Jan Mikołaj Kossowski

Jan Mikołaj Kossowski
	rotmistrz
Data i miejsce urodzenia	5 grudnia 1888 ; Wąwolnica
Data i miejsce śmierci	13 lub 14 kwietnia 1940 ; Katyń
	Przebieg służby
Lata służby	1905–1921, 1939–1940
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego; Wojsko Polskie
Formacja	I Korpus Polski w Rosji
Jednostki	18 Dywizja Piechoty
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-ukraińska; wojna polsko-bolszewicka; II wojna światowa; kampania wrześniowa
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Mikołaj Kossowski (ur. 5 grudnia 1888 w Wąwolnicy, zm. 13 lub 14 kwietnia 1940 w Katyniu) – rotmistrz Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się 5 grudnia 1888 w Wąwolnicy, w ówczesnym powiecie nowoaleksandryjskim guberni lubelskiej, w rodzinie Karola i Michaliny z Dobraczyńskich^[1]^[2]. Ukończył szkoły w Zwierzyńcu i Petersburgu. W latach 1905–1917 w armii rosyjskiej. Ukończył szkołę podchorążych w Petersburgu, przydzielony do Izmaiłowskiego Pułku Lejb Gwardii. 11 lipca 1914 został zmobilizowany do 71 bielowskiego pułku piechoty w Puławach i wysłany na front^[3]. Był trzykrotnie ranny^[4]. W 1917 wstąpił do I Korpusu Polskiego w Rosji. Służył w 6. szwadronie 2 pułku ułanów^[3].

W czasie wojny z Ukraińcami walczył w szeregach 3 pułku ułanów (30 grudnia 1918 przemianowanego na 7 pułk ułanów) na stanowisku dowódcy plutonu karabinów maszynowych. Wyróżnił się 16 stycznia 1919 w czasie wypadu na Żółkiew, w czasie którego został ciężko ranny w brzuch i rękę^[5]. W 1920, w czasie wojny z bolszewikami walczył w 201 ochotniczym pułku szwoleżerów jako dowódca szwadronu karabinów maszynowych. Za bohaterstwo w boju został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari^[6]. 28 lutego 1921 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu porucznika, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej^[7]. W 1921 został przeniesiony do rezerwy^[8]. Posiadał przydział w rezerwie do 3 pułku szwoleżerów^[9]^[10]^[11]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu rotmistrza ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 180. lokatą w korpusie oficerów rezerwy jazdy^[12]^[13].

W latach 1926–1928 był funkcjonariuszem Straży Celnej w Zalesiu i Rajgrodzie, a następnie był aspirantem straży więziennej w Lublinie i Zamościu (lata 1929–1933). Po przejściu na emeryturę był prezesem Ochotniczej Straży Pożarnej w Wąwolnicy.

W 1934, jako oficer rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lublin Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr II. Był wówczas w grupie oficerów „powyżej 40 roku życia”^[14]. Z dniem 31 grudnia 1938 został przeniesiony do pospolitego ruszenia, pozostając w ewidencji Komendy Rejonu Uzupełnień Puławy^[15].

W kampanii wrześniowej zmobilizowany do taborów 18 Dywizji Piechoty. Wzięty do niewoli radzieckiej w miejscowości Werba pod Włodzimierzem, osadzony w więzieniu kijowskim, a potem w Kozielsku. 11 lub 12 kwietnia 1940 został przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego^[15]. 13 lub 14 kwietnia 1940 zamordowany w Katyniu i tam pogrzebany (LW 022/2 z 9.4.1940 r., poz. 62)^[15]^[16]. Od 28 lipca 2000 spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora^[17]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Jan Mikołaj Kossowski był żonaty z Teodozją z Sienkowskich, z którą miał ośmioro dzieci: Janinę (ur. 1920), Bogumiła (ur. 1922), Zdzisława (ur. 1924), Dobrosława (ur. 1926), Wojciecha (ur. 1928), Macieja (ur. 1931), Bartłomieja (ur. 1935) i Marię Magdalenę Blombergową (ur. 1936)^[18].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 2738^[19]
Krzyż Walecznych dwukrotnie^[20]
Srebrny Krzyż Zasługi^[8]
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[20]
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[20]
Odznaka za Rany i Kontuzje z jedną gwiazdką^[20]

Zobacz też

Przypisy

↑ Kolekcja ↓, s. 1.
↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 290, tu 6 grudnia 1888.
↑ ^a ^b Kolekcja ↓, s. 4.
↑ Polak (red.) 1991 ↓, s. 74.
↑ Laudyn 1931 ↓, s. 8.
↑ Gruszecki 1929 ↓, s. 30.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 12 marca 1921 roku, s. 383, tu podano, że urodził się 29 listopada 1888.
↑ ^a ^b Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 290.
↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 134, tu podano, że urodził się 29 listopada 1888.
↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 600.
↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 541.
↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 697.
↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 619.
↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 118, 863.
↑ ^a ^b ^c Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 414.
↑ Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 145.
↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
↑ JoannaJ. Leszczyńska JoannaJ., Matura to nie bzdura. Wspomnienia [online], Dziennik Łódzki, 13 maja 2013 [dostęp 2022-04-02] (pol.).
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922 roku, s. 8.
↑ ^a ^b ^c ^d Kolekcja ↓, s. 3.

Bibliografia

Kossowski Jan Mikołaj. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.42-3257 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-12-23].
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
Kazimierz Banaszek, Krystyna Wanda Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów Kozielskiego Obozu NKWD rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
Emil Gruszecki: Zarys historii wojennej 3–go pułku Szwoleżerów Mazowieckich imienia pułkownika Kozietulskiego. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
Władysław Laudyn: Zarys historji wojennej 7-go pułku ułanów lubelskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1931, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.
Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.

[CITEREFKolekcjas._1-1] Kolekcja ↓, s. 1.

[CITEREFKsięga_Cmentarna_Katynia2000290,_tu_6_grudnia_1888-2] Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 290, tu 6 grudnia 1888.

[CITEREFKolekcjas._4-3] Kolekcja ↓, s. 4.

[CITEREFPolak_(red.)199174-4] Polak (red.) 1991 ↓, s. 74.

[CITEREFLaudyn19318-5] Laudyn 1931 ↓, s. 8.

[CITEREFGruszecki192930-6] Gruszecki 1929 ↓, s. 30.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_10_z_12_marca_1921_roku,_s._383,_tu_podano,_że_urodził_się_29_listopada_1888-7] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 12 marca 1921 roku, s. 383, tu podano, że urodził się 29 listopada 1888.

[CITEREFKsięga_Cmentarna_Katynia2000290-8] Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 290.

[CITEREFSpis_oficerów_rezerwy1922134,_tu_podano,_że_urodził_się_29_listopada_1888-9] Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 134, tu podano, że urodził się 29 listopada 1888.

[CITEREFRocznik_Oficerski1923600-10] Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 600.

[CITEREFRocznik_Oficerski1924541-11] Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 541.

[CITEREFRocznik_Oficerski1923697-12] Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 697.

[CITEREFRocznik_Oficerski1924619-13] Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 619.

[CITEREFRocznik_Oficerski_Rezerw1934118,_863-14] Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 118, 863.

[CITEREFУбиты_в_Катыни2015414-15] Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 414.

[CITEREFBanaszekRomanSawicki2000145-16] Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 145.

[17] Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.

[:1-18] JoannaJ. Leszczyńska JoannaJ., Matura to nie bzdura. Wspomnienia [online], Dziennik Łódzki, 13 maja 2013 [dostęp 2022-04-02] (pol.).

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_1_z_26_stycznia_1922_roku,_s._8-19] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922 roku, s. 8.

[CITEREFKolekcjas._3-20] Kolekcja ↓, s. 3.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]