Przejdź do zawartości

Luchino Visconti

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Luchino Visconti
Ilustracja
Luchino Visconti (1972)
Prawdziwe imię i nazwisko

Luchino Visconti di Modrone

Data i miejsce urodzenia

2 listopada 1906
Mediolan

Data i miejsce śmierci

17 marca 1976
Rzym

Zawód

reżyser, scenarzysta, pisarz

Lata aktywności

1941–1976

Odznaczenia
Order Sabaudzki Cywilny (Włochy)
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Luchino Visconti di Modrone, hrabia di Lonate Pozzolo (ur. 2 listopada 1906 w Mediolanie, zm. 17 marca 1976 w Rzymie) – włoski scenarzysta i reżyser teatralny, filmowy i operowy oraz pisarz. We wczesnym okresie twórczości przedstawiciel neorealizmu[1].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w znanej arystokratycznej rodzinie Viscontich, jako czwarty syn księcia Giuseppe Visconti di Modrone i Carli Visconti, z domu Erba[2]. W 1936 wyjechał do Paryża, gdzie rozpoczął swoją karierę filmową pod opieką reżysera Jeana Renoira[3], którego poznał dzięki ich wspólnej znajomej – dyktatorce mody Coco Chanel. Współpracował z nim przy filmach Une partie de campagne, Les bas fonds i Tosca.

Mimo swych korzeni, częściowo pod wpływem Renoira oraz na przekór doświadczeniom włoskiego faszyzmu, Visconti wybrał ideologię marksizmu, której pozostał wierny do końca życia. Samodzielną pracę jako reżyser rozpoczął we Włoszech w 1941, realizując według amerykańskiej powieści kryminalnej Listonosz zawsze dzwoni dwa razy (The Postman Always Rings Twice) Jamesa Caina film Opętanie (Ossesione). Film ten, będąc dramatem miłosnym rozgrywającym się na tle pokazanej w sposób realistyczny prowincji włoskiej, odbiegał znacznie od pompatycznej kinematografii okresu faszyzmu; dzięki swojemu autentyzmowi w reprezentowaniu życia niższych warstw społecznych stał się jednym ze zwiastunów powojennego nurtu neorealistycznego. Film ten wywołał oburzenie faszystowskich cenzorów, którzy nakazali zniszczyć wszystkie jego kopie[4].

W 1948 Visconti przystąpił do realizacji trylogii filmowej na temat Sycylii, z której zrealizowana została tylko pierwsza część – Ziemia drży (La terra trema), częściowo za własne pieniądze reżysera. Pozostałe dwie nie doszły do skutku z powodów finansowych. Ziemia drży jest prawie dosłownym wprowadzeniem w życie postulatów teoretycznych Cesare Zavattiniego. Bohaterami filmu są autentyczni rybacy sycylijscy, odtwarzający na ekranie swoje własne życie codzienne[5]. Visconti pokazuje się w tym filmie jako rygorystyczny neorealista, dając jedno z najbardziej konsekwentnych i najwybitniejszych dzieł tego kierunku[6].

Następny jego film Najpiękniejsza (Bellissima) z 1951 jest historią małej dziewczynki, z której matka stara się uczynić małą gwiazdę filmową. Film utrzymany jest w tonie realistycznym i sentymentalnym. W 1954 Visconti zrealizował barwny film Zmysły (Il senso), malarsko ujęty obraz historyczny osnuty na tle walk o zjednoczenie Włoch w XIX wieku. Jest to film panoramiczny o wspaniałych scenach batalistycznych. Visconti jako pierwszy z neorealistów włoskich wkroczył na teren filmu historyczno-kostiumowego, zrywając w ten sposób z rygorystycznie pojmowanymi kanonami kierunku.

Reakcją na stwierdzany przez krytykę kryzys założeń neorealizmu jest, według oświadczenia reżysera, film Białe noce (Notti bianche, 1957), osnuty na dość dowolnej adaptacji opowiadania Fiodora Dostojewskiego pod tym samym tytułem. Białe noce są opowieścią o miłości młodej dziewczyny do nieznanego mężczyzny, rozgrywającą się na pograniczu rzeczywistości i fantastyki. Film ten zdobył drugą nagrodę Srebrnego Lwa na 18. MFF w Wenecji.

W historii światowego filmu dzieła Viscontiego stanowią przykład kina artystycznego – i to w bardzo szerokim zakresie: od surowego realizmu po subtelne melodramaty, wszystko to przeplatane elementami estetyzmu i turpizmu. Przez ponad trzydzieści lat artystycznej kariery zrealizował czternaście filmów i ponad czterdzieści przedstawień teatralnych i operowych[7].Krytycy podkreślają stałe wyznaczniki wizualnej strony jego filmów: imponującą scenografię i wysublimowane, malarskie kadry, oraz tematyczne: estetyzowanie śmierci i starości[8].

Visconti nie ukrywał swej homoseksualnej orientacji. Jego ostatnim partnerem był austriacki aktor Helmut Berger, grający rolę Martina w Zmierzchu bogów. Berger zagrał u Viscontiego również główne role w filmach Ludwig (1972) oraz Portret rodzinny we wnętrzu (1974)[9].

Przewodniczył jury konkursu głównego na 22. MFF w Cannes (1969).

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Nowa Gwiazda Popkultury: Luchino Visconti. Stopklatka. [dostęp 2020-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-01)]. (pol.).
  2. ↑ Magdalena Skorus: Luchino Visconti (1906-1976). Klub Miłośników Filmu. [dostęp 2020-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-17)]. (pol.).
  3. ↑ Luchino Visconti, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2020-04-17] [zarchiwizowane z adresu] (ang.).
  4. ↑ Życie Luchino Viscontiego. vivaluchino.com. [dostęp 2020-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-08)]. (wł.).
  5. ↑ Joanna Wojnicka, Olga Katafiasz, Słownik wiedzy o filmie, Bielsko-Biała: Wydawnictwo Park, 2005, s. 247, ISBN 978-83-7266-325-2 [dostęp 2024-05-18].
  6. ↑ Luchino Visconti. MYmovies. [dostęp 2020-04-17]. (wł.).
  7. ↑ Joanna Wojnicka, Olga Katafiasz, Słownik wiedzy o filmie, Bielsko-Biała: Wydawnictwo Park, 2005, s. 246, ISBN 978-83-7266-325-2 [dostęp 2024-05-18].
  8. ↑ Jordan Cronk (2019-05-02): Critic's Picks: A February To-Do List for Films Buffs in L.A.. „The Hollywood Reporter”. [dostęp 2020-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-17)]. (ang.).
  9. ↑ Horacio Silva (2006-09-17): The Aristocrat. „The New York Times”. [dostęp 2020-04-17]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Filmy w reżyserii Luchino Viscontiego
Lata 40.
Lata 50.
Lata 60.
Lata 70.

David di Donatello za najlepszą reżyserię
Przewodniczący jury Festiwalu Filmowego w Cannes
1946–1975
1976–2000
2001–2025
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Luchino_Visconti&oldid=74901175”