Michał Józef Sapieha

Michał Józef Sapieha
	; Michał Józef Sapieha ok. 1730
	; Lis
Rodzina	Sapiehowie herbu Lis
Data urodzenia	1670
Data i miejsce śmierci	6 marca 1738 ; Châlons-sur-Marne
Ojciec	Benedykt Paweł Sapieha
Matka	Izabella z Tarłów
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Michał Józef Sapieha (ur. 1670, zm. 6 marca 1738 w Châlons-sur-Marne) – wojewoda podlaski w latach 1728-1738, pisarz polny litewski w latach 1698-1703 i 1705-1730, strażnik litewski od 1692 roku, cześnik litewski od 1687 roku, starosta mielnicki w latach 1725-1729^[1].

Życiorys

Był synem Benedykta Pawła i Izabelli z Tarłów. W pierwszej połowie lat 80. uczył się w kolegium Jezuickim w Warszawie, następnie w latach 1687–1688 odbył podróż edukacyjną do Francji i Włoch. Po powrocie do kraju posłował na sejm w 1690. W 1692 otrzymał urząd strażnika wielkiego litewskiego. W 1695 brał udział w walkach na Podolu pod dowództwem hetmana polnego Józefa Słuszki. W 1696 brał udział w wyprawie stryja Kazimierza Jana przeciwko konfederatom litewskim Grzegorza Antoniego Ogińskiego.

Poseł sejmiku powiatu brześciańskiego na sejm konwokacyjny 1696 roku^[2]. 5 lipca 1697 roku podpisał w Warszawie obwieszczenie do poparcia wolnej elekcji, które zwoływało szlachtę na zjazd w obronie naruszonych praw Rzeczypospolitej^[3]. W elekcji 1697 poparł kandydaturę księcia Conti, przygotowując dla niego wsparcie militarne, do którego użycia nie doszło. W 1698 uznał Augusta II, od którego otrzymał urząd pisarza polnego litewskiego. Z jego rozkazu pobito Leona Ogińskiego, co spowodowało pod koniec 1698 otwarte wystąpienie litewskiej szlachty przeciwko Sapiehom. Nie brał jednak udziału w bitwie pod Olkienikami w 1700.

Na początku wojny północnej przeszedł na stronę Karola XII, przy którego boku przebywał do 1705, biorąc udział m.in. w zajęciu Warszawy w 1703. W styczniu 1702 roku podpisał akt pacyfikacji Wielkiego Księstwa Litewskiego^[4]. W 1705 poparł kandydaturę Stanisława Leszczyńskiego na króla Polski. W 1705 potwierdził pacta conventa Stanisława Leszczyńskiego^[5]. Działając w strukturach stanisławowsko-szwedzkiej armii bierze udział w szeregu walk, szczególnie na Litwie aż do klęski połtawskiej w 1709.

Amnestionowany przez Augusta II zachował urząd pisarza polnego. Był uczestnikiem Walnej Rady Warszawskiej 1710 roku^[6]. W 1713 posłował do Turcji. W 1714 otrzymał stopień generała lejtnanta kawalerii litewskiej. W 1718 był posłem na sejm z powiatu starodubowskiego^[7]. W 1720 i 1726 posłował na sejm. Poseł województwa brzeskolitewskiego na sejm 1724 roku^[8]. W 1725 otrzymał starostwo melnickie. Poseł powiatu brzeskolitewskiego na sejm 1726 roku^[9]. ]W 1727 otrzymał Order Orła Białego, a w 1728 – województwo podlaskie.

Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 27 kwietnia 1733 roku na sejmie konwokacyjnym^[10]. Jako jedyny z Sapiehów podczas elekcji 1733 poparł Augusta Wettyna i jako deputat z Senatu podpisał jego pacta conventa^[11]. Wskazywał na Jakuba Sobieskiego jako jedynego możliwego kandydata z Polski. Zły stan zdrowia i samobójstwo syna Józefa Fryderyka skłoniły go do opuszczenia Polski w 1735. Zmarł 6 marca 1738 w klasztorze jezuitów w Châlons-sur-Marne.

Przypisy

↑ Urzędnicy podlascy XIV-XVIII wieku. Spisy". Oprac. Ewa Dubas-Urwanowicz, Włodzimierz Jarmolik, Michał Kulecki, Jerzy Urwanowicz. Kórnik 1994, s. 189.
↑ Ewa Gąsior, Sejm konwokacyjny po śmierci Jana III Sobieskiego, Warszawa 2017, s. 88.
↑ Obwieszczenie do poparcia wolney elekcyey roku Pańskiego tysiącznego sześćsetnego dziewięćdziesiątego siodmego. [Inc.:] Actum in castro Ravensi sub interregno feria quinta post festum sanctae Margarethae [...] proxima anno Domini millesimo sexcentesimo nonagesimo septimo. [b.n.s]
↑ Diariusz Sejmu Walnego Warszawskiego 1701-1702, Warszawa 1962, s. 305.
↑ Articuli pactorum conventorum Stanów tej Rzeczypospolitej i W. X. L. i państw do nich nalężących z Posłami JKM [...], s. 23.
↑ Volumina Legum, t. VI, Petersburg 1860, s. 99.
↑ Pamiętniki Krzysztofa Zawiszy, wojewody mińskiego, (1666-1721), Warszawa 1862, s. 350.
↑ Wiktor Bagniewski, Diariusz sejmu walnego sześcioniedzielnego warszawskiego anni 1724, rkps Ossolineum, 291/III, k. 5v.
↑ Michał Tomasz Wójciuk, Przemoc, presja, przekupstwo i konflikty na sejmikach brzeskim i pińskim w dobie saskiej w świetle pamiętników i korespondencji, w: Wschodni Rocznik Humanistyczny 6 (2009), s. 130.
↑ Konfederacya generalna omnium ordinum Regni et Magni Ducatus Lithuaniae na konwokacyi generalney Warszawskiej uchwalona [...] 27 (słow. [...] kwietnia [...] 1733, s. 33.
↑ Volumina Legum, t. VI, Petersburg 1860, s. 309.

[1] Urzędnicy podlascy XIV-XVIII wieku. Spisy". Oprac. Ewa Dubas-Urwanowicz, Włodzimierz Jarmolik, Michał Kulecki, Jerzy Urwanowicz. Kórnik 1994, s. 189.

[2] Ewa Gąsior, Sejm konwokacyjny po śmierci Jana III Sobieskiego, Warszawa 2017, s. 88.

[3] Obwieszczenie do poparcia wolney elekcyey roku Pańskiego tysiącznego sześćsetnego dziewięćdziesiątego siodmego. [Inc.:] Actum in castro Ravensi sub interregno feria quinta post festum sanctae Margarethae [...] proxima anno Domini millesimo sexcentesimo nonagesimo septimo. [b.n.s]

[4] Diariusz Sejmu Walnego Warszawskiego 1701-1702, Warszawa 1962, s. 305.

[5] Articuli pactorum conventorum Stanów tej Rzeczypospolitej i W. X. L. i państw do nich nalężących z Posłami JKM [...], s. 23.

[6] Volumina Legum, t. VI, Petersburg 1860, s. 99.

[7] Pamiętniki Krzysztofa Zawiszy, wojewody mińskiego, (1666-1721), Warszawa 1862, s. 350.

[8] Wiktor Bagniewski, Diariusz sejmu walnego sześcioniedzielnego warszawskiego anni 1724, rkps Ossolineum, 291/III, k. 5v.

[9] Michał Tomasz Wójciuk, Przemoc, presja, przekupstwo i konflikty na sejmikach brzeskim i pińskim w dobie saskiej w świetle pamiętników i korespondencji, w: Wschodni Rocznik Humanistyczny 6 (2009), s. 130.

[10] Konfederacya generalna omnium ordinum Regni et Magni Ducatus Lithuaniae na konwokacyi generalney Warszawskiej uchwalona [...] 27 (słow. [...] kwietnia [...] 1733, s. 33.

[11] Volumina Legum, t. VI, Petersburg 1860, s. 309.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]