Nizina Naddnieprzańska
Nizina Naddnieprzańska, Nizina Zadnieprzańska (biał. Прыдняпроўская нізіна, Prydniaprouskaja nizina; ros. Приднепровская низменность, Pridnieprowskaja nizmiennost´; ukr. Придніпровська низовина, Prydniprowśka nyzowyna) - rozległa nizina w południowo-zachodniej części Niziny Wschodnioeuropejskiej, na terenach Białorusi i Ukrainy.
Nizina Naddnieprzańska leży na terenie aulakogenu (zapadliska) dnieprowsko-donieckiego, wypełnionego grubą, sięgającą od 18 do 20 km, warstwą osadów pochodzenia lodowcowego.
Nizina Naddnieprzańska rozciąga się od okolic Rohaczowa i Homla na północy do okolic miasta Dniepr na południu. Jej długość wynosi 600 km, szerokość - do 120 km. Obejmuje szeroką dolinę środkowego Dniepru i obszary z systemem rozległych tarasów na wschód od niej. Na zachodzie graniczy z Wyżyną Naddnieprzańską, na północy przechodzi w Nizinę Poleską, na wschodzie graniczy z Wyżyną Środkoworosyjską, na południu - z wyżynami Azowską i Doniecką. Północno-wschodnią część niziny zajmuje Równina Połtawska.
Powierzchnia niziny jest płaska i falista, słabo rozczłonkowana. Obniża się z północnego wschodu na południowy zachód. Wysokość 50–160 m n.p.m., najwyższy punkt - 226 m n.p.m.
Klimat umiarkowany ciepły, na południu - suchy.
W północnej części Niziny Naddnieprzańskiej przeważają gleby darniowo-bielicowe, w południowej - czarnoziemy. Pierwotną formacją roślinną Niziny Naddnieprzańskiej był lasostep, na północy przechodzący w lasy, a na południu - w step. Obecnie teren niziny został niemal całkowicie zajęty pod intensywne rolnictwo, zwłaszcza na południu.
Największe rzeki: Dniepr, Desna, Suła, Pseł i Worskla.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Wielka Encyklopedia Radziecka - hasło Приднепровская низменность
- Borys Dobrynin Geografia fizyczna ZSRR, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1956
- Teodor Naumienko (red.) Atlas świata, Służba Topograficzna Wojska Polskiego - Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1962
- Mieczysław Hess, Bogumił Rychłowski Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich w: August Zierhoffer (red.) Geografia powszechna - tom IV. Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Azja. Afryka, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1965
- Bogumił Rychłowski (red.), Roman Biesiada, Tadeusz Lenczowski, Lech Ratajski Słownik Geografii ZSRR, Państwowe Wydawnictwo "Wiedza Powszechna", Warszawa 1974
- Teresa Zakrzewska, Grażyna Gadomska Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (część europejska). Mapa przeglądowa Europy. Skala 1:3 000 000, wydanie drugie, Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera, Warszawa-Wrocław 1987
- Fedir Zastawnyj, Witold Kusiński Ukraina. Przyroda - Ludność - Gospodarka, Wydawnictwo Akademickie "Dialog", Warszawa 2003, ISBN 83-88938060-6