Przejdź do zawartości

Michał Dzierzgowski

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Michał Dzierzgowski
Ilustracja
porucznik pilot obserwator porucznik pilot obserwator
Data i miejsce urodzenia

18 września 1902
Poznań

Data i miejsce śmierci

1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1919–1940

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Formacja

Armia Wielkopolska
Lotnictwo Wojska Polskiego

Jednostki

14 eskadra wywiadowcza,
VII Dywizjon Lotniczy,
8 eskadra wywiadowcza,
3 eskadra wywiadowcza,
IV Grupa Lotnicza,
1 pułk lotniczy,
3 pułk lotniczy

Główne wojny i bitwy

powstanie wielkopolskie
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa kampania wrześniowa

Odznaczenia
Polowa Odznaka Obserwatora,
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Kawaler Orderu Gwiazdy Rumunii
Personel latający 14-ej eskadry wywiadowczej na lotnisku w Żodzinie, na froncie Litewsko-Białoruskim. Ostatni na prawo pchor. obs. Michał Dzierzgowski

Michał Dzierzgowski (ur. 18 września 1902 w Poznaniu, zm. 1940 w Katyniu) – doktor chemii, porucznik pilot Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był synem Edmunda i Marii z d. Grochowska. Ukończył Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu. Jako gimnazjalista w 1918 wstąpił do Straży Obywatelskiej i walczył w czasie powstania wielkopolskiego[1]. 16 lutego 1919 r. wstąpił do WP, przyjęty został do kompanii lotniczej w Ławicy[1]. Ukończył kurs mechaników, Oficerską Szkołę Obserwatorów Lotniczych[2]. Otrzymał przydział do 14 eskadry wywiadowczej i w jej składzie walczył na froncie litewsko-białoruskim[1]. 17 kwietnia 1920 obserwator Michał Dzierzgowski z ppor. pil. Kazimierzem Ziembińskim w okolicy stacji kolejowej Sławiany, wykonując lot bojowy samolotem DFW C.V w celu zbombardowania rosyjskiego lotniska, zestrzelili nieprzyjacielskiego Nieuporta. Obs. Dzierzgowski na Froncie Litewsko–Białoruskim wykonał 9 lotów bojowych. Przeniesiony do VII dywizjonu lotniczego, następnie do 8 eskadry wywiadowczej walczącej na Froncie Wołyńskim. Później z 3 eskadrą wywiadowczą brał udział w walkach na Wileńszczyźnie.

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku. Po ukończeniu Wielkopolskiej Szkoły Podchorążych Piechoty w Bydgoszczy (absolwent 9 klasy) został mianowany podporucznikiem i wcielony do IV dywizjonu lotniczego[3]. W sierpniu 1922 awansował do stopnia porucznika. W 1923 służył w stopniu porucznika (starszeństwo z dniem 1 marca 1921 i 2 lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych) w 1 pułku lotniczym[4]. Ukończył Szkołę Pilotów w Bydgoszczy[5] i Wyższą Szkołę Pilotów w Grudziądzu[1][6]. Po szkoleniach otrzymał przydział do 3 pułku lotniczego[1][7][8]. Od 1924 służył kolejno w 5 dywizjonie lotniczym, 15 eskadrze myśliwskiej i 33 eskadrze towarzyszącej. W roku 1925 ukończył kurs oficerów technicznych przy Centrali Badań Lotniczych w Warszawie. Od listopada 1926 jako oficer nadetatowy 3 p.lot. w Komendzie Portu Lotniczego w Dęblinie[1][9]. Następnie został przeniesiony do kadry oficerów lotnictwa i przydzielony do Głównej Wojskowej Stacji Meteorologicznej[1][10]. Z dniem 30 września 1931 roku został przeniesiony w stan spoczynku[1]. Ukończył studia na Wydziale Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, uzyskując stopień doktora[11]. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Poznań Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VII. Był w grupie oficerów pozostających w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VII[12].

W sierpniu 1939 zmobilizowany[6] do 3 pułku lotniczego. Objął funkcję adiutanta dywizjonu szkolnego Bazy Lotniczej nr 3 w Poznaniu[2]. Dostał się 17 września 1939 roku w Byczkowcach do niewoli radzieckiej, osadzony w Szepietówce a następnie w Kozielsku[6]. Ostatnie wiadomości od Michała Dzierzgowskiego z Kozielska rodzina otrzymała pocztą wiosną 1940. Między 3 a 5 kwietnia 1940[6] przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa bez numeru, poz. 70 z 2.04.1940[13]. Został zamordowany między 4 a 7 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, zapis w dzienniku ekshumacji pod datą 15.05.1943[6]. Przy szczątkach znaleziono kartę członkowską, dyplom doktora, list i fotografie[14]. Figuruje na liście AM-224-2116 i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 02116. W spisie AM i PCK widnieje adnotacja, że był z wykształcenia filozofem. Nazwisko Dierzgowskiego znajduje się na liście ofiar (pod nr 2116) opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 133 i w Nowym Kurierze Warszawskim nr 138 z 1943. Pochowany w Bratniej Mogile IV. Krewni do 1956 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

 Żonaty z Anną z Niesiołowskich, miał syna Krzysztofa.

Awanse

[edytuj | edytuj kod]

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]
  • Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień kapitana. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości "Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów".
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976)
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986)
  • Dąb Pamięci zasadzony na terenie Portu Lotniczego Poznań Ławica w dn. 25.08.2016 r.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h Kolekcja VM ↓, s. 4.
  2. ↑ a b Hubert Kujawa, Księga Lotników Polskich, [b.r.], s. 160.
  3. ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk., Nr 2, 18 lutego 1922, s. 117.
  4. ↑ a b Rocznik Oficerski, MSWojsk., 1923, s. 928, 947.
  5. ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 40, 22 czerwca 1923, s. 421.
  6. ↑ a b c d e УБИТЫ В КАТЫНИ, 2015, s. 298.
  7. ↑ Księga Pamiątkowa 3 Pułku Lotniczego 1918 – 1928, Poznań 1928, s. 84.
  8. ↑ a b Rocznik Oficerski, MSWojsk., 1924, s. 854, 866.
  9. ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk., Nr 50 z dn. 24.11.1926 r., [b.r.], s. 413.
  10. ↑ a b Rocznik Oficerski, MSWojsk., 1928, s. 543, 555.
  11. ↑ Katyń, Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, 2000, s. 127.
  12. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw, MSWojsk., 1933, s. 348, 994.
  13. ↑ Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 598.
  14. ↑ Amtliches Material zum Massenmord von Katyn, 1943, s. 224.
  15. ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk., Nr 41 z dn. 27.10.1922 r., 1922, s. 807.
  16. ↑ a b c Na podstawie zdjęcia
  17. ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 1, 1922, s. 94.
  18. ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk., Nr 15 z dn. 11.11.1928 r., 1928, s. 437.
  19. ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych, Nr 97 z dn. 25.09.1924 r., 1924, s. 537.
  20. ↑ Kolekcja VM ↓, s. 3.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Dzierzgowski Michał. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.18-1087 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-05].
  • Banaszek Kazimierz; Roman Wanda Krystyna; Sawicki Zdzisław: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • Huber Kazimierz Kujawa, Księga Lotników Polskich. Poległych, zmarłych i zaginionych w latach 1939 – 1946. Wydanie II. Bez daty wydania. Rękopis w zbiorach autora.
  • Убиты в Катыни, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]

http://www.muzeumkatynskie.pl/pl/9967/11387/szczegoly.html

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Michał_Dzierzgowski&oldid=74935456”