Przejdź do zawartości

Franciszek Marek

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Franciszek Marek
Data i miejsce urodzenia

1930
Bełk

Profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia literatury, historia oświaty
Alma Mater

Uniwersytet Wrocławski

Habilitacja

1973
Uniwersytet Jagielloński

Profesura

30 lipca 1993

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Opolski

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Cytaty w Wikicytatach

Franciszek Antoni Marek (ur. 1930 w Bełku) – polski historyk, pedagog, specjalizujący się w historii literatury i historii oświaty, nauczyciel akademicki związany z Uniwersytetem Opolskim.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w 1930 w Bełku koło Rybnika. W latach 1945–1947 pracował w przedsiębiorstwie budowlanym w Żorach, a następnie w Hucie Łaziska jako pomocnik murarski. Uczęszczał do katolickiego Gimnazjum i Liceum im. św. Jacka w Katowicach. Maturę zdał w 1949 eksternistycznie przed Kuratorium Okręgu Szkolnego w Katowicach. Następnie pracował jako nauczyciel języka polskiego i równocześnie studiował polonistykę na Uniwersytecie Wrocławskim. Pod kierunkiem profesora Kolbuszewskiego napisał pracę magisterską zatytułowaną Życie literackie na Opolszczyźnie w latach 1763–1850[1].

W 1955 rozpoczął pracę w opolskiej Wyższej Szkole Pedagogicznej, wykładając historię wychowania. Doktoryzował się, a w 1973 uzyskał stopień doktora habilitowanego na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W 1993 otrzymywał tytuł profesora nauk humanistycznych[1].

W 1981 z poparciem działaczy NZS i „Solidarności” wybrany na prorektora WSP. Udzielał wsparcia represjonowanym działaczom NZS[2]. Pełnił na uczelni również wiele innych funkcji kierowniczych: wicedyrektora Instytutu Pedagogicznego, prodziekana, a następnie w latach 1990–1995 dziekana Wydziału Filologiczno-Historycznego[1].

3 kwietnia 1995[1] został pierwszym wybranym przez kolegium elektorów w wolnych wyborach rektorem, a drugim[3] po Jerzym Pośpiechu w historii nowo powstałego Uniwersytetu Opolskiego. Pokonał wówczas nieznacznie Stanisław Nicieję. Jego kadencja trwała tylko rok ze względu na dopasowanie się opolskiej uczelni do kalendarza wyborczego innych polskich uniwersytetów[4]. W tym czasie udało się powołać do życia Instytut Prawa i Administracji na Wydziale Ekonomicznym UO[5]. W następnych wyborach przegrał ze Stanisławem Nicieją, otrzymując 6 głosów (na 39 możliwych)[6].

Został także wykładowcą Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Opolu, gdzie objął funkcję dziekana Wydziału Pedagogiki[7][8].

W 1989 był współzałożycielem Związku Górnośląskiego[9]. W wyborach w tym samym roku ubiegał się o mandat senatorski z województwa opolskiego[10]. W 2013 został członkiem kapituły Śląskiej Nagrody im. Juliusza Ligonia[11].

Odznaczenia i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

W 2011 prezydent Bronisław Komorowski, za wybitne zasługi w pracy naukowo-badawczej, za osiągnięcia w działalności dydaktycznej i społecznej, odznaczył go Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[12]. Uhonorowany Nagrodą im. Karola Miarki (1986)[13] oraz Nagrodą im. Wojciecha Korfantego przyznaną przez Związek Górnośląski (2001)[14]. W 2024 otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Opolskiego[15].

Wybrane publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Najdawniejsze czasopisma polskie na Śląsku 1789–1854, wyd. PWN, Wrocław 1972.
  • Tragedia górnośląska, wyd. IŚ, Opole 1989.
  • Nieznane sąsiedztwo, wyd. ZG, Opole 1992.
  • Jan Amos Komeński – prekursor uniwersalizmu, wyd. WSP, Opole 1992.
  • Czy Polacy i Niemcy mogą zapomnieć o przeszłości?, wyd. WSP, Opole 1994.
  • Godność, dostojeństwo i posłannictwo uniwersytetu, wyd. UO, Opole 1995.
  • Syn Śląskiej Ziemi, wyd. TMZR, Racibórz 2005.
  • Polscy Ślązacy oskarżają, wyd. AJD, Częstochowa 2006.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d Stanisław Nicieja, Alma Mater Opoliensis. Księga jubileuszowa w 50. rocznicę Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu i 10. rocznicę powstania Uniwersytetu Opolskiego, wyd. UO, Opole 2004, s. 225.
  2. ↑ Mariusz Patelski, Niezależne Zrzeszenie Studentów w Opolu 1980–1990. Zarys działalności na tle lokalnego środowiska akademickiego, wyd. Fundacja im. Mieczysława Dumnickiego, Opole 2010.
  3. ↑ Leszek Frelich: Prof. Marek bajdurzy o Śląsku. wyborcza.pl, 2012-04-08. [dostęp 2013-09-10].
  4. ↑ Stanisław Nicieja, Alma Mater Opoliensis. Księga jubileuszowa w 50. rocznicę Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu i 10. rocznicę powstania Uniwersytetu Opolskiego, wyd. UO, Opole 2004, s. 231.
  5. ↑ Stanisław Nicieja, Alma Mater Opoliensis. Księga jubileuszowa w 50. rocznicę Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu i 10. rocznicę powstania Uniwersytetu Opolskiego, wyd. UO, Opole 2004, s. 232.
  6. ↑ Stanisław Nicieja, Alma Mater Opoliensis. Księga jubileuszowa w 50. rocznicę Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu i 10. rocznicę powstania Uniwersytetu Opolskiego, wyd. UO, Opole 2004, s. 238.
  7. ↑ Prof. zw. dr hab. Franciszek Marek – Informacje o pracowniku. wszia.opole.pl. [dostęp 2013-09-10].
  8. ↑ Struktura Wydziału Pedagogicznego. wszia.opole.pl. [dostęp 2013-09-10].
  9. ↑ Z historii Związku Górnośląskiego. zgpiekary.pl. [dostęp 2016-10-29].
  10. ↑ M.P. z 1989 r. nr 21, poz. 150
  11. ↑ Komunikat Kapituły Śląskiej Nagrody im. Juliusza Ligonia. civitaschristiana.pl. [dostęp 2013-09-10].
  12. ↑ M.P. z 2011 r. nr 111, poz. 1131
  13. ↑ Wyróżnieni Nagrodą im. Karola Miarki. slaskie.pl. [dostęp 2016-11-01].
  14. ↑ Laureaci nagrody im. Wojciecha Korfantego. zwiazekg.type.pl, 17 czerwca 2011. [dostęp 2016-11-01].
  15. ↑ Prof. Franciszek Antoni Marek doktorem honoris causa UO. uni.opole.pl, 16 kwietnia 2024. [dostęp 2024-05-11].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Prof. dr hab. Franciszek Marek, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2013-09-10].
  • Stanisław Nicieja, Alma Mater Opoliensis. Ludzie, fakty, wydarzenia. Księga jubileuszowa w 50. rocznicę Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu i 10. rocznicę powstania Uniwersytetu Opolskiego, wyd. UO, Opole 2004.
Rektorzy Uniwersytetu Opolskiego
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Franciszek_Marek&oldid=73759338”