Spółgłoska szczelinowa języczkowa bezdźwięczna
| Numer IPA | 142 | |||
|---|---|---|---|---|
| χ | ||||
| Jednostka znakowa |
χ | |||
| Unikod |
U+03c7 | |||
| UTF-8 (hex) |
cf 87 | |||
| Inne systemy | ||||
| X-SAMPA | X | |||
| Kirshenbaum | X | |||
| IPA Braille↗ | ⠨⠯ | |||
| Przykład | ||||
| informacje • pomoc | ||||
| ||||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | ||||
Spółgłoska szczelinowa języczkowa bezdźwięczna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych, oznaczany w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA symbolem [χ].
Artykulacja
[edytuj | edytuj kod]Opis
[edytuj | edytuj kod]W czasie artykulacji tej spółgoski:
- modulowany jest strumień powietrza wydychany z płuc, czyli jest to spółgłoska płucna egresywna
- tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, jest to spółgłoska ustna
- prąd powietrza w jamie ustnej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka - spółgłoska środkowa
- tylna część języka dotyka języczka - jest to spółgłoska języczkowa
- wiązadła głosowe nie drgają, spółgłoska ta jest bezdźwięczna
Warianty
[edytuj | edytuj kod]Opisanej powyżej artykulacji może towarzyszyć dodatkowo:
- wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego, mówimy wtedy o spółgłosce zmiękczonej (spalatalizowanej): [χʲ]
- przewężenie w gardle, mówimy spółgłosce faryngalizowanej spółgłosce: [χˤ]
- zaokrąglenie warg, mówimy wtedy o labializowanej spółgłosce [χʷ]
Przykłady
[edytuj | edytuj kod]- w języku hebrajskim (wymowa aszkenazyjska): חדר [χeˈdeʁ] "sala"
- w języku kabardyjskim: нэхъ [nɑχ] "więcej"
- w języku tlingit: tlaxh [tɬʰɐχ] "bardzo"