Przejdź do zawartości

Powstanie Warszawskie (album)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Powstanie Warszawskie
Wykonawca albumu studyjnego
Lao Che
Wydany

21 marca 2005[1]

Gatunek

rock, crossover

Długość

45:18

Wydawnictwo

Ars Mundi

Producent

Lao Che, Filip Różański

Oceny
Album po albumie
Gusła
(2002)
Powstanie Warszawskie
(2005)
Gospel
(2008)

Powstanie Warszawskie – album nagrany przez zespół muzyczny Lao Che i wydany 21 marca 2005. Produkcją i realizacją zajął się Filip Różański, a masteringiem – Bogdan Żywek.

13 października 2010 album uzyskał status złotej płyty w Polsce[4].

Podczas uroczystych obchodów 68. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego (2012), prezydent RP Bronisław Komorowski odznaczył wszystkich muzyków zespołu, którzy brali udział w nagrywaniu albumu, Srebrnymi Krzyżami Zasługi. Odznaczenia zostały przyznane za „zasługi na rzecz popularyzacji i upamiętniania powstania warszawskiego”[5].

Lista utworów

[edytuj | edytuj kod]
  1. „1939 / Przed Burzą” – 5:38
  2. „Godzina W” – 2:59
  3. „Barykada” – 5:23
  4. „Zrzuty” – 3:08
  5. „Stare Miasto” – 4:38
  6. „Przebicie do Śródmieścia” – 5:40
  7. „Czerniaków” – 3:20
  8. „Hitlerowcy” – 3:09
  9. „Kanały” – 7:47
  10. „Koniec” – 3:36

Koncepcja albumu

[edytuj | edytuj kod]

Płyta ma charakter z jednej strony słuchowiska, z drugiej: albumu koncepcyjnego. Składa się na nią 10 utworów, które w sferze muzyczno-tekstowej są chronologicznie przyporządkowane historycznym epizodom powstania warszawskiego:

  1. 1939 / Przed Burzą – ostatnie dni przed powstaniem warszawskim: stopniowe wycofywanie się niemieckich wojsk na zachód pod presją sowieckiego natarcia; Komenda Główna AK wydaje rozkaz rozpoczęcia powstania 1 sierpnia 1944 r. o „godzinie W” – 17.00.
  2. Godzina W – 1 sierpnia 1944 r.: łączniczki AK wyruszają z rozkazami rozpoczęcia walk; zmobilizowani powstańcy wyruszają na wyznaczone pozycje; do pierwszych potyczek powstańców z Niemcami dochodzi już wczesnym popołudniem.
  3. Barykada – pierwsza dekada sierpnia: walki pododdziałów batalionu Zośka na barykadach Woli; mimo heroicznej obrony powstańcy są zmuszeni wycofywać się do Starego Miasta.
  4. Zrzuty – połowa sierpnia; niewystarczające alianckie zrzuty broni i amunicji dla walczących powstańców; prośba ambasadora USA Harrimana, by amerykańskie samoloty po zrzuceniu zaopatrzenia dla walczącej Warszawy mogły lądować na sowieckich lotniskach, spotyka się z odmową Kremla.
  5. Stare Miasto – druga połowa sierpnia; ciągłe bombardowania lotnicze i artyleryjskie oraz ataki piechoty na Starówkę; nieudane próby powstańcze połączenia Żoliborza i Starego Miasta; ewakuacja dowództwa AK i władz cywilnych kanałem miejskim, biegnącym pod niemieckimi pozycjami, do Śródmieścia.
  6. Przebicie do Śródmieścia – 31 sierpnia; do Śródmieścia próbuje się przedostać przez niemieckie linie ok. 50-osobowa grupa z Kedywu KG AK. Udając żołnierzy niemieckich, oddział dowodzony przez Andrzeja Romockiego „Morro” osiąga barykady powstańcze w Śródmieściu.
  7. Czerniaków – połowa września; walki o utrzymanie kurczącego się przyczółka nad Wisłą; nieskuteczne próby wsparcia ze strony żołnierzy 1. Armii Berlinga.
  8. Hitlerowcy – ostatnia dekada września; oddziały niemieckiej 9. Armii nacierają na Mokotów, gdzie toczą się najbardziej intensywne walki.
  9. Kanały – ostatnia dekada września; oddziały powstańcze broniące Czerniakowa rozpoczynają ewakuację rannych kanałami na Mokotów; Niemcy zamykają kocioł wokół Mokotowa, północnego Żoliborza i Śródmieścia.
  10. Koniec – początek października; kapitulacja powstania warszawskiego.

Teksty

[edytuj | edytuj kod]

Autorem tekstów jest wokalista zespołu – Hubert „Spięty” Dobaczewski. Warstwa tekstowa ma charakter kompilacyjny – obok autorskich wersów „Spiętego” składają się na nią cytaty i parafrazy z innych źródeł i dzieł artystycznych, m.in.:

Odbiór

[edytuj | edytuj kod]

Przeważająca część krytyki (m.in. Onet.pl, rockmetal.pl) doceniła zarówno stronę muzyczną, jak i tekstową wydawnictwa[6][7], a także jego oryginalność[3].

Michał Kirmuć na łamach „Teraz Rocka” ocenił płytę jako „wyjątkowo oryginalną, frapującą i (…) mówiącą w niebanalny sposób o ważnym rozdziale rodzimej historii”.

Marek Włodarski w emfatycznej recenzji na łamach „Lampy” przyznawał, że płyta wprawia go w „szczenięcy zachwyt, w żołnierski trans, w bogoojczyźniane uniesienie”. Pisał: „Człowiekowi serce roście, człowiekowi szajba odbija i z flagą na barykady i z karabinem biec by się chciało do kolegów i koleżanek sprzed lat sześćdziesięciu”. Zwracał uwagę na budowę utworów: „erudycyjną, błyskotliwie zaczepną, jednak nie przytłaczającą quasi-intelektualizmem”. Z uznaniem wyrażał się o intertekstualności tekstowej i muzycznej albumu.

Gazeta Wyborcza”, podsumowując rok 2005 w polskiej muzyce, uznała album za „wydarzenie numer 1”. Robert Sankowski uzasadniał tę ocenę: „Zespół (…) uniknął banału, ale jednocześnie nie wpadł też w pułapkę patosu. Przełożył dramat 63 dni warszawskiego powstania na język muzyki rockowej zrozumiały dla współczesnego odbiorcy. Tym samym udowodnił, że takie tematy mogą być zarówno inspirujące dla popkulturowych twórców, jak i interesujące dla odbiorców ich twórczości”. Krzysztof Varga na łamach „Dużego Formatu” (cykliczny dodatek do „GW”) pisał: „To jest bez wątpienia pierwsza piątka polskich płyt rockowych ostatniego dwudziestolecia, może nawet pierwsza piątka, jeśli liczyć od czasów płyty numer jeden w historii polskiego rocka, a więc «czarnego» albumu Brygady Kryzys”.

Jacek Świąder podkreśla udane odwołanie do silnych emocji: „Ciary uspra­wie­dli­wione, z tra­dy­cji (…) czer­pano świa­do­mie a skutecznie”. Dziennikarz twierdzi, że płyta jako „całość, koncept album – stanowi najbardziej udane przedsięwzięcie tego typu po ’89 roku w polskiej muzyce”[8].

Robert Leszczyński umieścił Powstanie Warszawskie w zestawieniu „50 płyt, które wstrząsnęły Polską w XXI wieku” (tygodnik „Wprost”, 2010). Znaczenie albumu wyjaśnił następująco: „Nawet w najczarniejszą noc stanu wojennego rockmani stronili od tematów patriotycznych, odstępując je młodzieży oazowej i wszechpolskiej. A tu proszę – narodowa świętość bezceremonialnie odebrana kombatantom i zrobiona na punkowo. Arcydzieło!”[9].

Z tonem większości komentarzy prasowych kontrastowała ocena serwisu Porcys. Jego recenzent uznał, że album „nie dźwiga ciężaru gatunkowego podjętej tematyki”, a w sferze muzycznej „jawi się jako niestrawne łomotanie bez inwencji”[10].

Koncerty

[edytuj | edytuj kod]

Od ukazania się płyty w 2005 roku zespół wykonuje całość materiału okazjonalnie. 19 czerwca 2005 roku zespół po raz pierwszy zagrał koncert monograficzny „Powstanie Warszawskie” w Parku Wolności w Warszawie przy Muzeum Powstania Warszawskiego[11]. Drugi tego typu koncert odbył się w warszawskim klubie Proxima 19 marca 2006 roku[12]. Trzeci 2 lipca 2012 w Jarocinie[13]. Kolejny lipca 2013 „Powstanie Warszawskie” zostało przedstawione jako spektakl (tzw. mapping) w warszawskim Parku Wolności. Koncert inaugurował 69 rocznicę Powstania[14]. Kolejny koncert odbył się 1 sierpnia 2015 we Wrocławiu z okazji 71 rocznicy Powstania[15].

„Przez pierwsze trzy lata graliśmy płytę z pełnym zaangażowaniem, potem odchodziliśmy od tego, coraz częściej z powodu wywoływanych dyskusji. Czułem zmęczenie. Zamknęliśmy ten etap. Nie chcieliśmy w to brnąć i uczestniczyć w tym.”[16]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Płyta Powstanie Warszawskie - Lao Che [online], muzyka.onet.pl [dostęp 2011-12-29] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-03]. (arch.)
  2. rockmetal.pl: recenzja Lao Che „Powstanie Warszawskie”
  3. a b Michał Kirmuć. Lao Che: Powstanie Warszawskie. „Teraz Rock”. 4 (26), s. 70, 2005. ISSN 1730-394X. 
  4. Złote płyty CD przyznane w 2010 roku [online], ZPAV [dostęp 2020-10-13].
  5. PAP: Prezydent wręczył odznaczenia powstańcom warszawskim. www.pap.pl. [dostęp 2012-07-30].
  6. Marek Włodarski: LAO CHE – „Powstanie Warszawskie”: Na Germańca jak do tańca!. Onet.pl. [dostęp 2008-11-11].
  7. m00n: recenzja: Lao Che „Powstanie Warszawskie”. rockmetal.pl. [dostęp 2008-11-11].
  8. Jacek Świąder: Wyjściowe ubranie (Polska 0–9). www.ktosruszalmojeplyty.com (blog autora), 15 lutego 2010. [dostęp 2013-12-02].
  9. 50 płyt które wstrząsnęły Polską w XXI wieku - WPROST.pl [online], www.wprost.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  10. Jacek Kinowski: Lao Che: Powstanie Warszawskie. [w:] Recenzje [on-line]. Porcys, 10 lutego 2006. [dostęp 2008-11-11].
  11. Lao Che | Powstanie Warszawskie 2005. mikolajwojcik 2014-11-03. [dostęp 2018-05-13].
  12. Lao Che - Barykada [ PW '44 - część 2 / 8 ]. Maciej Kraśnicki 2007-03-22. [dostęp 2018-05-13].
  13. Lao Che - 1939 / PRZED BURZĄ (2012 VII 22) Jarocin. Angry RainDog 2012-07-29. [dostęp 2018-05-13].
  14. Lao Che - Muzeum Powstania Warszawskiego 27.07.2013. Arnold Szwarc 2017-12-25. [dostęp 2018-05-13].
  15. LAO CHE | Powstanie Warszawskie | Wrocław 2015 | Koncert |. Angry RainDog 2015-08-16. [dostęp 2018-05-13].
  16. Renata Jaskulska, „Spięty” z Lao Che: Jak ktoś chce być patriotą – OK, jak chce być kosmopolitą – to nie zabraniajmy [online], plock.wyborcza.pl, 8 marca 2018 [dostęp 2018-05-13].