Park Narodowy „Taganaj”
55°15′35″N 59°47′33″E/55,259722 59,792500 Teren parku narodowego | |
| park narodowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Położenie | |
| Siedziba | |
| Data utworzenia |
5 marca 1991[1] |
| Powierzchnia |
568 km² |
| Ochrona |
kategoria IUCN – II (park narodowy) |
Położenie na mapie Rosji  | |
Położenie na mapie obwodu czelabińskiego  | |
| 55°15′35″N 59°47′33″E/55,259722 59,792500
| |
| Strona internetowa | |
Park Narodowy „Taganaj” (ros. Национальный парк «Таганай», Nacyonalnyj park „Taganaj”) – park narodowy w Rosji, na Uralu Południowym, w zachodniej części obwodu czelabińskiego, w pobliżu północno-wschodniej granicy miasta Złatoust[1]. Został utworzony 5 marca 1991 roku. Jego całkowita powierzchnia to 568 km²[1], z czego 21% stanowi teren ścisłej ochrony. Na obszarze parku zachowały się w niemal nienaruszonym stanie cenne ekosystemy tundry górskiej i subalpejskich lasów reliktowych[1].
Od 2018 roku park stanowi rezerwat biosfery UNESCO[2] pod nazwą Rezerwat Biosfery „Górski Ural”[3].
Fizjografia
[edytuj | edytuj kod]Przez teren parku przebiega granica pomiędzy dwoma głównymi zlewniami w Rosji[4]: europejską Wołgi wraz z dorzeczem Kamy i azjatycką zlewnią Obu z lewym dopływem, rzeką Irtysz[4]. Park położony jest w granicach dwóch regionów klimatycznych, przez co na teren parku napływają zarówno masy powietrza znad Atlantyku, jak i Syberii Zachodniej[4]. Roczna amplituda temperatury powietrza w tym rejonie jest bardzo wysoka, w najgorętsze dni lata temperatura sięga nawet 38 °C, natomiast w najchłodniejsze zimy dochodzi do -50 °C[4].
Flora i fauna
[edytuj | edytuj kod]Tereny parku narodowego w 93% pokrywają lasy[5]. Od północy rozciąga się strefa lasów świerkowych i świerkowo-jodłowe ze świerkiem syberyjskim i jodłą syberyjską[6], które zajmują około 50% powierzchni wszystkich lasów[7], od środkowego wschodu rozciągają się głównie lasy z przewagą modrzewia i brzozy[6] – głównie brzoza omszona, a także lasy sosnowe z sosną zwyczajną. Inne gatunki drzew takie jak lipa drobnolistna, klon zwyczajny czy wiąz górski[5] stanowią niewielki odsetek ogólnej powierzchni lasów. Pozostałą część parku zajmują stepy górskie i wyżyny pokryte przez łąki subalpejskie i tundrę górską[6]. Na tym niewielkim obszarze można zobaczyć unikalne sąsiedztwo środkowoeuropejskich gatunków roślin jak i gatunków pochodzących z Syberii Zachodniej, Syberii Środkowej i Syberii Wschodniej[5]. Na całym terenie opisano dotychczas około 728 gatunków roślin, z czego aż 12% stanowią astrowate[5]. Z całej populacji roślinnej 10 gatunków to endemity[7] na obszarze Uralu (m.in.: zawilec uralski (Anemone uralensis), łyszczec uralski (Gypsophila uralensis), gnidosz uralski (Pedicularis uralensis)[7]), a 46 gatunków to gatunki reliktowe. Wśród reliktów należy wymienić zespół gatunków plejstoceńskiego lasostepu brzozowo-sosno-modrzewiowego[5], który w okresie zlodowacenia znajdował się na skraju lądolodu[5].
Fauna parku reprezentowana jest przez około 198 gatunków zwierząt[8], w tym 130 gatunków ptaków, jak choćby sokół wędrowny, rybołów zwyczajny czy bielik zwyczajny. Na obszarze chronionym parku żyją co najmniej 52 gatunki ssaków[8], m.in. wilki, niedźwiedzie brunatne, rysie, dziki, łosie, bobry i piżmaki, 7 gatunków ryb, 6 gatunków gadów i 3 gatunki płazów[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Общая информация. Минприроды Российской Федерации. [dostęp 2014-08-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-14)]. (ros.).
- ↑ Mountainous Urals Biosphere Reserve, Russian Federation [online], UNESCO, 13 lipca 2018 [dostęp 2021-12-23] (ang.).
- ↑ Strona główna - Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej - Portal Gov.pl [online], gugik.gov.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).
- ↑ a b c d ФИЗИКО-ГЕОГРАФИЧЕСКИЕ УСЛОВИЯ. ООПТ России. [dostęp 2014-08-09]. (ros.).
- ↑ a b c d e f Растительный мир. taganay.org. [dostęp 2014-08-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-15)]. (ros.).
- ↑ a b c Таганай, национальный парк: Биологическое разнообразие. Минприроды Российской Федерации. [dostęp 2014-08-09]. (ros.).
- ↑ a b c РАСТИТЕЛЬНОСТЬ. ООПТ России. [dostęp 2014-08-09]. (ros.).
- ↑ a b c Животный мир. taganay.org. [dostęp 2014-08-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-14)]. (ros.).