Mariusz Żydowo

Mariusz Żydowo
	; Portret profesora
Data i miejsce urodzenia	2 lipca 1925 ; Kutno
Data i miejsce śmierci	30 kwietnia 2017 ; Gdańsk
	profesor nauk medycznych
	Specjalność: biochemia
Alma Mater	Akademia Medyczna w Gdańsku
Profesura	1966
	Doktor honoris causa; Akademia Medyczna w Gdańsku – 1995
	Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Akademia Medyczna w Gdańsku
	Rektor AM w Gdańsku
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Mariusz Maciej Żydowo (ur. 2 lipca 1925 w Kutnie, zm. 30 kwietnia 2017^[1] w Gdańsku) – polski lekarz i biochemik, profesor nauk medycznych, w latach 1981–1982 rektor Akademii Medycznej w Gdańsku.

Życiorys

Urodził się 2 lipca 1925 roku w Kutnie^[2] jako syn Zdzisława i Heleny. Był pierwszym studentem Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Gdańsku w powojennej Polsce, jako że posiada indeks nr 1 pierwszego powojennego rocznika tych studiów^[3]. Po studiach pracował na macierzystej uczelni jako asystent i adiunkt w latach 1948–1960, w 1951 roku uzyskał stopień doktora medycyny, studiował także na Wydziale Biochemii Politechniki Gdańskiej (1953). Odbył roczny staż naukowy na Wydziale Biochemii University of Cambridge (1958/1959). W 1960 roku objął stanowisko docenta, potem pełnił funkcję kierownika Zakładu Chemii Biologicznej Wydziału Farmaceutycznego (1962−1965), kierownika Zakładu Biochemii Wydziału Lekarskiego (od 1966 roku) i rektora AMG (1981−1982)^[2], jako pierwszy został wybrany demokratycznie na stanowisko rektora^[3]. W 1966 roku został profesorem nadzwyczajnym^[4], zaś w 1978 roku otrzymał tytuł naukowy profesora zwyczajnego^[2]. Był zaangażowany w rozbudowę Zakładów Teoretycznych GUMED-u i wyposażenie ich w nowoczesny sprzęt i aparaturę^[3].

Pełnił funkcje przewodniczącego gdańskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Biochemii (1962−1968) i wiceprzewodniczącego Komitetu Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk (1976−1980)^[2], należał też do prezydium Komitetu Etyki w Nauce PAN^[4]. Od 1959 roku należał do Biochemical Society, od 1980 roku do Komisji Nauk Fizjologicznych PAN^[2]. Działał w Polskiej Akademii Umiejętności, pomysłodawca i organizator konferencji dydaktycznych kierowników katedr biochemii wydziałów lekarskich, organizator i pierwszy przewodniczący Gdańskiego Stowarzyszenia Akademickiego, należał do komitetu redakcyjnego m.in. „Acta Biochemica Polonica”^[3].

Na polu badań naukowych odkrył lokalizację i różną zależność kinetycznych właściwości dezaminazy AMP u zwierząt zmiennocieplnych i stałocieplnych od temperatury. Badał mechanizm powstawania doświadczalnej martwicy mięśnia sercowego. Autor wielu prac naukowych^[2].

W wyborach parlamentarnych w 1991 roku bez powodzenia kandydował do Senatu w województwie gdańskim^[5].

Zmarł w Gdańsku, pochowany 12 maja 2017 na cmentarzu Srebrzysko (rejon I, groby rodzinne A)^[6].

Odznaczenia, wyróżnienia i nagrody

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1995)^[7]
Doktor honoris causa Akademii Medycznej w Gdańsku^[3]
Nagroda Naukowa im. Jana Heweliusza (1998)
Medal Księcia Mściwoja II (2000)^[8]
Tytuł „Medicus Nobilis” (2011)^[2]

Przypisy

↑ Zmarł prof. Mariusz Żydowo. Gdański Uniwersytet Medyczny, 2017-05-01. [dostęp 2017-05-01].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Żydowo Mariusz Maciej. [w:] Gedanopedia [on-line]. Fundacja Gdańska. [dostęp 2015-07-06]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Uhonorowanie Tytułem Medicus Nobilis. Polskie Towarzystwo Lekarskie, 2011-09-11. [dostęp 2015-07-06]. (pol.).
↑ ^a ^b Prof. zw. dr hab. Mariusz Maciej Ojcomił Żydowo, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2017-05-01] .
↑ Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 30 października 1991 r. o wynikach wyborów do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, przeprowadzonych w dniu 27 października 1991 r. (M.P. z 1991 r. nr 41, poz. 287).
↑ Mariusz Żydowo. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 2019-05-22].
↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12 lipca 1995 r. o nadaniu orderów. (M.P. z 1995 r. nr 58, poz. 639).
↑ Laureaci medalu księcia Mściwoja II [online], bip.gdansk.pl [dostęp 2024-10-16] .

[gumed-1] Zmarł prof. Mariusz Żydowo. Gdański Uniwersytet Medyczny, 2017-05-01. [dostęp 2017-05-01].

[gedanopedia-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Żydowo Mariusz Maciej. [w:] Gedanopedia [on-line]. Fundacja Gdańska. [dostęp 2015-07-06]. (pol.).

[ptl1109-3] Uhonorowanie Tytułem Medicus Nobilis. Polskie Towarzystwo Lekarskie, 2011-09-11. [dostęp 2015-07-06]. (pol.).

[OPI-4] Prof. zw. dr hab. Mariusz Maciej Ojcomił Żydowo, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2017-05-01] .

[5] Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 30 października 1991 r. o wynikach wyborów do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, przeprowadzonych w dniu 27 października 1991 r. (M.P. z 1991 r. nr 41, poz. 287).

[6] Mariusz Żydowo. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 2019-05-22].

[7] Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12 lipca 1995 r. o nadaniu orderów. (M.P. z 1995 r. nr 58, poz. 639).

[8] Laureaci medalu księcia Mściwoja II [online], bip.gdansk.pl [dostęp 2024-10-16] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]