Ogród Botaniczny IHAR w Bydgoszczy

Ogród Botaniczny Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Bydgoszczy

Państwo	Polska
Miejscowość	Bydgoszcz
Dzielnica	Myślęcinek
Powierzchnia	5,5 ha
Data założenia	1951 (1977)
Położenie na mapie Polski Ogród Botaniczny IHAR w Bydgoszczy
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Ogród Botaniczny IHAR w Bydgoszczy
Położenie na mapie Bydgoszczy Ogród Botaniczny IHAR w Bydgoszczy
53°10′26″N 18°02′46″E
Strona internetowa

Ogród botaniczny IHAR w Bydgoszczy – ogród botaniczny o powierzchni 5,5 ha, należący do Krajowego Centrum Roślinnych Zasobów Genowych, zakładu Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin.

Lokalizacja

Ogród znajduje się na północnych rubieżach miasta Bydgoszczy, na terenie położonym między północną granicą Ogrodu Botanicznego w Leśnym Parku Kultury i Wypoczynku, a ul. Jeździecką. Został zlokalizowany na wysoczyźnie morenowej (93 m n.p.m.) nieopodal północnej krawędzi Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej. Od 1993 r. znajduje się w obrębie Zespołu Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego.

Historia

Ogród został założony przez Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin (IHAR), obecny w Bydgoszczy od 1951 roku. Dla potrzeb Instytutu przejęto wówczas pochodzący z dwudziestolecia międzywojennego Miejski Ogród Botaniczny, przy placu Weyssenhoffa. Do 1970 roku podlegał on Zakładowi Biologii i Fizjologii Rozwoju Roślin IHAR w Radzikowie k. Warszawy, natomiast od 1971 r. działał w ramach Zakładu Centralnej Kolekcji Roślin. W ogrodzie prowadzono działalność naukową, m.in. w latach 1956-1973 prowadzono kolekcję kultur grzybów, na potrzeby instytucji naukowych, szkolnictwa, przemysłu oraz odbiorców indywidualnych. Od 1971 r. specjalnością placówki stało się gromadzenie odmian traw.

W połowie lat 70. XX w. w związku z budową Leśnego Parku Kultury i Wypoczynku w północnej części miasta, zaplanowano przeniesienie ogrodu na ulicę Jeździecką 5 w sąsiedztwo projektowanego nowego Miejskiego Ogrodu Botanicznego. Na przejętej od LPKiW parceli o powierzchni 5,5 ha pobudowano niezbędne obiekty kubaturowe i zaplecze techniczno-gospodarcze. Oddanie nowej placówki do użytku nastąpiło w czerwcu 1977 roku. Przeniesiono tu ponad 500 gatunków roślin ze starego ogrodu przy ul. Niemcewicza oraz kolekcję ekotypów traw z Zakładu Doświadczalnego Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Kończewicach koło Chełmży. Od 1992 r. prowadzono badania nad roślinami przydatnymi w rekultywacjach, a w 2004 r. wybudowano kotłownię na biomasę, służącą do badań nad roślinami energetycznymi.

Od 1973 r. Ogród Botaniczny IHAR w Bydgoszczy należy do Rady Ogrodów Botanicznych i Arboretów przy Komitecie Botaniki PAN (od 2010 r. - Rada Ogrodów Botanicznych w Polsce), a od 2005 r. jest członkiem międzynarodowego zrzeszenia Ogrodów Botanicznych (Botanic Gardens Conservation International) w Richmond.

W latach 1951–1971 Ogrodem Botanicznym kierował mgr Andrzej Michalski, a w latach 1971–1991 dr Bolesław Osiński. Od 1991 kierownikiem był dr inż. Włodzimierz Majtkowski. Od 2022 kierownikiem ogrodu jest mgr inż. Jarosław Mikietyński.

Charakterystyka

Ogród jest placówką naukowo-badawczą i dydaktyczną, umożliwiającą poznawanie świata roślinnego przez bezpośrednie studia nad roślinami. Jest to ogród specjalistyczny, gromadzący określone kolekcje roślinne: traw, roślin użytkowych oraz gatunków dla celów rekultywacji i zagospodarowania terenów poprzemysłowych i odłogowanych. Służy działalności naukowo-badawczej, dydaktyczno-wychowawczej, popularyzatorskiej i rekreacyjnej. Badania naukowe od 2007 r. koordynowane są przez Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych IHAR w Radzikowie k. Warszawy. Ich tematyka ukierunkowana jest na gromadzenie zasobów genowych traw, wykorzystania roślin dla rekultywacji terenów, a także na wykorzystanie energii odnawialnej z biomasy. Ogród Botaniczny IHAR ma także duże znaczenie jako bank nasion, dający możliwość odtworzenia gatunków nawet w odległej przyszłości.

Charakterystyka biologiczna

W 2010 r. w ogrodzie zgromadzono 4300 taksonów roślin, w tym 2700 roślin użytkowych. Są to kolekcje: traw, roślin energetycznych, roślin użytkowych (ozdobnych, leczniczych, miododajnych, przyprawowych, barwierskich, włóknodajnych, chronionych) oraz roślin wykorzystywanych w rekultywacji gleb.

Na szczególną uwagę zasługuje gromadzona od 1973, najbogatsza w Polsce kolekcja odmian traw, licząca 650 gatunków. Są to trawy użytkowe (pastewne, gazonowe, zbożowe, energetyczne), ozdobne, dziko rosnące oraz chronione. W 2007 r. kolekcja ta uzyskała tytuł „Narodowej kolekcji traw i turzyc”.

Godziny otwarcia

Ogród otwarty jest od godz. 7 do 15 w dni robocze.

Zobacz też

• Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
• Ogród Botaniczny Leśnego Parku Kultury i Wypoczynku „Myślęcinek”
• Ogród Botaniczny Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
• Leśny Park Kultury i Wypoczynku
• Parki i tereny leśne w Bydgoszczy

Linki zewnętrzne

• Rada Ogrodów Botanicznych w Polsce
• Ogród Botaniczny IHAR

Bibliografia

• Bydgoska Gospodarka Komunalna. Praca zbiorowa, StefanS. Pastuszewski, Bydgoszcz: Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, 1996, ISBN 83-85860-37-1 . Brak numerów stron w książce
• Kałużna K: Ogrody Botaniczne Bydgoszczy, Bydgoszcz 2003
• Wiśniewski Henryk: Różnorodność biologiczna Leśnego Parku Kultury i Wypoczynku w Myślęcinku i jej uwarunkowania. [w.] Banaszak Józef red.: Przyroda Bydgoszczy. Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2004. ISBN 83-7096-531-8