Jan Tatara

Jan Tatara
	podpułkownik dyplomowany kawalerii
Data i miejsce urodzenia	30 listopada 1897 ; Wieliczka
Data i miejsce śmierci	24 października 1930 ; Drobin
	Przebieg służby
Lata służby	1914–1930
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	2 Pułk Piechoty; 9 Pułk Ułanów Małopolskich; Oddział II SG
Stanowiska	dowódca szwadronu; szef ekspozytury; szef wydziału
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-ukraińska; wojna polsko-bolszewicka
	Odznaczenia
	;

Jan Tatara (ur. 30 listopada 1897 w Wieliczce, zm. 24 października 1930 pod Drobinem) – podpułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Jan Tatara urodził się 30 listopada 1897 roku w Wieliczce. Jako uczeń gimnazjum związał się z ruchem strzeleckim. Z chwilą wybuchu I wojny światowej przerwał studia rolnicze i wstąpił do 2 pułku piechoty Legionów Polskich. Został ciężko ranny w czasie kampanii karpackiej. Po zakończeniu leczenia i rekonwalescencji został przydzielony do 5 szwadronu ułanów porucznika Józefa Dunin-Borkowskiego. Awansował na podoficera^[1].

Od 1918 roku walczył w szeregach 9 pułku ułanów na froncie ukraińskim i wołyńskim. Jako dowódca 3 szwadronu wyróżnił się w walkach pod Kilikijowem^[2] i Żółtańcami^[1]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 98. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 roku - kawalerii)^[3]. Po zakończeniu działań wojennych pozostał w służbie czynnej, w macierzystym pułku. W 1923 roku pełnił obowiązki komendanta kadry szwadronu zapasowego 9 pułku ułanów w Stanisławowie, a w następnym roku dowódcy szwadronu zapasowego 9 pułku ułanów^[4]^[5]^[6].

1 grudnia 1924 roku awansował na majora ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 24. lokatą w korpusie oficerów kawalerii^[7]. 2 listopada 1927 roku został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu Normalnego 1927–1929^[8]. 23 sierpnia 1929 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do Oddziału II Sztabu Głównego na stanowisko szefa Ekspozytury Nr 3 Oddziału II SG. Na podpułkownika został awansowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 roku i 5. lokatą w korpusie oficerów kawalerii^[9]. 29 stycznia 1930 roku został przeniesiony do Oddziału II Sztabu Głównego w Warszawie na stanowisko pełniącego obowiązki szefa wydziału^[10].

Zmarł w piątek 24 października 1930 roku około godz. 7.30 pod Drobinem w następstwie obrażeń ciała doznanych w wypadku drogowym na szosie gdańskiej. Sprawcą wypadku był porucznik rezerwy i radca ministerialny Stanisław Zaćwilichowski, który kierując samochodem nie dostosował prędkości jazdy do warunków panujących na drodze (mgła). Porucznik Zaćwilichowski zmarł tego samego dnia o godz. 17.40 w Szpitalu Ujazdowskim w następstwie obrażeń ciała doznanych w wypadku drogowym. Trzeci uczestnik wypadku, szofer Zawistowski doznał jedynie ogólnych potłuczeń. Obaj oficerowie jechali do Grudziądza, gdzie mieli złożyć zeznania w charakterze świadków, w procesie o szpiegostwo przed Wojskowym Sądem Okręgowym Nr VIII. Proces został przeprowadzony bez ich udziału, a oskarżony o szpiegostwo Bronisław Fude został skazany na 11 lat ciężkiego więzienia, pozbawienie praw obywatelskich na okres 10 lat i grzywnę w wysokości 50 tys. zł. Pułkownik Tatara został pochowany we wtorek 28 października 1930 roku na Cmentarzu Obrońców Lwowa. W imieniu pracowników Ekspozytury Oddziału II Sztabu Głównego pożegnał go kapitan Jan Żychoń. Pułkownik Tatara osierocił żonę i córkę^[11]. W miejscu wypadku w maju 1932 odsłonięto pomnik ku pamięci ppłk. Tatary i por. Zaćwilichowskiego^[12]. Podczas uroczystości Jan Karczewski odczytywał list od byłego premiera Kazimierza Bartla^[13].

Podpułkownik Tatara był autorem wydanego w 1929 roku, w Warszawie, Zarysu historji wojennej 9-go Pułku Ułanów.

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 3358
Krzyż Niepodległości (pośmiertnie, 6 czerwca 1931)^[14]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 8 listopada 1930)^[15]
Krzyż Walecznych (dwukrotnie)
Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[16]
Odznaka za Rany i Kontuzje^[17]

Przypisy

↑ ^a ^b Śp. ppłk dypl. Jan Tatara, „Panteon Polski” nr 73, listopad 1930, s. 15-16.
↑ „Polska Zbrojna” (R.10, nr 293), Warszawa , 25 października 1930, s. 3.
↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 160.
↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 252, 916.
↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 617, 679.
↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 559, 600.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 736.
↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 329, 340.
↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 58, 71.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 29 stycznia 1930 roku, s. 34.
↑ Straszna katastrofa samochodowa pod Płońskiem, „Gazeta Bydgoska” nr 249 z 26 października 1930 roku, s. 2. Sensacyjna rozprawa sądowa o szpiegostwo w Grudziądzu, „Gazeta Bydgoska” nr 250 z 28 października 1930 roku, s. 2. Straszna katastrofa samochodowa pod Drobinem, „Ilustrowany Kurier Codzienny” nr 290, 26 października 1930 roku, s. 6. Katastrofa samochodowa, „Kurier Warszawski” nr 292 z 24 października 1930 roku, wydanie wieczorne, s. 13. Zgon por. Stanisława Zaćwilichowskiego, „Kurier Warszawski” nr 293 z 25 października 1930 roku, wydanie poranne, s. 2. Pogrzeb Zasłużonych Synów Ojczyzny, „Polska Zbrojna” nr 296 z 28 października 1930 roku, s. 3. Pogrzeb ś.p. ppłk. dypl. Jana Tatary, „Polska Zbrojna” nr 299 z 31 października 1930 roku, s. 4.
↑ Na podstawie fotografii [1]
↑ Zbiory NAC on-line [online], audiovis.nac.gov.pl [dostęp 2018-04-10] (pol.).
↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199
↑ M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 352 „za zasługi na polu bezpieczeństwa Państwa”.
↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
↑ Na podstawie fotografii [2].

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Przegląd Kawaleryjski, 1930.

[p8-1] Śp. ppłk dypl. Jan Tatara, „Panteon Polski” nr 73, listopad 1930, s. 15-16.

[2] „Polska Zbrojna” (R.10, nr 293), Warszawa , 25 października 1930, s. 3.

[p2-3] Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 160.

[p1-4] Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 252, 916.

[CITEREFRocznik_Oficerski1923617,_679-5] Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 617, 679.

[CITEREFRocznik_Oficerski1924559,_600-6] Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 559, 600.

[p10-7] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 736.

[CITEREFRocznik_Oficerski1928329,_340-8] Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 329, 340.

[CITEREFRocznik_oficerów_kawalerii193058,_71-9] Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 58, 71.

[p6-10] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 29 stycznia 1930 roku, s. 34.

[p9-11] Straszna katastrofa samochodowa pod Płońskiem, „Gazeta Bydgoska” nr 249 z 26 października 1930 roku, s. 2. Sensacyjna rozprawa sądowa o szpiegostwo w Grudziądzu, „Gazeta Bydgoska” nr 250 z 28 października 1930 roku, s. 2. Straszna katastrofa samochodowa pod Drobinem, „Ilustrowany Kurier Codzienny” nr 290, 26 października 1930 roku, s. 6. Katastrofa samochodowa, „Kurier Warszawski” nr 292 z 24 października 1930 roku, wydanie wieczorne, s. 13. Zgon por. Stanisława Zaćwilichowskiego, „Kurier Warszawski” nr 293 z 25 października 1930 roku, wydanie poranne, s. 2. Pogrzeb Zasłużonych Synów Ojczyzny, „Polska Zbrojna” nr 296 z 28 października 1930 roku, s. 3. Pogrzeb ś.p. ppłk. dypl. Jana Tatary, „Polska Zbrojna” nr 299 z 31 października 1930 roku, s. 4.

[12] Na podstawie fotografii [1]

[13] Zbiory NAC on-line [online], audiovis.nac.gov.pl [dostęp 2018-04-10] (pol.).

[p11-14] M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199

[15] M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 352 „za zasługi na polu bezpieczeństwa Państwa”.

[16] M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.

[17] Na podstawie fotografii [2].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]