Frutarianizm
.jpg)
Frutarianizm (rzadziej dieta frutariańska, od ang. fruitarianism) – przykład monodiety; sposób odżywiania[1], będący skrajnie restrykcyjną odmianą weganizmu, w której dopuszcza się spożywanie wyłącznie surowych owoców, orzechów i nasion[2][3]. Frutarianie są także witarianami, to znaczy odrzucają gotowanie i inne formy obróbki termicznej. Dieta frutariańska jest oparta na owocach; także tych, które kulinarnie są uważane za warzywa, a botanicznie są zaklasyfikowane jako owoce[4]. Frutarianie uzasadniają swój sposób odżywiania odwołując się do klasyfikacji gatunku ludzkiego i jego pokrewieństwa z innymi człowiekowatymi oraz powołując się na ich naturalną dietę[potrzebny przypis]. Przypisują często owocom magiczne działanie, wierząc że są pokarmem "wysokowibracyjnym"[potrzebny przypis]. Frutarianie wierzą, że nie należy jeść owoców, których zerwanie uśmierciłoby roślinę[5][6][7], wyklucza to wykopywanie, wyrywanie z korzeniami, ścinanie i inne działania rolnicze. Najbardziej radykalni frutarianie jedzą tylko te, które same spadną na ziemię[8][9].
Krytyka
[edytuj | edytuj kod]Dieta frutariańska powoduje niedobory wapnia, białka, żelaza, cynku, witaminy D, witamin z grupy B (zwłaszcza B12) i niezbędnych kwasów tłuszczowych[10]. Diety witariańskie są powiązane z niską gęstością kości[11], erozją zębów[12] i zaburzeniami miesiączkowania[13].
Frutarianizm jako zaburzenie odżywiania
[edytuj | edytuj kod]Krytycy twierdzą, że fruitarianizm może stanowić przejaw ortoreksji[14][15][16], zaburzenia odżywiania skoncentrowanego na nadmiernej dbałości o zdrowe odżywianie[17][18]. Podczas gdy przechodzenie na restrykcyjną dietę nie jest koniecznie tym samym co zaburzenie odżywiania, lekarze ostrzegają, że poważne ograniczenia żywieniowe nieodłącznie związane z dietą frutariańską mogą wywołać ortoreksję[19][20].
Prawdziwie skrajna dieta, taka jak fruitarianizm, jest niemalże z definicji ortoreksyczna – nie zapewnia ona żywienia zgodnego ze zdrowiem, a aby stać się frutarianem, osoba musiała już dosyć daleko zajść na ścieżce obsesji.
W korzystne działanie diety frutariańskiej wierzył Steve Jobs, który twierdził, że będąc na tej diecie wystarczy kąpać się raz w tygodniu[21], co jednak powodowało problemy towarzyskie[22]. Ashton Kutcher, przygotowując się do roli Jobsa w filmie biograficznym, przeszedł na dietę frutariańską, co doprowadziło do zaburzeń funkcjonowania trzustki i hospitalizacji[23].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Living and Raw Foods: Types of Raw Food Diets: A Brief Survey [online], www.living-foods.com [dostęp 2019-05-20].
- ↑ Dorota Czerwińska, Edyta Gulińska: Podstawy żywienia człowieka. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, cop. 2005, s. 155. ISBN 978-83-02-09152-0.
- ↑ The Vegetarian Society UK - Information Sheet - Definitions [online], web.archive.org, 28 listopada 1999 [dostęp 2019-05-20] [zarchiwizowane z adresu 1999-11-28].
- ↑ Marie V Krause, L Kathleen Mahan, Food, nutrition, and diet therapy : a textbook of nutritional care, wyd. 7th ed, Philadelphia: Saunders, 1984, ISBN 0-7216-5514-9, OCLC 10207557 [dostęp 2019-05-20].
- ↑ Catherine G Ratzin Jackson, Nutrition for the recreational athlete, Boca Raton: CRC Press, 1995, ISBN 0-8493-7914-8, OCLC 30593607 [dostęp 2019-05-20].
- ↑ Rod Preece, Sins of the flesh : a history of ethical vegetarian thought, Vancouver: UBC Press, 2008, ISBN 0-7748-1511-6, OCLC 646864135 [dostęp 2019-05-20].
- ↑ Patricia Queen. Samour, Kathy King RD., Handbook of pediatric nutrition, wyd. 3rd ed, Sudbury, Mass.: Jones and Bartlett, 2005, ISBN 0-7637-8356-0, OCLC 57236027 [dostęp 2019-05-20].
- ↑ Medonet, Dieta frutariańska [online], medonet.pl, 4 stycznia 2019.
- ↑ Adam Gollner, The fruit hunters : a story of nature, adventure, commerce and obsession, Scribner trade paperback edition, New York, ISBN 978-1-4767-0499-9, OCLC 816512818 [dostęp 2019-05-20].
- ↑ The Health Promotion Program: Fruitarian teens: Are they stunting their growth?. Columbia University. [dostęp 2019-05-19].
- ↑ L. Fontana, JL Shew. Low bone mass in subjects on a long-term raw vegetarian diet.. „Arch Intern Med”, 2005. DOI: 10.1001/archinte.165.6.684.
- ↑ C. Ganss, M. Schlechtriemen. Dental erosions in subjects living on a raw food diet.. „Caries Research”, 1999. DOI: 10.1159/000016498.
- ↑ C Koebnick, C Strassner. Consequences of a long-term raw food diet on body weight and menstruation: results of a questionnaire survey.. „Annals of Nutrition and Metabolism”. Karger. DOI: 10.1159/000012770.
- ↑ Orthorexia: An unhealhty obsession with healthy eating [online], Chris Beat Cancer, 20 lipca 2012 [dostęp 2019-05-20].
- ↑ When Healthy Eating Becomes a Dangerous Obsession [online], Kitchn [dostęp 2019-05-20] (ang.).
- ↑ Dominik Olejniczak i inni, Analysis concerning nutritional behaviors in the context of the risk of orthorexia, „Neuropsychiatric Disease and Treatment”, 13, 2017, s. 543–550, DOI: 10.2147/NDT.S129660, ISSN 1176-6328, PMID: 28260900, PMCID: PMC5328602 [dostęp 2019-05-20].
- ↑ Małgorzata Janas-Kozik i inni, [Orthorexia--a new diagnosis?], „Psychiatria Polska”, 46 (3), 2012, s. 441–450, ISSN 0033-2674, PMID: 23045897 [dostęp 2019-05-20].
- ↑ Emalie Marthe, Inside the Strange World of 'Fruitarians,' Who Only Eat Raw Fruit [online], Vice, 3 września 2016 [dostęp 2019-05-20] (ang.).
- ↑ Alexandra Kleeman, This means raw: extreme dieting and the battle among fruitarians, „The Guardian”, 3 grudnia 2014, ISSN 0261-3077 [dostęp 2019-05-20] (ang.).
- ↑ To Those Considering A Fruitarian Diet [online], www.beyondveg.com [dostęp 2019-05-20].
- ↑ Walter Isaacson, Steve Jobs, First Simon & Schuster ebook edition, New York 2011, s. 83, ISBN 978-1-4516-4853-9, OCLC 713189055 [dostęp 2019-05-21].
- ↑ Melissa Dahl, The strange eating habits of Steve Jobs [online], NBC News, 2 listopada 2011 [dostęp 2019-05-21] (ang.).
- ↑ Ashton Kutcher suffers health scare prepping for 'Jobs' [online], USA TODAY [dostęp 2019-05-21] (ang.).
