Order Jugosłowiańskiej Gwiazdy
 Awers | |
 Baretka Wielkiej Gwiazdy | |
| Ustanowiono |
1 lutego 1954 |
|---|---|
| Wycofano |
2006 |
| Powyżej |
brak |
| Równorzędne | |
Order Jugosłowiańskiej Gwiazdy (serb. Орден југословенске звезде / Orden jugoslavenske zvijezde, słoweń. Red jugoslovanske zvezde, mac. Орден на jугословенската звезда) – najwyższe odznaczenie państwowe komunistycznej Jugosławii i drugie w kolejności odznaczenie Federalnej Republiki Jugosławii.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Order Jugosłowiańskiej Gwiazdy został ustanowiony przez Prezydenta Jugosławii Josipa Broz Tito 1 lutego 1954 roku i był podzielony na cztery klasy[1]. Najwyższa klasa, Wielka Jugosłowiańska Gwiazda, przeznaczona była wyłącznie dla głów państw „za wybitne zasługi w rozwijaniu i utrwalaniu pokojowej oraz przyjaznej współpracy pomiędzy krajami”[2]. Pierwszy taki order został wręczony cesarzowi Etiopii Hajle Syllasje I.
1 marca 1961 roku znowelizowano jugosłowiańską Ustawę o Odznaczeniach i od tej pory order posiadał następujące klasy:
- Wielka Jugosłowiańska Gwiazda – najwyższe odznaczenie SFR Jugosławii;
- Jugosłowiańska Gwiazda ze Wstęgą (przed 1961 Order Jugosłowiańskiej Gwiazdy I klasy) – 6. najwyższe odznaczenie SFR Jugosławii;
- Jugosłowiańska Gwiazda ze Złotym Wieńcem (przed 1961 Order Jugosłowiańskiej Gwiazdy II klasy) – 14. najwyższe odznaczenie SFR Jugosławii;
- Jugosłowiańska Gwiazda na Chuście (przed 1961 Order Jugosłowiańskiej Gwiazdy III klasy) – 24. najwyższe odznaczenie SFR Jugosławii.
W 1972 roku ponownie znowelizowano Ustawę o Odznaczeniach, tak aby Wielka Jugosłowiańska Gwiazda mogła być nadawana nie tylko głowom państw, ale także obywatelom Jugosławii za „rewolucyjną pracę i wybitne zasługi dla rozwoju SFRJ, za rozwój i wzmacnianie świadomości naszych obywateli w walce o rozwój socjalizmu, o wolność i niepodległość naszej ojczyzny, a także za niezwykle cenny wkład w umacnianie pokojowej współpracy i przyjaznych stosunków pomiędzy SFRJ a innymi krajami”[3].
Po rozpadzie Jugosławii Federalna Republika Jugosławii (a później Serbia i Czarnogóra) nadal nadawała niektóre z odznaczeń byłej Jugosławii, w tym Order Jugosłowiańskiej Gwiazdy. Nowa Ustawa o Odznaczeniach została przyjęta w grudniu 1998 roku[4][5]. Ustawa wprowadziła rozróżnienie pomiędzy Orderem Wielkiej Jugosłowiańskiej Gwiazdy (I klasa) a Orderem Jugosłowiańskiej Gwiazdy (pozostałe trzy klasy)[6]. W Federalnej Republice Jugosławii Order Wielkiej Jugosłowiańskiej Gwiazdy był drugim najwyższym odznaczeniem po Orderze Jugosławii[7]. Wygląd insygniów nie został zmieniony[8][9].
| Baretki | |||
|---|---|---|---|
|
Wielka Jugosłowiańska Gwiazda |
.png){kind=small}
Jugosłowiańska Gwiazda ze Wstęgą |
Jugosłowiańska Gwiazda ze Złotym Wieńcem |
.png){kind=small}
Jugosłowiańska Gwiazda na Chuście |
Odznaczeni
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Srbija ponovo deli odlikovanja. Standard magazin, 5.12.2008. [dostęp 2024-03-23]. (serb.).
- ↑ Нови Орден југословенске велике звезде. „Borba”. 19 (34): 2, 10.02.1954. [dostęp 2024-03-23]. (serb.).
- ↑ Закон о штампи - по редовном поступку. „Borba”. 51 (59): 6–7, 1.03.1972. [dostęp 2024-03-23]. (serb.).
- ↑ Одличја у духу традиције. „Borba”. 76 (331): 3, 27.11.1998. [dostęp 2024-03-23]. (serb.).
- ↑ Уведено и ордење југословенских великана. „Borba”. LXXVI (339–340): 7, 5.12.1998. [dostęp 2024-03-23]. (serb.).
- ↑ ZAKON O ODLIKOVANjIMA SAVEZNE REPUBLIKE JUGOSLAVIJE. (Objavljen u "Sl. listu SRJ", br. 59 od 4. decembra 1998; 21/01). [dostęp 2024-03-23]. (serb.).
- ↑ Orders and Decorations of the Federal Republic of Yugoslavia, 1990-. medals.pl. [dostęp 2024-03-23]. (ang.).
- ↑ Одлука о опису знакова одликовања Савезне Републике Југославије и њихових минијатура, као и начину њиховог ношења. „Службени лист Савезне Републике Југославије”. VIII (42): 1–3, 18.06.1999. (serb.).
- ↑ Одлука о опису знакова одликовања Савезне републике Југославије и њихових минијатура, као и начину њиховог ношења. „Службени лист Савезне Републике Југославије”. IX (36): 1–9, 4.08.2000. (serb.).
.svg)
