Izaak Meir Lewin

Izaak Meir Lewin
‏יצחק-מאיר לוין‎
Data i miejsce urodzenia	30 stycznia 1893 ; Góra Kalwaria, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	7 sierpnia 1971 ; Jerozolima
	Przewodniczący Agudat Israel (Polska)
Okres	od 1930; do 1940
	Przewodniczący światowej organizacji Agudat Israel
Okres	od 1937
	Minister opieki społecznej; w tymczasowym oraz I, II i III rządzie; Ben Guriona
Okres	od 14 maja 1948; do 18 września 1952
Przynależność polityczna	Agudat Israel, Zjednoczony Front Religijny
Poprzednik	brak
Następca	Chajjim Mosze Szapira
	Poseł do Knesetu
Okres	od 14 lutego 1949; do 7 sierpnia 1971
Przynależność polityczna	Zjednoczony Front Religijny, Agudat Israel, Religijny Front Tory
	Multimedia w Wikimedia Commons

Izaak Meir Lewin, Jicchak-Me’ir Lewin (hebr.: יצחק-מאיר לוין, ang.: Yitzhak-Meir Levin, ur. 30 stycznia 1893 w Górze Kalwarii, zm. 7 sierpnia 1971 w Jerozolimie) – polski i izraelski rabin, działacz społeczny i polityk, w latach 1930–1940 przewodniczący partii Agudat Israel w Polsce, od 1937 przewodniczący światowej organizacji Agudat Israel. W 1948 sygnatariusz Deklaracji niepodległości Izraela, w latach 1948–1952 minister opieki społecznej Izraela, od 1949 do śmierci w 1971 poseł do Knesetu z listy Agudat Israel lub prawicowych koalicji, których ta partia była częścią.

Życiorys

Urodził się w Górze Kalwarii^[1], w królestwie kongresowym, 30 stycznia 1893^[2] lub w 1894^[1]. W wieku 16 lat ożenił się z córką cadyka Abrahama Mordechaja Altera – głowy chasydzkiej dynastii Ger z Góry Kalwarii^[3]. Kształcił się w jesziwie, został certyfikowanym rabinem^[2].

Podczas I wojny światowej zaangażował się w pomoc ofiarom wojny w Warszawie^[1]^[2]. Został jednym z członków Agudy – międzynarodowej, politycznej organizacji ultraortodoksji żydowskiej. W niepodległej II Rzeczypospolitej został, dzięki wpływom dynastii Ger, jednym z przywódców Agudy, działającej w Polsce jako partia polityczna Agudat Israel (Związek Izraela). Interesował się zwłaszcza rozwojem ortodoksyjnego szkolnictwa żydowskiego^[1]. Był jednym z organizatorów Beis Jaakow – systemu szkół przeznaczonych dla dziewcząt pochodzących z ortodoksyjnych środowisk żydowskich. W 1924 został wybrany jako przedstawiciel Agudat Israel w radzie miasta Warszawy^[2]. Od 1929 był członkiem światowego prezydium Agudy, a od 1930 przewodniczącym partii w Polsce^[1].

W latach trzydziestych XX wieku zbliżył się nieco do programu i taktyki syjonistów, a w 1935 odwiedził Palestynę, będącą wówczas brytyjskim mandatem. Następstwem tej wizyty była reforma we władzach Agudat Israel, która zgodziła się z syjonistyczną wizją stworzenia państwa dla Żydów w Palestynie^[1]. Od 1937 współprzewodniczył światowej organizacji Agudat Israel. W sierpniu 1939 zachorował w Krynicy na tyfus^[4]. Po wybuchu II wojny światowej i rozpoczęciu niemieckiej okupacji Warszawy, został delegowany do judenratu^[1]. W 1940 udało mu się opuścić Warszawę i wyemigrować do Palestyny^[1]^[2], gdzie działał w Reprezentacji Żydostwa Polskiego^[1]. Od 1940 był już samodzielnie przewodniczącym światowego Agudat Israel, z czasem został wybrany przewodniczącym partii również w Palestynie^[2]. Mieszkał w Jerozolimie^[3].

14 maja 1948 został jednym z sygnatariuszy Deklaracji niepodległości Izraela^[5]. Jednocześnie wszedł, jako minister opieki społecznej, w skład utworzonego w tym samym dniu, tymczasowego rządu Izraela pod przywództwem Dawida Ben Guriona^[6].

W wyborach parlamentarnych w 1949 po raz pierwszy dostał się do izraelskiego parlamentu z listy Zjednoczonego Frontu Religijnego, skupiającego różne ugrupowania religijne^[2]. W pierwszym rządzie Izraela, powołanym 10 marca, pozostał na stanowisku ministra opieki społecznej^[7]. Funkcję utrzmał również w urzędującym od 1 listopada 1950 do 8 października 1951 drugim rządzie Ben Guriona^[8].

W wyborach w 1951 Agudat Israel wystawiło własną listę, z której weszło trzech posłów, w tym Lewin^[2]. Pozostał na stanowisku ministra również w zaprzysiężonym 8 października trzecim rządzie premiera Ben Guriona^[2]. Jednak w następnym roku, 18 września 1952 – w ramach protestu przeciw służbie publicznej kobiet^[1] – zrezygnował ze swej funkcji^[9]. Stanowisko ministra pozostało nieobsadzone do 24 grudnia, kiedy to objął je, już w kolejnym rządzie Ben Guriona, Chajjim Mosze Szapira^[10]. Lewin od 1954 był prezydentem światowego komitetu i światowej egzekutywy Agudat Israel^[1].

W wyborach w 1955 i w 1959 Lewin zdobywał mandat z list Religijnego Frontu Tory. W Knesecie trzeciej kadencji zasiadał w komisjach prawa, sprawiedliwości i konstytucyjnej oraz budownictwa, zaś w czwartym Knesecie w komisji finansów. W kolejnych trzech wyborach – w 1961, 1965 oraz w 1969 z sukcesem kandydował z listy Agudat Israel^[2].

Zmarł 7 sierpnia 1971^[2] w Jerozolimie^[1]. Mandat poselski objął po nim Jehuda Me’ir Abramowicz^[11]. Pochowany 8 sierpnia 1971 spoczął na żydowskim cmentarzu na Górze Oliwnej w Jerozolimie. W pogrzebie brali udział prezydent Izraela Zalman Szazar, przewodniczący Knesetu Re’uwen Barkat, obaj naczelni rabini Izraela: Isser Jehuda Unterman (aszkenazyjski) i Jicchak Nissim (sefardyjski) oraz przedstawiciele rządu i Sądu Najwyższego^[3].

Był autorem licznych publikacji dotyczących Agudat Israel, Izraela i kwestii żydowskiej, wydawanych w Polsce i w Izraelu^[2].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Rafał Żebrowski: Lewin Izaak (Icchak) Meir. [w:] Polski Słownik Judaistyczny [on-line]. Żydowski Instytut Historyczny. [dostęp 2017-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-13)].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Izaak Meir Lewin (ang.) – profil na stronie Knesetu.
↑ ^a ^b ^c Thousands Pay Last Respects to Rabbi Yitzhak Meir Levin, 77, Agudath Israel Leader. jta.org, 9 sierpnia 1971. [dostęp 2017-01-22]. (ang.).
↑ Lewin, Head of Polish Agudath Israel, Seriously Ill. jta.org. [dostęp 2017-01-22]. (ang.).
↑ Proclamation of Independence. knesset.gov.il. [dostęp 2016-12-12]. (ang.).
↑ All Governments of Israel. Provisional State Council: Provisional Government. knesset.gov.il. [dostęp 2017-01-22]. (ang.).
↑ All Governments of Israel. First Knesset: Government 1. knesset.gov.il. [dostęp 2017-01-22]. (ang.).
↑ All Governments of Israel. First Knesset: Government 2. knesset.gov.il. [dostęp 2017-01-22]. (ang.).
↑ All Governments of Israel. Second Knesset: Government 3. knesset.gov.il. [dostęp 2017-01-22]. (ang.).
↑ All Ministers in the Ministry of Labor and Social Welfare. knesset.gov.il. [dostęp 2017-01-22]. (ang.).
↑ Members of the Seventh Knesset. knesset.gov.il. [dostęp 2017-01-04].

[PSJ-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Rafał Żebrowski: Lewin Izaak (Icchak) Meir. [w:] Polski Słownik Judaistyczny [on-line]. Żydowski Instytut Historyczny. [dostęp 2017-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-13)].

[kneset-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Izaak Meir Lewin (ang.) – profil na stronie Knesetu.

[death-3] Thousands Pay Last Respects to Rabbi Yitzhak Meir Levin, 77, Agudath Israel Leader. jta.org, 9 sierpnia 1971. [dostęp 2017-01-22]. (ang.).

[4] Lewin, Head of Polish Agudath Israel, Seriously Ill. jta.org. [dostęp 2017-01-22]. (ang.).

[5] Proclamation of Independence. knesset.gov.il. [dostęp 2016-12-12]. (ang.).

[6] All Governments of Israel. Provisional State Council: Provisional Government. knesset.gov.il. [dostęp 2017-01-22]. (ang.).

[7] All Governments of Israel. First Knesset: Government 1. knesset.gov.il. [dostęp 2017-01-22]. (ang.).

[8] All Governments of Israel. First Knesset: Government 2. knesset.gov.il. [dostęp 2017-01-22]. (ang.).

[9] All Governments of Israel. Second Knesset: Government 3. knesset.gov.il. [dostęp 2017-01-22]. (ang.).

[10] All Ministers in the Ministry of Labor and Social Welfare. knesset.gov.il. [dostęp 2017-01-22]. (ang.).

[11] Members of the Seventh Knesset. knesset.gov.il. [dostęp 2017-01-04].

[12] w dniu zaprzysiężenia

[13] VI do VII 1952 jako wicepremier

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[A]

[B]

Premier	Dawid Ben Gurion
Ministrowie	Mordechaj Bentow Aharon Zisling Eli’ezer Kaplan Mosze Szaret Chajjim Mosze Szapira Pinchas Rosen Bechor-Szalom Szitrit Jehuda Lejb Majmon Izaak Grünbaum Perec Bernstein Dawid Remez Izaak Meir Lewin

Premier	Dawid Ben Gurion
Ministrowie	Dow Josef Zalman Szazar Eli’ezer Kaplan Mosze Szaret Chajjim Mosze Szapira Pinchas Rosen Golda Meir Bechor-Szalom Szitrit Jehuda Lejb Majmon Dawid Remez Izaak Meir Lewin

Premier	Dawid Ben Gurion
Ministrowie	Pinchas Lawon Dawid Remez Eli’ezer Kaplan Mosze Szaret Chajjim Mosze Szapira Pinchas Rosen Golda Meir Bechor-Szalom Szitrit Jehuda Lejb Majmon Ja’akow Geri Dow Josef Izaak Meir Lewin
Wiceminister	Re’uwen Szeri (od IV 1951)