Jiří Voskovec

Jiří Voskovec
	; Jiří „George” Voskovec (1957)
Data i miejsce urodzenia	19 czerwca 1905 ; Sázava-Budy, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	4 lipca 1981 ; Pearblossom (Kalifornia), Stany Zjednoczone
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jiří Voskovec, właśc. Jiří Wachsmann (ur. 19 czerwca 1905 w miejscowości Sázava-Budy, zm. 4 lipca 1981 w Pearblossom) – czeski aktor, dramatopisarz, reżyser, poeta i tłumacz.

Życiorys

W 1924 r. zdał maturę w Lycée Carnot w Dijon (Francja). Potem studiował prawo na Uniwersytecie Karola w Pradze (1924–1927).

Premiera sztuki Vest Pocket Revue (1927), którą napisał z Janem Werichem, jest początkiem ich teatralnego życia profesjonalnego.

Obaj potem grali w awangardowym teatrze Osvobozené divadlo, który w 1929 r. został sceną V+W. W 1938 r. był teatr zamknięty, Voskovec i Werich z kompozytorem Jaroslavem Ježkem wyjechali do Stanów Zjednoczonych, gdzie przeżyli II wojnę światową.

Po powrocie do kraju V+W odnowili Osvobozené divadlo, po lutym 1948 r. Voskovec emigrował do Francji i dwa lata później do USA, gdzie uprawiał aż do śmierci teatralne, filmowe i telewizyjne aktorstwo.

Od 1922 publikował wiersze i prozę w różnych almanachach (Život II, Disk, Fronta) i czasopismach (Pásmo, ReD, Erotická revue, Vest Pocket Revue). Centrum jego twórczości był jednak teatr i współpraca z Janem Werichem. Para ta stworzyła w Teatrze Wyzwolonym erę legendarną, która od początkowych sztuk dadaistycznych osiągnęła szczyt w ważnych rewiach politycznych.

W 1995 został pośmiertnie odznaczony Medalem Za zasługi II stopnia.

Filmografia

Pudr a benzin (1931)
Hej rup! (1934)
Svět patří nám (1937)
Affair in Trinidad (reż. Vincent Sherman, 1952)
The Iron Mistress (reż. Gordon Douglas, 1952)
The 27th Day (reż. William Asher, 1957)
Dwunastu gniewnych ludzi (reż. Sidney Lumet, 1957)

Bibliografia

Josef Tomeš i kol., Český biografický slovník XX. století 3, Praga 1999, ISBN 80-7185-247-3.
Jan Werich, Jiří Voskovec, Korespondence I, Praga 2007, ISBN 80-7304-075-1.
Jan Werich, Jiří Voskovec, Korespondence II, Praga 2007, ISBN 80-7304-085-7.