Henryk Borek

Henryk Borek

Henryk Borek (w środku) wręcza indeksy studentom opolskiej WSP w 1970
Data i miejsce urodzenia	13 stycznia 1929 Jędrysek
Data i miejsce śmierci	6 grudnia 1986 Opole
profesor nauk humanistycznych
Specjalność: filologia polska, literaturoznawstwo
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Doktorat	1960
Habilitacja	1967
Profesura	1973
nauczyciel akademicki
Uczelnia	Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Opolu
Odznaczenia

Henryk Borek (ur. 13 stycznia 1929 w Jędrysku, zm. 6 grudnia 1986 w Opolu) – polski filolog polski, specjalizujący się w językoznawstwie oraz historii kultury i języka polskiego, nauczyciel akademicki związany z Wyższą Szkołą Pedagogiczną w Opolu.

Życiorys

Urodził się w 1929 w Jędrysku, wsi położonej w powiecie tarnogórskim. Ukończył Liceum Ogólnokształcące Męskie w Tarnowskich Górach, po czym studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Należał do uczniów prof. Stanisława Rosponda i Witolda Taszyckiego. Po otrzymaniu tytułu magistra polonistyki zamieszkał w Opolu, gdzie podjął pracę jako nauczyciel języka polskiego w liceum ogólnokształcącym. 1 września 1955 roku został zatrudniony w Katedrze Języka Polskiego opolskiej WSP. Na uczelni tej zrobił błyskotliwą karierę, będąc jej pierwszym doktorantem. Przeszedł tam ponadto przez wszystkie szczeble kariery zawodowej, w 1960 – uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych, w 1967 – habilitował się, w 1973 – Rada Państwa nadała Mu tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego, a w 1982 – profesora zwyczajnego.

Był jednym z najwybitniejszych polskich onomastów. Był bardzo płodny naukowo oraz aktywny. Recenzował wiele prac, angażował się społecznie i należał do jednych z pierwszych osób, które podjęły starania o utworzenie w Opolu uniwersytetu. W kierowanej przez siebie katedrze skupił wielu zdolnych asystentów i adiunktów, doprowadzając do tego, iż opolska polonistyka stała się czołowym ośrodkiem językoznawczym w kraju. Zmarł niespodziewanie w Opolu w 1986 roku.

Publikacje

Do głównych jego publikacji należą:

• Język Adama Gdaciusa: przyczynek do dziejów polszczyzny śląskiej, wyd. Ossolineum, Wrocław 1962.
• Zachodniosłowiańskie nazwy toponimiczne z formantem -ьn-, Wrocław, 1968.
• Dwudziestolecie Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu 1950-1970. Księga pamiątkowa, wyd. PWN, Opole 1970.
• Opolszczyzna w świetle nazw miejscowych, wyd. IŚ, Warszawa 1972.
• Nazwiska mieszkańców Bytomia od końca XVI wieku do roku 1740. Studium nazewnicze i społeczno-narodowościowe, wyd. PWN, Warszawa 1976.
• Hydronimia Odry : wykaz nazw w układzie hydrograficznym, wyd. Instytut Śląski w Opolu, Opole 1983 (redaktor).
• Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska, wyd. PWN, Warszawa-Wrocław 1985.
• Wśród śląskich nazw, wyd. Instytut Śląski w Opolu, Opole 1986.
• Górny Śląsk w świetle nazw miejscowych, wyd. Instytut Śląski w Opolu, Opole 1988.

Odznaczenia i nagrody

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Złoty Krzyż Zasługi
• Srebrny Krzyż Zasługi
• Medal Komisji Edukacji Narodowej
• Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
• Nagroda Województwa Opolskiego I stopnia (1975)
• Nagrody resortowe III stopnia (1968, 1972), II stopnia (1984)

Bibliografia

• Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, str. 114-115
• Prof. dr hab. Henryk Borek, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2012-02-24] .
• Stanisław Nicieja, Alma Mater Opoliensis, ludzie, fakty, wydarzenia, wyd. UO, Opole 2004.