SM UC-56
_(14580064668_-_UC_56).jpg) UC-56 w Santander w 1918 r. | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Projekt |
41 |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
4 marca 1916 |
| Wodowanie |
26 sierpnia 1916 |
 Kaiserliche Marine
| |
| Wejście do służby |
18 grudnia 1916 |
| Los okrętu |
internowany 24 maja 1918, złomowany we Francji w 1923 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Długość |
50,5 m |
| Szerokość |
5,22 m |
| Zanurzenie |
3,61 m |
| Zanurzenie testowe |
50 m |
| Rodzaj kadłuba | |
| Materiał kadłuba | |
| Napęd | |
| 2 silniki Diesla o łącznej mocy 600 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 620 KM 2 śruby | |
| Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Zasięg |
powierzchnia: 9450 Mm przy 7 w. |
| Uzbrojenie | |
| 18 min UC/200, 1 działo kal. 88 mm, 7 torped | |
| Wyrzutnie torpedowe |
3 × 500 mm |
| Załoga |
26 |
SM UC-56 – niemiecki podwodny stawiacz min z okresu I wojny światowej, jedna z 64 zbudowanych jednostek typu UC II. Zwodowany 26 sierpnia 1916 roku w stoczni Kaiserliche Werft w Gdańsku, został przyjęty do służby w Kaiserliche Marine 18 grudnia 1916 roku. W trakcie służby operacyjnej w składzie Flotylli Bałtyckiej i Flotylli Flandria okręt odbył sześć misji bojowych, podczas jednej z nich zatopił okręt szpitalny HMHS „Glenart Castle” o pojemności 6824 BRT. SM UC-56 został internowany 24 maja 1918 roku u wybrzeży Hiszpanii, a po podpisaniu rozejmu w Compiègne trafił do Francji. Okręt został złomowany w 1923 roku.
Projekt i budowa
[edytuj | edytuj kod]Sukcesy pierwszych niemieckich podwodnych stawiaczy min typu UC I, a także niedostatki tej konstrukcji, skłoniły dowództwo Cesarskiej Marynarki Wojennej z admirałem von Tirpitzem na czele do działań mających na celu budowę nowego, znacznie większego i doskonalszego typu okrętów podwodnych. Opracowany latem 1915 roku projekt okrętu, oznaczonego później jako typ UC II, tworzony był równolegle z projektem przybrzeżnego torpedowego okrętu podwodnego typu UB II[1]. Głównymi zmianami w stosunku do poprzedniej serii były: instalacja wyrzutni torpedowych i działa pokładowego, zwiększenie mocy i niezawodności siłowni, oraz wzrost prędkości i zasięgu jednostki, kosztem rezygnacji z możliwości łatwego transportu kolejowego (ze względu na powiększone rozmiary)[1][2].
SM[a] UC-56 zamówiony został 12 stycznia 1916 roku jako jednostka z III serii okrętów typu UC II (numer projektu 41, nadany przez Inspektorat U-Bootów[3]), w ramach wojennego programu rozbudowy floty[4][5]. Został zbudowany w stoczni Kaiserliche Werft w Gdańsku jako jeden z sześciu okrętów typu UC II zamówionych w tej wytwórni[4][6][7]. UC-56 otrzymał numer stoczniowy 38 (Werk 38)[5][8]. Stępkę okrętu położono 4 marca 1916 roku[8], a zwodowany został 26 sierpnia 1916 roku[9][10]. Koszt budowy okrętu wyniósł 1 mln 935 tys. marek[11].
Dane taktyczno-techniczne
[edytuj | edytuj kod]SM UC-56 był średniej wielkości przybrzeżnym okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej. Długość całkowita wynosiła 50,5 metra[b], szerokość 5,22 metra i zanurzenie 3,61 metra[6][8]. Wykonany ze stali kadłub sztywny miał 39,3 metra długości i 3,61 metra szerokości, a wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 7,46 metra[13]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 415 ton, a w zanurzeniu 498 ton[6][14]. Jednostka miała wysoki, ostry dziób przystosowany do przecinania sieci przeciwpodwodnych; do jej wnętrza prowadziły trzy luki: pierwszy przed kioskiem, drugi w kiosku, a ostatni w części rufowej, prowadzący do maszynowni[15]. Cylindryczny kiosk miał średnicę 1,4 metra i wysokość 1,8 metra, obudowany był opływową osłoną[15]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki wysokoprężne Körting o łącznej mocy 600 KM, a pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym BBC o łącznej mocy 620 KM[6][8]. Dwa wały napędowe obracały dwie śruby wykonane z brązu manganowego (o średnicy 1,9 metra i skoku 0,9 metra)[15]. Okręt osiągał prędkość 11,6 węzła na powierzchni i 7,3 węzła w zanurzeniu[6][12]. Zasięg wynosił 9450 Mm przy prędkości 7 węzłów w położeniu nawodnym oraz 52 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą[1][6][c]. Zbiorniki mieściły 63 tony paliwa[2], a energia elektryczna magazynowana była w dwóch bateriach akumulatorów 26 MAS po 62 ogniwa, zlokalizowanych pod przednim i tylnym pomieszczeniem mieszkalnym załogi[4][16]. Okręt miał siedem zewnętrznych zbiorników balastowych[15]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów[13][17], a czas wykonania manewru zanurzenia 40 sekund[18].
Głównym uzbrojeniem okrętu było 18 min kotwicznych typu UC/200 w sześciu skośnych szybach minowych o średnicy 100 cm, usytuowanych w podwyższonej części dziobowej jeden za drugim w osi symetrii okrętu, pod kątem do tyłu (sposób stawiania – „pod siebie”)[2][19]. Układ ten powodował, że miny trzeba było stawiać na zaplanowanej przed rejsem głębokości, gdyż na morzu nie było do nich dostępu (co znacznie zmniejszało skuteczność okrętów)[20][19]. Wyposażenie uzupełniały dwie zewnętrzne wyrzutnie torped kalibru 500 mm (umiejscowione powyżej linii wodnej na dziobie, po obu stronach szybów minowych), jedna wewnętrzna wyrzutnia torped kal. 500 mm na rufie (z łącznym zapasem 7 torped) oraz umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kal. 88 mm L/30, z zapasem amunicji wynoszącym 130 naboi[2][13][21]. Okręt wyposażony był w dwa peryskopy Zeissa: wachtowy i bojowy oraz radiostację z podnoszonym masztem o wysokości 10 metrów[22][d]. Wyposażenie uzupełniała kotwica grzybkowa o masie 272 kg[15].
Załoga okrętu składała się z 3 oficerów oraz 23 podoficerów i marynarzy[18][23].
Służba
[edytuj | edytuj kod]18 grudnia 1916 roku UC-56 został przyjęty do służby w Cesarskiej Marynarce Wojennej[5][10], a jego dowództwo objął kpt. mar. (niem. Kapitänleutnant) Johannes Remy[24]. 1 lutego 1917 roku nowym dowódcą UC-56 został kpt. mar. rez. (niem. Kapitänleutnant der Reserve) Wilhelm Kiesewetter[25]. Po okresie szkolenia okręt został 20 sierpnia 1917 roku przydzielony do Flotylli Bałtyckiej[5]. W październiku 1917 roku SM UC-56 (wraz z bliźniaczymi jednostkami UC-57, UC-58, UC-59, UC-60 i UC-78) w składzie flotylli „Kurlandia” wziął udział w operacji Albion, mającej na celu opanowanie Wysp Moonsundzkich[26][27]. W pierwszej dekadzie października okręt wyszedł z Lipawy z zadaniem obserwacji rejonu na zachód od wyspy Hiuma oraz postawienia zagród minowych na rosyjskich szlakach wodnych; do bazy powrócił między 20 a 25 października[28].
.jpg)
10 grudnia 1917 roku UC-56 został przydzielony do Flotylli Flandria[5]. Wieczorem 26 lutego 1918 roku U-Boot w odległości 10 Mm na zachód od wyspy Lundy storpedował bez ostrzeżenia zbudowany w 1900 roku brytyjski okręt szpitalny HMHS „Glenart Castle” o pojemności 6824 BRT, płynący w pełnym oświetleniu z prędkością 10 węzłów z Newport do Brestu w celu zabrania rannych[29][30][31]. Na jego pokładzie znajdowało się 122 członków załogi i 64 osoby personelu medycznego[30]. Trafiona w sterburtę jednostka zatonęła w ciągu siedmiu minut na pozycji 51°03′N 5°09′W/51,050000 -5,150000, a w katastrofie zginęły 153 osoby – 8 pielęgniarek, 43 członków Royal Army Medical Corps, 7 oficerów i 95 członków załogi[29][30][e]. Kilka godzin później francuski żaglowiec „Le Faon” i amerykański niszczyciel USS „Parker” uratowały zaledwie 30 rozbitków[30][f].
Podczas szóstego patrolu UC-56 na wodach Zatoki Biskajskiej na okręcie uległ uszkodzeniu układ napędowy, w wyniku czego musiał udać się do hiszpańskiego portu Santander, gdzie został internowany 24 maja 1918 roku[5][8]. W wyniku podpisania rozejmu w Compiègne jednostka została przekazana Francji, do czego doszło 26 marca 1919 roku[6][10]. Dowódca UC-56, kpt. mar. rez. Wilhelm Kiesewetter został przewieziony do Londynu, gdzie został umieszczony w areszcie i przesłuchany w sprawie zatopienia okrętu szpitalnego; ostatecznie jednak został uwolniony[32].
Okręt został złomowany w Rochefort w 1923 roku[2][6].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ SM – Seiner Majestät – [okręt] Jego Mości.
- ↑ Od 1917 roku: 52,67 metra[6] lub 51,7 metra[12].
- ↑ Opracowania znacznie różnią się wartościami zasięgu na powierzchni: Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313 podają, że wynosił on 6910 mil morskich przy prędkości 7 węzłów, zaś Hutchinson 2001 ↓, s. 52 – 6430 Mm przy prędkości 7 węzłów.
- ↑ Knott 2015 ↓ podaje, że okręt wyposażony był w trzy peryskopy.
- ↑ Według Wwlossesbrms 3 ↓ w katastrofie zginęło 95 osób, w tym kapitan.
- ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 406, 421 podaje, że załoga U-Boota na rozkaz dowódcy ostrzelała z karabinu maszynowego łodzie ratunkowe, na których uratowały się jedynie 22 osoby.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Fontenoy 2007 ↓, s. 106.
- ↑ a b c d e Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 182.
- ↑ Rössler 1989 ↓, s. 50.
- ↑ a b c Rössler 1989 ↓, s. 53.
- ↑ a b c d e f UC 56 ↓.
- ↑ a b c d e f g h i Möller i Brack 2004 ↓, s. 60.
- ↑ Williamson 2016 ↓, s. 14.
- ↑ a b c d e Gogin 2014 ↓.
- ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 105.
- ↑ a b c Hutchinson 2001 ↓, s. 54.
- ↑ Gröner 1985 ↓, s. 58.
- ↑ a b Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 564.
- ↑ a b c UC II ↓.
- ↑ Hutchinson 2001 ↓, s. 52.
- ↑ a b c d e Knott 2015 ↓.
- ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 247.
- ↑ Showell 2006 ↓, s. 56.
- ↑ a b Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313.
- ↑ a b Holicki 2020 ↓, s. 92, 95.
- ↑ Showell 2006 ↓, s. 57.
- ↑ Moore 1990 ↓, s. 127.
- ↑ Holicki 2020 ↓, s. 96.
- ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 246.
- ↑ Johannes Remy ↓.
- ↑ Wilhelm Kiesewetter ↓.
- ↑ Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 514.
- ↑ Kosiarz 1979 ↓, s. 307.
- ↑ Kosiarz 1979 ↓, s. 316, 322.
- ↑ a b Glenart Castle ↓.
- ↑ a b c d Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 254.
- ↑ Wwlossesbrms 3 ↓.
- ↑ Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 266.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- BRITISH MERCHANT SHIPS LOST to ENEMY ACTION Part 3 of 3 - September 1917-November 1918 in date order. naval-history.net. [dostęp 2019-11-29]. (ang.).
- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- R.H. Gibson, Maurice Prendergast: Niemiecka wojna podwodna 1914-1918. Oświęcim: Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-074-4.
- Ivan Gogin: UC II type coastal submarine minelayers (1916-1917). Navypedia. [dostęp 2019-11-28]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- Erich Gröner: Die deutschen Kriegsschiffe 1815–1945: U-Boote, Hilfskreuzer, Minenschiffe, Netzleger, Sperrbrecher. T. 3. Koblenz: Bernard & Graefe, 1985. ISBN 3-7637-4802-4. (niem.).
- Guðmundur Helgason: Glenart Castle. uboat.net. [dostęp 2019-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Kapitänleutnant Johannes Remy. uboat.net. [dostęp 2019-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Kapitänleutnant der Reserve Wilhelm Kiesewetter. uboat.net. [dostęp 2019-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: UC 56. uboat.net. [dostęp 2019-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: UC II. uboat.net. [dostęp 2019-11-28]. (ang.).
- Wojciech Holicki. Niemieckie okręty podwodne typu UC II. Część I. „Technika Wojskowa Historia”. Nr specjalny 6, 2020. Magnum X. ISSN 2080-9743.
- Robert Hutchinson: Jane’s Submarines: War Beneath the Waves from 1776 to the Present Day. Londyn: HarperCollins, 2001. ISBN 978-0-00-710558-8. (ang.).
- Peta Knott: UC-6 Thames Estuary: Archaeological Report. historicengland.org.uk. [dostęp 2019-11-28]. (ang.).
- Edmund Kosiarz: Pierwsza wojna światowa na Bałtyku. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1979. ISBN 83-215-3234-9.
- John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
- Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: Lampart, 2000. ISBN 83-86776-51-X.
- Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.).
- Jak Mallmann Showell: The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-241-2. (ang.).
- Gordon Williamson: U-booty Kajzera. Niemieckie okręty podwodne I wojny światowej. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2016. ISBN 978-83-65652-73-7.
