Klątwa kosowska

Inskrypcja z Klątwą kosowską na Gazimestanie

Klątwa kosowska (serb. Косовска клетва/Kosovska kletva, również jako Kneževa kletva) – serbski tekst, pochodzący ze zbioru poematów cyklu kosowskiego. Występuje on w dwóch pieśniach tego zbioru – są to kolejno Wyzwanie do boju na Kosowo oraz Musicz Stefan i bój na Kosowie. W serbskiej tradycji literackiej wypowiedzenie klątwy przypisuje się księciu Łazarzowi I Hrebeljanoviciowi, dowódcy sił słowiańskich podczas bitwy na Kosowym Polu.

Tekst utworu

Tekst serbski (cyrylica serbska):	Tekst serbski (alfabet łaciński):	Tekst polski (tłum. Roman Zmorski):
Ко је Србин и српскога рода, и од српске крви и колена, а не дош'о на бој на Косово, не имао од срца порода, ни мушкога ни девојачкога! Од руке му ништа не родило, рујно вино ни пшеница бела! Рђом капо док му је колена!	Ko je Srbin i srpskoga roda, i od srpske krvi i kolena, a ne doš'o na boj na Kosovo, ne imao od srca poroda, ni muškoga ni devojačkoga! Od ruke mu ništa ne rodilo, rujno vino ni pšenica bela! Rđom kapo dok mu je kolena!	W kim krew serbska, kto się Serbem zowie, A nie przyjdzie na bój na Kosowo – Bodaj Bóg go nie pocieszył dziećmi!... Bodaj syna nie zaznał ni córki!... Czego dotknie, bodaj nie rodziło, Ani wino, ni pszenica biała!... Bodaj zmarniał z całym swoim rodem!

Geneza

Klątwa ma swoje korzenie w serbskim cyklu epickim, zwyczajowo zwanym Lazaricą od imienia księcia Lazara Hrebeljanovicia, opowiadającym o wydarzeniach związanych z bitwą na Kosowym Polu. Zawarta została ona w dwóch poematach: Wyzwanie do boju na Kosowo oraz Musicz Stefan i bój na Kosowie. W pierwszym z nich, książę Lazar wypowiada klątwę po otrzymaniu listu od sułtana Murada I, w którym ten wzywa księcia do poddania się i odstąpienia władzy nad serbską ziemią imperium osmańskiemu. W poemacie Musicz Stefan i bój na Kosowie tytułowy bohater pieśni cytuje treść klątwy, wspominając wezwanie księcia Lazara do bitwy.

Obecnie inskrypcja z tekstem klątwy znajduje się m.in. na pomniku na Gazimestanie – położonym niedaleko Prisztiny miejscu pamięci, mającym symbolizować bitwę na Kosowym Polu.

Bibliografia

• Roman Zmorski: Pisma oryginalne i tłómaczone. Warszawa: S. Lewental, 1900, seria: Biblioteka Najcelniejszych Utworów Literatury Europejskiej. Literatura Polska.
• Andrija Miošić: The Ballads of Marko Kraljević. tłum. David H. Low. CUP Archive, 1922.
• Christian Walter: Self-Determination and Secession in International Law. OUP Oxford, 2014. ISBN 0-19-100691-2.