

W 1919 roku przeszedł w stan spoczynku[8]. W tym samym roku przeprowadził się do rodzinnego pałacu[8]. W 1920 roku opublikował wspomnienia[2]

Posiadał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Fryderyka Wilhelma w Berlinie[9].

Zmarł w 1922 roku z powodu niewydolności nerek[2]

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c David T. Zabecki, Germany at War: 400 Years of Military History, s. 405-406, ISBN 978-1-59884-981-3 (ang.).
  2. ↑ a b c Carl Cavanagh Hodge, Encyclopedia of the Age of Imperialism, 1800-1914, s. 215, ISBN 978-0-313-33404-7.
  3. ↑ a b c Stanley Sandler, Ground Warfare: An International Encyclopedia, Tom 1, s. 270 (ang.).
  4. ↑ Spencer Tucker, Priscilla Mary Roberts, Encyclopedia of World War I, t. 1, s. 406-407 (ang.).
  5. ↑ a b c Spencer C. Tucker, World War I: A Country-by-Country Guide, s. 220-221 (ang.).
  6. ↑ Spencer Tucker, Priscilla Mary Roberts, World War I: A Student Encyclopedia, s. 658-659 (ang.).
  7. ↑ a b Spencer C. Tucker, 500 Great Military Leaders, s. 230-231 (ang.).
  8. ↑ a b c Joseph A. Biesinger, Germany: A Reference Guide from the Renaissance to the Present, s. 366 (ang.).
  9. ↑ Fachhochschule Potsdam, Promotionen honoris causa [online], Archivführer deutsche Kolonialgeschichte [dostęp 2022-12-26] (niem.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Pruscy ministrowie wojny

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Erich_von_Falkenhayn&oldid=74908973”