Messier 109
.jpg) Galaktyka Messier 109 (SDSS) | |
| Odkrywca | |
|---|---|
| Data odkrycia |
12 marca 1781 |
| Dane obserwacyjne (J2000) | |
| Gwiazdozbiór | |
| Typ |
SB(rs)bc[1] |
| Rektascensja |
11h 57m 35,98s[2] |
| Deklinacja |
+53° 22′ 28,3″[2] |
| Odległość | |
| Przesunięcie ku czerwieni |
+0,003496 ±0,000010[4] |
| Jasność obserwowana | |
| Rozmiary kątowe |
7,6' × 4,7'[1] |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Satelity galaktyki | |
| Alternatywne oznaczenia | |
| M109, NGC 3992, UGC 6937, EQ 1155+536, IRAS 11549+5339, IRAS 11550+5339, LEDA 37617, [M98c] 115501.0+533913, MCG+09-20-044, TC 755, TC E19, Z 1155.0+5339, Z 269 – 23 | |
 Gwiazdozbiór Wielkiej Niedźwiedzicy | |
Messier 109 (M109, NGC 3992) – galaktyka spiralna z poprzeczką w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy. Jest najjaśniejszą galaktyką w grupie M109, dużym, ale rzadkim skupisku galaktyk[6].
Znajduje się w odległości ok. 40' od gwiazdy Phekida (γ Ursae Majoris).
Historia odkrycia
[edytuj | edytuj kod]Galaktykę odkrył 12 marca 1781 Pierre Méchain. Charles Messier obserwował M108 i M109 24 marca 1781, kiedy mierzył pozycję M97. We wstępnej wersji jego katalogu została zapisana pod numerem 99, jednak bez pozycji. Méchain wspomniał o M109 w liście do Bernoulliego z 6 maja 1783. Zarówno M108 jak i M109 nie znalazły się w opublikowanej wersji katalogu Messiera. Dodał ją Owen Gingerich w 1953 roku.
12 kwietnia 1789 M109 niezależnie odkrył William Herschel. Dodał ją do swojego katalogu (H IV.61) błędnie określając jako mgławicę planetarną.
Charakterystyka galaktyki
[edytuj | edytuj kod]M109 znajduje się w odległości około 55 milionów lat świetlnych od Ziemi i oddala się z prędkością 1142 km/s[3]. M109 należy do typu SBc[7]. Galaktyka jest dobrym przykładem galaktyki spiralnej z poprzeczką.
Do tej pory w galaktyce zaobserwowano jedną supernową, SN 1956A. Należała do typu Ia, osiągnęła jasność 12,3m. Odkryto ją 17 marca 1956.
Odkryto trzy satelity M109 (UGC 6923, UGC 6940 i UGC 6969), jest niewykluczone, że posiada ich więcej.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Dane według NASA/IPAC Extragalactic Database.
- ↑ a b Dane według NASA/IPAC Extragalactic Database pobrane ze strony The STScI Digitized Sky Survey.
- ↑ a b Dane według Students for the Exploration and Development of Space za: Brent Tully, Nearby Galaxies Catalog.
- ↑ Dane według Messier 109 w bazie SIMBAD (ang.).
- ↑ Dane według NASA/IPAC Extragalactic Database, Students for the Exploration and Development of Space podaje wartości 9,5, 9,6 i 9,8.
- ↑ Tully, R. Brent, et.al., 1996. "The Ursa Major Cluster of Galaxies. I. Cluster Definition and Photometric Data". Astronomical Journal, Vol. 112, No. 6, pp. 2471-2499 + pl. 103-112 (December 1996)
- ↑ Kenneth Glyn Jones w rozdziale 1. General Description błędnie podaje typ Sb, jednak już w opisie galaktyki znajduje się prawidłowa klasyfikacja.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Messier 109 w NASA/IPAC Extragalactic Database (ang.)
- Messier 109 w SEDS.org (ang.)
- Messier 109 w bazie SIMBAD (ang.)