Puchar Jugosławii w piłce nożnej

Puchar Jugosławii w piłce nożnej

Kup Srbije i Crne Gore

Państwo	Jugosławia
Dyscyplina	piłka nożna
Organizator rozgrywek	Fudbalski savez Jugoslavije
Data założenia	1947
Data rozwiązania	1991
Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca	Partizan Belgrad
Ostatni zwycięzca	Hajduk Split
Najwięcej zwycięstw	Crvena zvezda (12)

Puchar Jugosławii w piłce nożnej lub Puchar Marszałka Tita (serb. Куп Србије и Црне Горе у фудбалу / Kup Srbije i Crne Gore u fudbalu lub Куп Маршала Тита / Kup Maršala Tita) – rozgrywki piłkarskie o charakterze pucharu krajowego w Jugosławii, po raz pierwszy zorganizowany w 1947 roku, a rozwiązany w 1991.

Format

Format turnieju polegał na wieloetapowych rozgrywkach play-off. Każdy klub otrzymywał szansę gry o Puchar, kluby z najniższych lig startowały od najniższych szczebli. W turnieju występowały kluby z Serbii, Chorwacji, Słowenii, Bośni i Hercegowiny, Macedonii i Czarnogóry. Prowadzono jeden lub dwa mecze na boisku jednej z walczących drużyn. Finały składały się z jednego meczu, ale niekiedy w wypadku remisu prowadzono dodatkowy mecz o puchar. Także były sezony w których finał składał się z meczu u siebie i rewanżu na wyjeździe. Turniej przeważnie był rozgrywany systemem jesień - wiosna, przy czym zespoły z pierwszej ligi jugosłowiańskich mistrzostw startowały dopiero w 1/16 finału. Od 1961 roku zwycięzca otrzymywał prawo do gry w Pucharze Zdobywców Pucharów. Jeżeli zdobywca Pucharu również wygrywał mistrzostwo kraju (tak zwany "dublet"), to jego miejsce w Pucharze Zdobywców Pucharów zajmował finalista Pucharu.

Historia

W 1947 roku startowały pierwsze oficjalne rozgrywki o Puchar Jugosławii. Idea Pucharu Jugosławii w piłce nożnej pojawiła się pod koniec 1945 roku, ale ostateczna decyzja zapadła dopiero 4 lipca 1947 roku. Pierwszy finał rozegrano 30 listopada 1947 roku. W tym meczu Partizan Belgrad pokonał 2:0 Naša Krila Zemun. Po zakończeniu meczu marszałek Jugosławii Josip Broz Tito przekazał zwycięzcy przejściowy duży srebrny puchar. Dlatego puchar ten został nazwany Puchar Marszałka Tita. Od 1986 roku finały składały się z jednego meczu i odbywały się zawsze na Stadionie JNA w Belgradzie.

Najbardziej utytułowany klub to Crvena zvezda, który wygrywał trofeum 12 razy.

Nazwy

• 1991–2002: Puchar Jugosławii w piłce nożnej (serb. Куп СР Југославије у фудбалу / Kup SR Jugoslavije u fudbalu)
• 2002–2006: Puchar Serbii i Czarnogóry w piłce nożnej (serb. Куп Србије и Црне Горе у фудбалу / Kup Srbije i Crne Gore u fudbalu)

Zwycięzcy i finaliści

Królestwo Jugosławii (1923–1940)

Sezon K T Zwycięzca Wynik Finalista Data, miejsce Br. Król strzelców Uwagi Puchar Jugosłowiańskiego Związku Piłki Nożnej (serb. Куп Југословенског фудбалског савеза, chorw. Kup Jugoslavenskog nogometnog saveza) 1923     1 HAŠK Zagreb 2:0 Concordia Zagrzeb 14.10.1923, Zagrzeb ? 4 kluby Związkowy Puchar Jugosłowiańskiego Związku Piłki Nożnej (serb. Савезни куп ЈФС, chorw. Savezni kup JNS-a) 1930     1 SAND Subotica 2:2 SAŠK Sarajewo 19.04.1931, Sarajewo ? 32 kluby 2:1 26.04.1931, Subotica Puchar siedmiu (serb. Куп седам, chorw. Kup Sedmorice) 1934     1 BSK Belgrad liga Hajduk Split 15.04.1934 - 25.11.1934, Belgrad, Zagrzeb, Split, ? 7 klubów, system ligowy Jugopuchar w piłce nożnej (serb. Југокуп у фудбалу, chorw. Jugokup u nogometu) 1936     1 Jugoslavija Belgrad 2:1 Građanski Zagrzeb 25.10.1936, Zagrzeb ? 7 klubów 4:0 06.12.1936, Belgrad Zimowy Jugopuchar w piłce nożnej (serb. Зимски Југокуп у фудбалу, chorw. Zimski jugo-kup u nogometu) 1937/38     1 Građanski Zagrzeb 4:1 BSK Belgrad 13.02.1938, Zagrzeb ? 9 klubów 2:2 20.02.1938, Belgrad 1938/39     2 Jugoslavija Belgrad 5:1 BSK Belgrad 7.1.1940, Belgrad ? 19 klubów 0:0 8.1.1940, Belgrad

SFR Jugosławii (1945–1992)

Sezon K T Zwycięzca Wynik Finalista Data, miejsce Br. Król strzelców Uwagi Puchar Marszałka Tito (serb. Куп маршала Тита, chorw. Kup Maršala Tita) 1947     1 Partizan 2:0 Naša Krila Zemun 30.11.1947, Stadion Beogradski SK, Belgrad, 10.000 40 klubów 1948     1 Crvena zvezda 3:0 Partizan 29.11.1948, Stadion SK Jugoslavija, Belgrad, 30.000 72 kluby 1949     2 Crvena zvezda 3:2 Naša Krila Zemun 29.11.1949, Stadion JNA, Belgrad, 50.000 64 kluby 1950     3 Crvena zvezda 1:1 pd. Dinamo Zagrzeb 24.12.1950, Stadion JNA, Belgrad, 50.000 64 kluby 3:0 powt. 31.12.1950, Stadion JNA, Belgrad, 45.000 1951     1 Dinamo Zagrzeb 2:0 FK Vojvodina 16.12.1951, Stadion u Maksimiru, Zagrzeb, 15.000 64 kluby 2:0 23.12.1951, Stadion JNA, Belgrad, 20.000 1952     2 Partizan 6:0 Crvena zvezda 29.11.1952, Stadion JNA, Belgrad, 60.000 32 kluby 1953     1 BSK Beograd 2:0 Hajduk Split 29.11.1953, Stadion JNA, Belgrad, 50.000 16 klubów 1954     3 Partizan 4:1 Crvena zvezda 29.11.1954, Stadion JNA, Belgrad, 40.000 16 klubów 1955     2 BSK Beograd 2:0 Hajduk Split 29.11.1955, Stadion JNA, Belgrad, 20.000 16 klubów 1956/57     4 Partizan 5:3 Radnički Belgrad 26.05.1957, Stadion JNA, Belgrad, 12.000 16 klubów 1957/58     4 Crvena zvezda 4:0 Velež Mostar 29.11.1958, Stadion JNA, Belgrad, 30.000 16 klubów 1958/59     5 Crvena zvezda 3:1 Partizan 23.05.1959, Stadion JNA, Belgrad, 50.000 31 kluby 1959/60     2 Dinamo Zagrzeb 3:2 Partizan 26.05.1960, Stadion JNA, Belgrad, 40.000 32 kluby 1960/61     1 Wardar Skopje 2:1 NK Varaždin 28.05.1961, Stadion JNA, Belgrad, 15.000 32 kluby 1961/62     3 OFK Beograd 4:1 Spartak Subotica 04.07.1962, Stadion JNA, Belgrad, 10.000 32 kluby 1962/63     3 Dinamo Zagrzeb 4:1 Hajduk Split 26.05.1963, Stadion JNA, Belgrad, 30.000 32 kluby 1963/64     6 Crvena zvezda 3:0 Dinamo Zagrzeb 24.05.1964, Stadion Crvena zvezda, Belgrad, 60.000 16 klubów 1964/65     4 Dinamo Zagrzeb 2:1 Budućnost Titograd 26.05.1965, Stadion Crvena zvezda, Belgrad, 13.000 16 klubów 1965/66     4 OFK Beograd 6:2 Dinamo Zagrzeb 26.05.1966, Stadion JNA, Belgrad, 35.000 16 klubów 1966/67     1 Hajduk Split 2:1 FK Sarajevo 24.05.1967, Stadion Stari plac, Split, 15.000 16 klubów 1967/68     7 Crvena zvezda 7:0 FK Bor 22.05.1968, Stadion Crvena zvezda, Belgrad, 10.000 16 klubów 1968/69     5 Dinamo Zagrzeb 3:3 pd. Hajduk Split 31.05.1969, Stadion JNA, Belgrad, 20.000 16 klubów 3:0 powt. 19.06.1969, Stadion JNA, Belgrad, 15.000 1969/70     8 Crvena zvezda 2:2 Olimpija Lublana 19.05.1970, Stadion Bežigrad, Ljubljana, 6.000 16 klubów 1:0 27.05.1970, Stadion Crvena zvezda, Belgrad, 30.000 1970/71     9 Crvena zvezda 4:0 Sloboda Tuzla 12.05.1971, Stadion Tušanj, Tuzla, 7.000 16 klubów 2:0 26.05.1971, Stadion Crvena zvezda, Belgrad, 6.000 1971/72     2 Hajduk Split 2:1 Dinamo Zagrzeb 17.06.1972, Stadion JNA, Belgrad, 15.000 16 klubów 1973     3 Hajduk Split 1:1 Crvena zvezda 21.11.1973, Stadion Stari plac, Split, 25.000 32 kluby 2:1 28.11.1973, Stadion Crvena zvezda, Belgrad, 10.000 1974     4 Hajduk Split 1:0 Borac Banja Luka 29.11.1974, Stadion JNA, Belgrad, 20.000 32 kluby 1975/76     5 Hajduk Split 1:0 pd. Dinamo Zagrzeb 25.05.1976, Stadion Crvena zvezda, Belgrad, 60.000 32 kluby 1976/77     6 Hajduk Split 2:0 pd. Budućnost Titograd 24.05.1977, Stadion Crvena zvezda, Belgrad, 60.000 32 kluby 1977/78     1 HNK Rijeka 1:0 pd. FK Trepča 24.05.1978, Stadion Crvena zvezda, Belgrad, 40.000 4 Nikezić (Vojvodina) 32 kluby 1978/79     2 HNK Rijeka 2:1 Partizan 16.05.1979, Stadion Kantrida, Rijeka, 20.000 4 Santrač (Partizan) Savić (Crvena zvezda) 32 kluby 0:0 24.05.1979, Stadion Crvena zvezda, Belgrad, 55.000 1979/80     6 Dinamo Zagrzeb 1:0 Crvena zvezda 14.05.1980, Stadion u Maksimiru, Zagrzeb, 50.000 5 Kranjčar (Dinamo Z) 32 kluby 1:1 24.05.1980, Stadion Crvena zvezda, Belgrad, 50.000 1980/81     1 Velež Mostar 3:2 FK Željezničar 24.05.1981, Stadion Crvena zvezda, Belgrad, 40.000 6 Halilhodžić (Velež Mostar) 32 kluby 1981/82     10 Crvena zvezda 2:2 Dinamo Zagrzeb 16.05.1982, Stadion u Maksimiru, Zagrzeb, 50.000 5 Savić (Crvena zvezda) 32 kluby 4:2 23.05.1982, Stadion Crvena zvezda, Belgrad, 60.000 1982/83     7 Dinamo Zagrzeb 3:2 FK Sarajevo 24.05.1983, Stadion Crvena zvezda, Belgrad, 25.000 8 Kranjčar (Dinamo Z) 32 kluby 1983/84     7 Hajduk Split 2:1 Crvena zvezda 09.05.1984, Stadion Poljud, Split, 12.000 3 Adamović (Hajduk) Ǵurowski (Crvena zvezda) 32 kluby 0:0 24.05.1984, Stadion Crvena zvezda, Belgrad, 70.000 1984/85     11 Crvena zvezda 2:1 Dinamo Zagrzeb 07.05.1985, Stadion u Maksimiru, Zagrzeb, 40.000 6 Halilović (Crvena zvezda) 32 kluby 1:1 24.05.1985, Stadion JNA, Belgrad, 60.000 1985/86     2 Velež Mostar 3:1 Dinamo Zagrzeb 14.05.1986, Stadion JNA, Belgrad, 40.000 5 Mlinarić (Dinamo Z) 32 kluby 1986/87     8 Hajduk Split 1:1 pd. (k. 9:8) HNK Rijeka 09.05.1987, Stadion JNA, Belgrad, 30.000 32 kluby 1987/88     1 Borac Banja Luka 1:0 Crvena zvezda 11.05.1988, Stadion JNA, Belgrad, 25.000 32 kluby 1988/89     5 Partizan 6:1 Velež Mostar 10.05.1989, Stadion JNA, Belgrad, 35.000 32 kluby 1989/90     12 Crvena zvezda 1:0 Hajduk Split 19.05.1990, Stadion JNA, Belgrad, 35.000 32 kluby 1990/91     9 Hajduk Split 1:0 Crvena zvezda 08.05.1991, Stadion JNA, Belgrad, 7.000 32 kluby Puchar Jugosławii w piłce nożnej (serb. Куп Југославије у фудбалу, chorw. Kup Jugoslavije u nogometu) 1991/92     6 Partizan 1:0 Crvena zvezda 14.05.1992, Marakana, Belgrad, 33.024 24 kluby 2:2 21.05.1992, Stadion JNA, Belgrad, 39.370

Uwagi:

• wytłuszczono nazwy zespołów, które w tym samym roku wywalczyły mistrzostwo i Puchar kraju,
• kursywą oznaczone zespoły, które w meczu finałowym nie występowały w najwyższej klasie rozgrywkowej.
• skreślono rozgrywki nieoficjalne.

Statystyki

Klasyfikacja według klubów

W dotychczasowej historii oficjalnych rozgrywek o Puchar Jugosławii na podium oficjalnie stawało w sumie 9 drużyn. Liderem klasyfikacji jest FK Crvena zvezda, która zdobyła 12 Pucharów.

Stan na 31.05.1992.

Crvena zvezda

Hajduk

Dinamo

Partizan

OFK

Velež

Rijeka

Borac

Wardar

Lokalizacja zdobywców Pucharu Jugosławii

Lp.	Klub	Zdobywca	Finalista	Lata triumfów
1.	Crvena zvezda	12	7	1948, 1949, 1950, 1957/58, 1958/59, 1963/64, 1967/68, 1969/70, 1970/71, 1981/82, 1984/85, 1989/90
2.	Hajduk Split	9	5	1966/67, 1971/72, 1973, 1974, 1975/76, 1976/77, 1983/84, 1986/87, 1990/91
3.	Dinamo Zagrzeb	7	8	1951, 1959/60, 1962/63, 1964/65, 1968/69, 1979/80, 1982/83
4.	Partizan Belgrad	5	4	1947, 1952, 1954, 1956/57, 1988/89
5.	OFK Beograd	4	0	1953, 1955, 1961/62, 1965/66
6.	Velež Mostar	2	2	1980/81, 1985/86
7.	HNK Rijeka	2	1	1977/78, 1978/79
8.	Borac Banja Luka	1	1	1987/88
9.	Wardar Skopje	1	0	1960/61
10.	Budućnost Titograd	0	2
	Naša Krila Zemun	0	2
	FK Sarajevo	0	2
13.	FK Bor	0	1
	FK Trepča	0	1
	Olimpija Lublana	0	1
	Radnički Belgrad	0	1
	Sloboda Tuzla	0	1
	Spartak Subotica	0	1
	NK Varaždin	0	1
	FK Vojvodina	0	1
	FK Željezničar	0	1

Klasyfikacja według republik/prowincji

Siedziby klubów: Stan na maj 1992.

Republika/prowincja	Zwycięstw	Finałów	Występów
SR Bośni i Hercegowiny	3	7	10
SR Chorwacji	18	15	33
SR Czarnogóry	–	2	2
SAP Kosowo	–	1	1
SR Macedonii	1	–	1
SR Serbii	22	16	38
SR Słowenii	–	1	1
SAP Wojwodina	–	2	2

Klasyfikacja według miast

Siedziby klubów: Stan na maj 1992.

Miasto	Liczba tytułów	Drużyny
Belgrad	22	Crvena zvezda (12), Partizan (6), OFK Beograd (4)
Split	9	Hajduk Split (9)
Zagrzeb	7	Dinamo Zagrzeb (7)
Mostar	2	Velež Mostar (2)
Rijeka		HNK Rijeka (2)
Banja Luka	1	Borac Banja Luka (1)
Skopje		Vardar Skopje (1)

Zobacz też

• Prva liga Jugoslavije
• Druga savezna liga Jugoslavije

Bibliografia

• Lista finałów na stronie RSSSF (ang.)