Karol Śliwka (grafik)
| Data i miejsce urodzenia |
16 października 1932 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
10 września 2018 |
| Narodowość | |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | |
| Odznaczenia | |
    
| |
| Nagrody | |
|
1980 | |
| Strona internetowa | |
Karol Śliwka (ur. 16 października 1932 w Harbutowicach, zm. 10 września 2018 w Cieszynie) – polski artysta grafik. Twórca plakatów, grafik, znaczków pocztowych, opakowań, okładek i znaków firmowych (logo).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Ukończył Wieczorową Szkołę Malarstwa, Rzeźby i Grafiki w Bielsku-Białej. Do 1953 uczył się w tamtejszym Państwowym Liceum Technik Plastycznych (obecnie Zespół Szkół Plastycznych), gdzie w latach 1950–1956 nauczał Józef Klimek. Tam też uzyskał specjalizację technika kamieniarstwa i rzeźby. Studia na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie ukończył w 1959 (dyplom w pracowni prof. Eugeniusza Eibischa)[1]. Debiutował w 1957 po wygraniu konkursu na projekt opakowania papierosów Syrena[2].
Po ukończeniu studiów, tworzył swoje projekty w ramach Przedsiębiorstwa Państwowego „Pracownie Sztuk Plastycznych" – z początku na konkursy organizowane przez Pracownie, a następnie na powierzone mu zlecenia. Projektował szeroko pojętą grafikę użytkową – od opakowań i plakatów po znaczki pocztowe – jednak do historii przeszedł jako twórca ikonicznych logotypów dla m.in. PKO, Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych (WSiP), Domu Towarowego Smyk czy Instytutu Matki i Dziecka.
Od 1967 do 1972 był doradcą artystycznym w Zakładzie Projektowania Opakowań Spółdzielni „Znak”. Jako rzeczoznawca grafiki zasiadał w wielu komisjach artystycznych na przestrzeni lat 70. i 80., m.in. w Komisji Etyki Opakowań przy Ministerstwie Przemysłu Lekkiego, Komisji Opakowań przy Zarządzie Głównym Związku Polskich Artystów Plastyków (ZPAP), Ministerstwie Kultury i Sztuki, Przedsiębiorstwie Państwowym „Pracownie Sztuk Plastycznych”[1]. Sam był laureatem wielu nagród i wyróżnień w konkursach projektowych na znaki graficzne, opakowania czy plakaty.
Przez 60 lat mieszkał w Warszawie, jednak w ostatnich latach życia postanowił wrócić na Śląsk Cieszyński[3]. Zmarł 10 września 2018 w Cieszynie, a 12 września został pochowany na cmentarzu ewangelickim w Skoczowie przy ul. Cieszyńskiej[4].
Wybrana twórczość
[edytuj | edytuj kod]
Logotypy
[edytuj | edytuj kod]- Fabryka Kosmetyków Pollena-URODA (1967)
- Centrala Handlu Zagranicznego „Petrolimpex” (1967)
- Fabryka Obuwia „Kobra” (1967)
- Towarzystwo Przyjaciół Warszawy (Limba) (1968)
- PKO BP (skarbonka, nazywana potocznie przez pracowników Śliwką od nazwiska autora) (ok. 1968)
- 1. Ogólnopolska Wystawa Znaków Graficznych (1969)
- Generalna Dyrekcja Dróg Publicznych
- Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne (1975)
- Perfumy Wars (1975)
- Ministerstwo Łączności (1975)
- Instytut Matki i Dziecka (1980)
- Wydawnictwa Naukowo-Techniczne (1984)
- Muzeum im. Gustawa Morcinka w Skoczowie
- Festiwal Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze
- „Chroń Lasy przed Pożarem”
- Firma fonograficzna Polton (1988)
- Triennale Plastyczne w Częstochowie (1990)
- Biblioteka Narodowa w Warszawie (1990)
- Firma Adamed (1990)
- Polski Związek Zwykłych Kobiet (1991),
- Dom Towarowy Smyk w Warszawie
- Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej (1992)
- Centrum Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie (2001)[1][5]
Opakowania
[edytuj | edytuj kod]- Opakowania papierosów Giewont, Syrena i Morskie (1957)
- Opakowanie proszku do prania Bis (1972)
- Niektóre opakowania czekolad firmy E. Wedel (np. Saska, Belwederska i Zamkowa) (ok. 1975)
- Etykieta rumu Seniorita
- Pudełka kosmetyków Wars i Sexy (ok. 1975)[1]
Nagrody i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Nagroda Ministra Kultury i Sztuki (I Ogólnopolska Wystawa Znaków Graficznych w 1969 roku)
- Nagroda I Stopnia Prezesa Rady Ministrów
- Złoty Wawrzyn Polskiego Komitetu Olimpijskiego w dziedzinie plastyki, 1980[6]
- Nagroda za znaczek pocztowy w Organizacji Narodów Zjednoczonych
- Nagroda im. ks. Leopolda Jana Szersznika w kategorii Twórczości Artystycznej
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Złoty Krzyż Zasługi
- Złota odznaka „Za Zasługi dla Warszawy”
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Złoty Medal na Biennale Plakatu Polskiego w Katowicach
- Srebrny Medal na Biennale Plakatu Polskiego w Katowicach
- „Złote Kasztany” za opakowania
- „Srebrna Laska z Czerwoną Różą" przyznana przez Towarzystwo Przyjaciół ASP w Warszawie
- Tytuł „Autorytetu” od Stowarzyszenia Twórców Grafiki Użytkowej[1][3][7]
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Postać Karola Śliwki ukazana jest w filmie Twentieth Century Design – Karol Śliwka, który jest częścią serii dokumentalnej powstałej w 2010 roku Twentieth Century prezentującej polskie osobowości ze świata sztuki XX wieku. Znaki Śliwki często są publikowane w polskich i zagranicznych zbiorach najlepszych znaków XX wieku, m.in. w książce Adriana Frutigera „Człowiek i jego znaki”, a prestiżowa międzynarodowa publikacja „Logo Modernism” w 2015 roku uznała go za jednego z ośmiu najwybitniejszych twórców współczesnych znaków graficznych[7]. Była to największa wystawa prac Śliwki, pokazująca znaki graficzne, okładki, znaczki pocztowe, plakaty i opakowania zaprojektowane przez artystę[8]. W 2018 roku Muzeum Miasta Gdyni zorganizowało pierwszą monograficzną wystawę "Śliwka. Polskie Projekty Polscy Projektanci", której kuratorami zostali Agata Abramowicz, Agnieszka Drączkowska i Patryk Hardziej[9], a także zainicjowało powstanie muralu ze znakami Śliwki w centrum Gdyni[10]. Hardziej zainicjował również wystawę ilustracji "Jak Śliwka w kompot. Polscy ilustratorzy Karolowi Śliwce". Również w 2018 roku ukazał się album z najważniejszymi pracami Śliwki pt. „Karol Śliwka"[11]. 27 października 2019 r. w Domu Rolnika w Harbutowicach odsłonięto tablicę, upamiętniającą życie i twórczość Karola Śliwki[12].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Mrowczyk i inni, Piękni XX-wieczni : polscy projektanci graficy, Kraków: 2+3D, 2017, ISBN 978-83-935975-7-4, OCLC 989768454 [dostęp 2019-12-12].
- ↑ Maciej Grzenkowicz, Karol Śliwka nie żyje. Wybitny grafik i autor ikonicznych logotypów, m.in. PKO, zmarł w wieku 85 lat [online], 10 września 2018 [dostęp 2019-12-12].
- ↑ a b Agnieszka Kaczmarczyk, Karol Śliwka: Znak ma być ozdobą i dumą grafika [online], 16 września 2012 [dostęp 2019-12-12].
- ↑ Andrzej Ochodek, Pogrzeb Karola Śliwki [online], 12 września 2018 [dostęp 2020-01-04].
- ↑ Karol Sliwka Archives [online], Logobook [dostęp 2020-01-04] (ang.).
- ↑ PKOl, Wawrzyn Olimpijski • Historia i laureaci konkursu [online] [dostęp 2024-01-12].
- ↑ a b Nie żyje Karol Śliwka [online], 10 września 2018 [dostęp 2019-12-12].
- ↑ Małgorzata Muraszko, Patryk Hardziej: Karol Śliwka nauczył mnie pokory [online], 4 kwietnia 2018 [dostęp 2019-12-12].
- ↑ Muzeum Miasta Gdynia, Karol Śliwka. Polskie Projekty Polscy Projektanci [online], Muzeum Gdynia [dostęp 2020-02-14] (ang.).
- ↑ Nowy mural w Gdyni. To hołd dla Karola Śliwki, ikony polskiej grafiki - Architektura [online], www.propertydesign.pl [dostęp 2020-02-14].
- ↑ Karol Śliwka [edycja limitowana] [online], Muzeum Miasta Gdyni [dostęp 2020-01-04] [zarchiwizowane z adresu 2021-06-16].
- ↑ Odsłonięcie tablicy pamiątkowej Karola Śliwki w Harbutowicach. 27 października 2019. [dostęp 2024-05-13].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Agnieszka Drączkowska: "Mięso" zamiast "druciaków", czyli kim jest Karol Śliwka? / "Meat" insted of "Steel Wool", or: Who is Karol Śliwka?
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
- Absolwenci Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie
- Polscy graficy
- Polscy projektanci znaczków pocztowych
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi
- Odznaczeni Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
- Odznaczeni odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”
- Odznaczeni odznaką honorową „Za Zasługi dla Warszawy”
- Urodzeni w 1932
- Zmarli w 2018