Henryk Żaliński

Henryk Żaliński
Data i miejsce urodzenia	9 grudnia 1938 ; Działoszyce
	Profesor nauk humanistycznych
	Specjalność: historia Polski i powszechna XIX wieku
Alma Mater	Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Krakowie
Doktorat	1970 – historia ; Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Krakowie
Habilitacja	1991 – historia ; Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Krakowie
Profesura	2009
	Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
	Rektor
Okres spraw.	2005–2008
Poprzednik	Michał Śliwa
Następca	Michał Śliwa
	Odznaczenia

Henryk Wojciech Żaliński (ur. 9 grudnia 1938 w Działoszycach) – polski historyk i nauczyciel akademicki, profesor nauk humanistycznych, rektor Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (2005–2008).

Życiorys

W 1961 ukończył studia historyczne w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie. Był uczniem profesorów Heleny Rzadkowskiej i Mariana Tyrowicza. W pracy zawodowej specjalizował się w historii Polski i powszechnej XIX wieku, historii polskich powstań narodowych oraz działalności konspiracyjno-spiskowej (1815–1864), dziejów Polonii, biografistyki i prasoznawstwa, skupiając się na badaniach Wielkiej Emigracji. Stopień doktora nauk humanistycznych uzyskał w 1970. W 1991 rada Wydziału Humanistycznego Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie nadała mu stopień doktora habilitowanego na podstawie rozprawy zatytułowanej Poglądy Hotelu Lambert na kształt powstania zbrojnego 1832–1846. Profesorem nadzwyczajnym został w 1993. W 2009 otrzymał tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych.

Na początku lat 60. pracował jako nauczyciel w szkole dla pracujących. Od 1962 związany z krakowską uczelnią pedagogiczną, która zmieniła nazwę na Akademię Pedagogiczną im. KEN, a następnie na Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN. W 1991 został kierownikiem Katedry Historii XIX wieku, był też wicedyrektorem (1991–1994) i dyrektorem (1994–1999) Instytutu Historii. W latach 1999–2005 pełnił funkcję prorektora ds. nauki i współpracy z zagranicą. W kadencji 2005–2008 zajmował stanowisko rektora Akademii Pedagogicznej. Przewodniczył Konferencji Rektorów Uczelni Pedagogicznych.

Wchodził w skład Komitetu Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk, był członkiem komitetu redakcyjnego „Studiów Historycznych”. Członek Polskiego Stowarzyszenia Autorów, Dziennikarzy i Tłumaczy w Europie z siedzibą w Paryżu (APAJTE), Światowej Rady Badań nad Polonią, Polskiego Towarzystwa Historycznego, Komisji PAU do Badań Diaspory Polskiej oraz Komisji Prasoznawstwa przy Polskiej Akademii Nauk.

Należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Pełnił funkcję członka komitetu uczelnianego PZPR w WSP^[1].

Odznaczenia i wyróżnienia

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim (1991) i Krzyżem Oficerskim (2003)^[2] Orderu Odrodzenia Polski. Wyróżniony m.in. Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1985) oraz medalem honorowym „Polonia Semper Fidelis” (1998). W 2008 otrzymał tytuł profesora honorowego Narodowego Uniwersytetu im. Iwana Ohijenki w Kamieńcu Podolskim.

Publikacje

1976: Kształt polityczny Polski w ideologii Towarzystwa Demokratycznego Polskiego (1832–1946).
1976: Towarzystwo Demokratyczne Polskie o władzach powstańczych. Z dziejów myśli wojskowej wielkiej Emigracji.
1982: Stracone szanse: Wielka Emigracja o powstaniu listopadowym.
1990: Poglądy Hotelu Lambert na kształt powstania zbrojnego 1832–1846.
1992: Społeczeństwo i niepodległość (współredaktor).
1994: Galicyjskie dylematy (współredaktor).
1995: Lwów. Miasto, społeczeństwo, kultura. Studia z dziejów Lwowa. T. I (współredaktor).
1998: Lwów. Miasto, społeczeństwo, kultura. Studia z dziejów Lwowa. T. II (współredaktor).
1999: Wielka Historia Polski. T. VI: 1815–1848 (współautor).
2002: Wielka Historia Polski. T. IV: 1696–1830 (współautor).
2002: Wielka Historia Polski. T. V: 1830–1864 (współautor).
2006: Kraj, emigracja, niepodległość: studia i szkice.
2007: O nas bez nas. Historia Polski w historiografiach obcojęzycznych (współredaktor).
2009: Galicja w Księstwie Warszawskim (współredaktor).
2010: Mélanges offerts à Bronisław Geremek. Par ses Collègues, Admirateurs et Amis de Pologne et de France (współredaktor).
2020: Jan Żaliński, Pamiętnik. Wspomnienia z Działoszyc (1904–1939) (redaktor).

Przypisy

↑ Józef Hampel, Marian Różycki, Jan Szmyd. Podstawowa Organizacja Partyjna w latach 1961–1971. „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Krakowie”. Z. 46, s. 358, 1973. Kraków.
↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 29 września 2003 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2004 r. nr 4, poz. 61).

Bibliografia

Prof. dr hab. Henryk Żaliński, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2012-10-18] .
Henryk Żaliński. up.krakow.pl. [dostęp 2012-10-18].

[1] Józef Hampel, Marian Różycki, Jan Szmyd. Podstawowa Organizacja Partyjna w latach 1961–1971. „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Krakowie”. Z. 46, s. 358, 1973. Kraków.

[2] Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 29 września 2003 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2004 r. nr 4, poz. 61).

[1]

[2]

Rektorzy Wyższej Szkoły Pedagogicznej (1946–1999)	Stefan Szuman (1946–1948) Stanisław Skalski (1948–1949) Kazimierz Piwarski (1949–1950) Zygmunt Mysłakowski (1950–1956) Wincenty Danek (1956–1971) Zenon Moszner (1971–1975) Bolesław Faron (1975–1980) Tadeusz Ziętara (1980–1981) Zenon Moszner (1981–1984) Mieczysław Rozmus (1984–1990) Zenon Uryga (1990–1993) Feliks Kiryk (1993–1999)
Rektorzy Akademii Pedagogicznej (1999–2008)	Michał Śliwa (1999–2005) Henryk Żaliński (2005–2008)
Rektorzy Uniwersytetu Pedagogicznego (2008–2023)	Michał Śliwa (2008–2016) Kazimierz Karolczak (2016–2020) Piotr Borek (2020–)
Rektorzy Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej (od 2023)	Piotr Borek (2020–)