Przejdź do zawartości

Gustaw Macewicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gustaw Macewicz
Ilustracja
generał brygady generał brygady
Pełne imię i nazwisko

Gustaw Juliusz Ksawery Macewicz

Data i miejsce urodzenia

3 września 1878
Prussy

Data i miejsce śmierci

1 lutego 1933
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

19001925

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Formacja

Carskie Siły Powietrzne
I Korpus Polski
Armia Wielkopolska
Lotnictwo Wojska Polskiego

Jednostki

9 pułku kirasjerów,
7 eskadra lotnicza,
9 dywizjon lotniczy,
I Korpus Polski w Rosji

Stanowiska

dowódca eskadry,
dowódca dywizjonu,
Inspektor Wojsk Lotniczych

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny III klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza IV klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny IV klasy (Imperium Rosyjskie)
Grób gen. Gustawa Macewicza (1878-1933) na Wojskowych Powązkach w Warszawie

Gustaw Juliusz Ksawery Macewicz (ur. 3 września 1878 w majątku Prussy, zm. 1 lutego 1933 w Warszawie) – pułkownik awiacji Armii Imperium Rosyjskiego i generał brygady Wojska Polskiego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Gustaw Juliusz Ksawery Macewicz urodził się 3 września 1878 w majątku Prussy, w powiecie czerkaskim, w ówczesnej guberni kijowskiej. Był synem Gustawa Macewicza i Kazimiery z Cywińskich. Po ukończeniu 7 klas szkoły realnej Pankiewicza w Warszawie wstąpił do Oficerskiej Szkoły Kawalerii w Jelizawetgradzie. Od 1900 oficer zawodowy armii rosyjskiej, służył do 1911 w stopniu korneta w 9 pułku kirasjerów w Białej Cerkwi[1]. W 1911 skończył pierwszy kurs pilotażu wojskowego w Rosji. Ukończył szkołę pilotów w Sewastopolu. Początkowo dowodził 7 eskadrą lotniczą, później objął dowództwo 9 dywizjonu lotniczego w Ossowcu. Po wybuchu I wojny światowej objął stanowisko inspektora wojsk lotniczych w sztabie Rosyjskiego Frontu Zachodniego. W 1916 uległ ciężkiemu wypadkowi lotniczemu, w wyniku którego zapadł na ciężką chorobę płuc.

Będąc w stopniu podpułkownika wstąpił w 1917 do I Korpusu Polskiego. W październiku 1918 przyjechał do Polski i wstąpił do Wojska Polskiego. 22 stycznia 1919 został mianowany inspektorem wojsk lotniczych formacji wielkopolskich (dowódcą lotnictwa byłego zaboru pruskiego) z kwaterą w Poznaniu.

23 maja 1919 został oficjalnie przyjęty przez Komisariat Naczelnej Rady Ludowej do Sił Zbrojnych Polskich w byłym zaborze pruskim, w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1914[2]. 23 czerwca 1919 Komisariat Naczelnej Rady Ludowej nadał mu starszeństwo w posiadanej szarży pułkownika wojsk lotniczych od dnia 1 stycznia 1913, a dwa dni później, na wniosek głównodowodzącego generała piechoty Józefa Dowbor-Muśnickiego, mianował generałem podporucznikiem w wojskach lotniczych[3].

Od 25 września 1919 roku Naczelny Wódz Wojsk Polskich przyjął go formalnie do Wojska Polskiego i mianował Inspektorem Wojsk Lotniczych[4]. Między innymi, połączył on formacje lotnicze powstałe w centralnej Polsce z lotnictwem wielkopolskim i przybyłym z Francji lotnictwem Armii Hallera. 7 marca 1920 został dowódcą polskiego lotnictwa wojskowego - szefem Departamentu Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych. Doprowadził do wzmocnienia lotnictwa polskiego do 20 eskadr (wiosna 1920).

29 maja 1920 Naczelny Wódz zatwierdził go w stopniu pułkownika Wojsk Lotniczych ze starszeństwem z dniem 1 kwietnia 1920[5], a 4 czerwca 1920 Minister Spraw Wojskowych, generał porucznik Józef Leśniewski zezwolił mu korzystać z tytułu generała podporucznika[6].

Ze stanowiska szefa departamentu został odwołany 20 stycznia 1923, na skutek choroby. Począwszy od 30 września 1925 został przeniesiony w stan spoczynku. Był inicjatorem budowy Pomnika Ku Czci Poległych Lotników oraz brał udział w działalności charytatywnej dla lotników inwalidów oraz rodzin poległych lotników.

Za wielkie zasługi, jakie położył na polu organizacji lotnictwa jako pierwszy Inspektor Lotnictwa i Szef Departamentu III Żeglugi Napowietrznej MSWojsk. został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A18-1-1)[7].

Awanse

[edytuj | edytuj kod]

w Armii Imperium Rosyjskiego

  • podporucznik - 1900
  • porucznik - 1904
  • podrotmistrz - 1908
  • rotmistrz - 1916
  • podpułkownik - 1917

w Siłach Zbrojnych Polskich w byłym zaborze pruskim

  • pułkownik - 23 maja 1919 ze starszeństwem z 1 stycznia 1913
  • generał podporucznik - 23 czerwca 1919

w Wojsku Polskim

  • pułkownik - zatwierdzony 29 maja 1920 ze starszeństwem z dniem 1 kwietnia 1920
  • tytularny generał podporucznik - 4 czerwca 1920
  • generał brygady - zweryfikowany 3 maja 1922 ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 w korpusie generałów

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Jerzy Pawlak: Pamie̢ci lotników polskich 1918-1945. Dom Wydawniczy Bellona, 1998, s. 339. ISBN 83-11-08786-5, ISBN 978-83-11-08786-6.
  2. Tygodnik Urzędowy Naczelnej Rady Ludowej Nr 16 z 4 czerwca 1919 r. s.73.
  3. Tygodnik Urzędowy Naczelnej Rady Ludowej Nr 29 z 21 lipca 1919 r. s. 151-152. Dekret Nr 171 Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej z dnia 25 czerwca 1919 r. o mianowaniu pułkownika Gustawa Macewicza generałem podporucznikiem został powtórzony w Tygodniku Urzędowym NRL Nr 49 z 20 września 1919 r. s. 250.
  4. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 93 z 25 października 1919 roku, poz. 3496, 3511.
  5. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 21 z 9 czerwca 1920 r. s. 401.
  6. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 21 z 9 czerwca 1920 r. s. 420.
  7. Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
  8. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 19.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Ku Czci Poległych Lotników Księga Pamiątkowa, Praca zbiorowa pod red. mjr dypl. pil. Mariana Romeyki, Warszawa 1933.
  • Stefan Czmur, Waldemar Wójcik, Generałowie w stalowych mundurach, Dom Wydawniczy "Bellona" i Redakcja Czasopism Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej, Warszawa-Poznań 2003, ISBN 83-11-09587-6, ISBN 83-902541-3-1.
  • Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione.
  • Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa: Bellona, 1994, ISBN 83-11-08262-6, OCLC 830050159.