Przejdź do zawartości

Pełnoletniość

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Pełnoletniość[1] (pełnoletność[2]) – określony przepisami prawa cywilnego status prawny osoby fizycznej, uzyskiwany zwykle po osiągnięciu określonego wieku (osoba bez takiego statusu nazywana jest niepełnoletnim, a potocznie nieletni). Osiągnięcie pełnoletniości wiąże się zazwyczaj z osiągnięciem pełnej zdolności do czynności prawnych oraz możności bycia podmiotem praw i obowiązków.

Pełnoletniość w Polsce

[edytuj | edytuj kod]

W Polsce pełnoletnim jest ten, kto ukończył lat osiemnaście (art. 10 Kodeksu cywilnego). Przed osiągnięciem tego wieku małoletnia[a] może uzyskać pełnoletniość przez zawarcie małżeństwa. Zgodnie z art. 10 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jest to możliwe z ważnych powodów za zgodą sądu opiekuńczego w przypadku kobiety, która ukończyła lat szesnaście, gdy z okoliczności wynika, że zawarcie małżeństwa będzie zgodne z dobrem założonej rodziny. Wniosek o zezwolenie musi złożyć sama zainteresowana (art. 561 Kodeksu postępowania cywilnego). Nabytej w ten sposób pełnoletniości nie można utracić po unieważnieniu małżeństwa (art. 10 Kodeksu cywilnego) ani rozwodzie[b].

Niektóre skutki pełnoletniości to:

Pełnoletniość a inne pojęcia

[edytuj | edytuj kod]
  • Termin pełnoletni nie jest tożsamy w prawie z terminem osoba mająca ukończone 18 lat (w związku z możliwością uzyskania pełnoletniości przez małoletnią poprzez zawarcie małżeństwa).
  • Do zatrudnienia na umowie o pracę wymagane jest ukończenie 18 lat (art. 22 § 2 Kodeksu pracy), ale nie wyklucza to możliwości podjęcia pracy przez młodocianego (art. 190 KP).
  • Obowiązek szkolny trwa do ukończenia ośmioletniej szkoły podstawowej, nie dłużej jednak niż do ukończenia 18. roku życia (art. 35 ust. 2 Prawa oświatowego (Dz.U. z 2021 r. poz. 1082)).
  • Obowiązek nauki trwa do ukończenia 18. roku życia (art. 35 ust. 1 Prawa oświatowego i art. 70 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej).
  • Cywilnoprawna odpowiedzialność deliktowa niepełnoletniego zaczyna się już od 10. roku życia (art. 426 KC).
  • Możliwość bycia pełnomocnikiem nie zależy od stopnia zdolności do czynności prawnych (art. 100 KC).
  • Karalność według prawa karnego nie obejmuje nieletnich, a więc rozpoczyna się generalnie od 17. roku życia (z pewnymi wyjątkami). Obecnie tak jest też według Kodeksu wykroczeń.
  • Zabrania się sprzedaży i podawania napojów alkoholowych osobom do lat 18[3].
  • Zabrania się sprzedaży wyrobów tytoniowych osobom do lat 18[4].
  • Zabrania się sprzedaży sprzedaży napojów z dodatkiem tauryny i kofeiny osobom do lat 18[5].

Dorosłym może być każda osoba dojrzała biologicznie lub psychicznie, natomiast pełnoletnim jest jedynie osoba spełniająca warunek wiekowy i tylko wyjątkowo dodatkowe przesłanki – dlatego zarówno osoba dorosła może nie być osobą pełnoletnią, jak i pełnoletnia nie być osobą dorosłą.

  1. Dotyczy to tylko kobiety; mężczyzna nie może zawrzeć związku małżeńskiego przed ukończeniem 18 lat.
  2. Jednak do zawarcia kolejnego związku małżeńskiego przed ukończeniem 18. roku życia wymagane jest ponowne zezwolenie sądu.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]