Lnica wonna

Lnica wonna
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	babkowate
Rodzaj	lnica
Gatunek	lnica wonna
	Nazwa systematyczna
	Linaria odora (M. Bieb) Fisch.; Cat. Jard. Pl. Gorenki ed. 2, 25; Chav. Monog. Antirrh. 136. 1812
Synonimy
	Linaria loeselii Schweigg.;
	Linaria loeselii Schweigg.;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; bliski zagrożenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lnica wonna (Linaria odora (M. Bieb) Fisch.) – gatunek roślin należący do rodziny babkowatych (Plantaginaceae). Endemit regionu bałtyckiego rosnący na wydmach nadmorskich.

Rozmieszczenie geograficzne

Endemit regionu bałtyckiego. Występuje na południowo-wschodnim wybrzeżu Bałtyku. W Polsce rośnie od środkowej części wybrzeża (najdalej na zachód sięga do okolic Mielna) po Mierzeję Wiślaną. Rośnie poza tym na wybrzeżu obwodu królewieckiego (Rosja), Litwy i Łotwy^[4].

W Polsce rośnie na mierzejach oddzielających jeziora przymorskie (Jamno, Sarbsko, Bukowo i Łebsko) od Bałtyku, w rezerwacie Helskie Wydmy, w kilku miejscach nad Zatoką Gdańską i na Mierzei Wiślanej na odcinku od Krynicy Morskiej po Nową Karczmę (granicę polsko-rosyjską). Najbardziej obfite zasoby gatunku występują w Słowińskim Parku Narodowym^[4].

Morfologia

Pokrój: Bylina o kruchej, rozgałęzionej, owoszczonej łodydze osiągającej do 50 cm długości. Pędy nadziemne rozwijają się z rozległego systemu cienkich podziemnych rozłogów^[4].
Liście: Równowąskie, ok. 1 mm szerokości, ostre, 3-nerwowe.
Kwiaty: Wonne, zebrane w grono. Korona jasnożółta. Ostroga bladoczerwona, prosta, ok. 8 mm długości^[5].
Owoce: Torebka ok. 2 razy dłuższa od działek kielicha.

Ekologia

Roślina żyjąca na piaszczystym podłożu. W syntaksonomii gatunek charakterystyczny dla All. Ammphilion borealis i wyróżniający dla All. Koelerion albescentis i Ass. Helichryso-Jasionetum litoralis.

Zagrożenia i ochrona

Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową.

Kategorie zagrożenia:

Kategoria zagrożenia w Polsce według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)^[6]: V (narażony na wyginięcie); 2016: EN (zagrożony)^[7].
Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej czerwonej księgi roślin^[4]: VU (vulnerable, narażony).

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-06] (ang.).
↑ M.M. Bilz M.M., Linaria loeselii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2014-03-06] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Ludwik Frey: Linaria odora (M.Bieb.) Fisch. Lnica wonna. W: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
↑ Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-06] (ang.).

[iucn-3] M.M. Bilz M.M., Linaria loeselii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2014-03-06] (ang.).

[czerwona-4] Ludwik Frey: Linaria odora (M.Bieb.) Fisch. Lnica wonna. W: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[5] Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.

[6] Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[7] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]