Jan Górec-Rosiński

Jan Górec-Rosiński

Data i miejsce urodzenia	6 stycznia 1920 Króglik
Data i miejsce śmierci	1 września 2012 Bydgoszcz
Narodowość	polska
Odznaczenia

Jan Górec Rosiński (ur. 6 stycznia 1920 w miejscowości Króglik na Wileńszczyźnie, zm. 1 września 2012 w Bydgoszczy) – polski poeta, prozaik, publicysta, redaktor Kwartalnika Literacko-Artystycznego „Metafora”, od 1964 członek Związku Literatów Polskich.

Życiorys

Młodość

W latach 1937–40 uczęszczał do Gimnazjum im. Romualda Traugutta w Świsłoczy. Wywieziony na roboty przymusowe przez władze sowieckie w 1940 roku do Snowa. Od 1941 roku współpracował z ruchem oporu. Podczas hitlerowskiej okupacji przebywał na robotach przymusowych w III Rzeszy. W roku 1946 ukończył Średnią Szkołę w Wołkowysku. W latach 1945–46 i 1949–50 studiował na Wydziale Prawa UMK w Toruniu uzyskując tytuł magistra praw.

Praca zawodowa

Od 1945–57 był korespondentem PAP „Polpress” w Toruniu, sekretarzem PPS i Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych w Wąbrzeźnie 1945-1947), prezesem Zarządu Spółdzielni Spożywców "Społem" w Wąbrzeźnie (1947-1953), starszym redaktorem redakcji literackiej Polskiego Radia (1958), sekretarzem Redakcji „Pomorze” (1958), redaktor „Wiatraków” w Bydgoszczy, działał w październikowym ruchu wolnościowym jako przewodniczący Komisji Porozumiewawczej Środowisk Twórczych. W 1956 roku ogłosił fragment „Poematu Pedagogicznego” przeciwko stalinizmowi, totalitaryzmowi, braku suwerenności. Uznano go za wroga partii i narodu, publicznie potępiono, usunięto ze wszystkich funkcji i zdelegalizowano „Wiatraki”. Od 1958 roku p.o. red. nacz. „Faktów i Myśli”, które w 1972 roku połączono z „Pomorzem” i stworzono tygodnik społeczno-kulturalny „Fakty”, od 1989 roku red. nacz. Kwartalnika Literacko Artystycznego „Metafora”. Od 2004 roku wydawca i redaktor naczelny „Wiatraków”, niezależnego pisma poetów i pisarzy osobnych. Tłumacz poezji z francuskiego, rosyjskiego, jidysz, serbsko-chorwackiego oraz macedońskiego, publikowanej w „Faktach” i „Metaforze”. Wydał 36 książek w kraju, w Nowej Zelandii, Jugosławii, na Białorusi, w Indiach, Grecji, Rumunii, Czechosłowacji. Ukazało się też wydanie bibliofilskie eposu-dramatu poetycko-filozoficznego „Mesjasz zbuntowany” (2001), nagrodzonego Wielkim Laurem Międzynarodowego Festiwalu Poezji na Pogórzu. Do poematu „Apokalypsis” kompozytor Edward Bogusławski stworzył utwór muzyczny o tym samym tytule. Filharmonia Narodowa wykonała partyturę, Filharmonia Pomorska im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy wykonała „Impresje” Henryka Góreckiego do słów poety z poematu „Bluźnierstwo garncarza”; „Kredowy Bóg”, „Alef”. Od lat dziewięćdziesiątych XX wieku z inicjatywy Jana Góreca-Rosińskiego przyznawana jest Nagroda IANICIUS im. Klemensa Janickiego.

W latach 1945–1948 członek PPS, od 1948 członek PZPR. W latach 1954–1957 kierownik sektora kultury Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Bydgoszczy. W latach 1969–1981 członek Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Bydgoszczy oraz przewodniczący Komisji Kultury KW (1969-1983). Członek Związku Literatów Polskich (1965-1983, także prezes Zarządu Oddziału Bydgoskiego 1970-1982) oraz reaktywowanego przez władze PRL w 1983 ZLP (prezes Oddziału Bydgoskiego i członek Zarządu Głównego od 1986). Członek Prezydium Zarządu Głównego Towarzystwa Krzewienia Kultury Świeckiej (1970-1973).

Odznaczenia i nagrody

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2002)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Order Sztandaru Pracy II klasy
• Złoty Krzyż Zasługi
• Medal 40-lecia Polski Ludowej
• Medal Komisji Edukacji Narodowej
• Odznaka Zasłużony Działacz Kultury
• Nagroda Literacka im. Klemensa Janickiego I stopnia (1986)
• I Nagroda w konkursie na najlepszą książkę roku Międzynarodowego Festiwalu Poezji w Poznaniu za „Kredowego Boga”
• Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
• Nagroda Wojewódzka I stopnia (1968)
• Nagroda Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy I stopnia (1978 - zespołowa)
• Nagroda RSW „Prasa-Książka-Ruch” (1979)
• Nagroda X Międzynarodowego Listopada Poetyckiego (1987)

Twórczość literacka

Poezja

• Jarmark arlekinów
• Ucieczka z wieży Babel
• Bluźnierstwo garncarza
• Zaprzeszłe horyzonty
• Wyspa realna
• Czas odnajdywania
• Żywa gałąź
• W kamieniu
• Ulica Sokratesa
• Eroica
• Sen Syzyfa
• Czyje będzie królestwo
• Kredowy Bóg
• Krzyczeć będą kamienie
• Czarnopis
• Mesjasz zbuntowany

Proza

• Z nie domkniętych okien
• Mężczyzna i miłość

Bibliografia

• Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, str. 347
• Lesław Bartelski M.: Polscy pisarze współcześni, 1939-1991: Leksykon. Wydawn. Nauk. PWN. ISBN 83-01-11593-9. Brak numerów stron w książce