Fedra
królewna kreteńska | |
Występowanie | |
---|---|
Rodzina | |
Ojciec | |
Matka | |
Mąż | |
Rodzeństwo | |
Dzieci |
Fedra (gr. Φαίδρα Phaídra, łac. Phaedra) – w mitologii greckiej królewna kreteńska[1].
Uchodziła za córkę króla Minosa i Pazyfae oraz za siostrę Ariadny i Deukaliona[1]. Była żoną Tezeusza, matką Akamasa i Demofonta oraz macochą Hippolytosa (Hipolit)[1].
Mit
[edytuj | edytuj kod]Podczas nieobecności męża usiłowała uwieść swego pasierba Hippolytosa. Gdy ten odrzucił jej względy – powiesiła się, zostawiając list pożegnalny do męża, w którym oskarżała jego syna o próbę uwiedzenia. W rezultacie Hippolytos został wygnany.
Obecność w sztuce i nauce
[edytuj | edytuj kod]Na podstawie mitu powstała tragedia Eurypidesa Hippolytos uwieńczony, a później Racine’a Fedra (na scenie tytułową bohaterkę portretowały m.in. Rachel Félix i Sarah Bernhardt[2]). W obydwu historia mitologiczna została odpowiednio zmieniona i wzbogacona. Eurypides skupił się na ukazaniu grzechu kazirodztwa i podkreśleniu tragicznego patosu. Racine natomiast zmienił charakter i znaczenie Fedry, przedstawił ją jako kobietę rozdartą, na wpół oszalałą, dotkniętą boską niełaską – świadomą, że miłość, której doznaje jest grzeszna i zła, a jednak silniejsza niż moralność i poczucie obowiązku.
Swoją wizję mitu o Fedrze stworzył również Seneka Młodszy w tragedii Fedra. Główna bohaterka już od początku jest u Seneki zła i występna, bowiem – dla stoika, którym był autor tragedii – grzeszność wypływa nie z boskiego opętania, którym tłumaczy się Fedra, lecz z samego charakteru człowieka.
Fedra jest także jedną z bohaterek dwóch minioper Dariusa Milhauda Porzucenie Ariadny i Wyzwolenie Tezeusza[3].
Imieniem królewny została nazwana jedna z planetoid – (174) Phaedra.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 100. ISBN 83-04-04673-3.
- ↑ Arthur Gold, Robert Fizdale: The Divine Sarah: A Life of Sarah Bernhardt. Alfred A. Knopf, 1991, s. 124–125. ISBN 978-0-394-52879-3. (ang.).
- ↑ Piotr Kamiński: Tysiąc i jedna opera. T. 1. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne (PWM), 2008, s. 961-962. ISBN 978-83-224-0901-5.